oświecenie

Ramy trwania oświecenia w europie i w polsce

w Europie XVII – XVIII wiek; w Polsce XVIII – XIX wiek

Skąd wywodzi się nazwa okresu?

nazwa oświecenie powstała w Niemczech, wywodzi się od słowa światło i wiąże z działalnością Filipa Melanchtona, który wypowiadał się o „naturalnym świetle rozumu”

Na czym skupiało się oświecenie?

na oświecaniu umysłów i szerzeniu oświaty, na umiejętnościach rozumu ludzkiego – optymizm poznawczy

Głównym ośrodkiem myśli oświeceniowej był:

Paryż

Najważniejsze instytucje kulturalne i oświatowe, które powstały w Polsce w epoce oświecenia:

Collegium Nobilium (1740 rok, Stanisław Konarski); Biblioteka Załuskich (1747 rok); Szkołą Rycerska (1765 rok); Teatr Narodowy (1765 rok, Warszawa); Komisja Edukacji Narodowej (1773 rok)

Filozofowie epoki oświecenia:

John Locke, David Hume, Immanuel Kant

Główne kierunki filozofii epoki oświecenia:

racjonalizm (rozum podstawowym źródłem wiedzy) i empiryzm (doświadczenie podstawowym źródłem wiedzy)

Krytycyzm

postawa badawcza polegająca na krytycznym stosunku do postrzeganych zjawisk, propagująca nieufność do z góry narzuconych twierdzeń i dogmatów

Humanitaryzm

postawa filozoficzna, którą cechuje poszanowanie ludzi, niezależnie od ich pochodzenia i wyznania

Klasycyzm

dominujący prąd w sztuce oświecenia, inspirowany przez antyczną sztukę grecką i rzymską

Sentymentalizm

kierunek w literaturze oświecenia, którego bohaterem jest człowiek uczuciowy i wrażliwy, w którym idealizowana jest natura, a metodą poznawania świata jest empiryzm (gatunkiem charakterystycznym jest sielanka)