→ Genetyka → Rozpocznij Naukę / Ściągnij Fiszki MP3

Pytanie		Odpowiedź
replikacja semikonserwatywna rozpocznij naukę		Proces wiernego powielania DNA, poprzedzający podział komórki. Do starej nici dobudowywana jest nowa na zasadzie komplementarności.
helikaza DNA rozpocznij naukę		Enzym rozcinający wiązania wodorowe między zasadami azotowymi tworząc dwie odrębne nici, które będą stanowiły matryce do replikacji.
origin rozpocznij naukę		Szczególna sekwencja nukleotydów w cząsteczce DNA lub RNA, będąca miejscem inicjacji procesu replikacji.
polimeraza DNA rozpocznij naukę		Enzym dobudowujący komplementarną nić w procesie replikacji DNA. (kierunek od 5' do 3')
fragmenty Okazaki rozpocznij naukę		Krótkie odcinki DNA, po połączeniu przez ligazę budujące opóźnioną nić.
starter RNA rozpocznij naukę		Krótki fragment łańcucha RNA syntetyzowany przez enzym prymazę na matrycy DNA, niezbędny, by mógł rozpocząć się proces replikacji.
transkrypcja rozpocznij naukę		Przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA. Polimeraza RNA przeprowadza syntezę nici na matrycy DNA.
promotor rozpocznij naukę		Odcinek DNA, od którego polimeraza RNA rozpoczyna transkrypcję.
ekspresja informacji genetycznej rozpocznij naukę		Przepisanie sekwencji zasad w DNA na kolejność aminokwasów w białkach, poprzez procesy transkrypcji i translacji.
translacja rozpocznij naukę		Synteza białek na matrycy mRNA
enhancery rozpocznij naukę		Sekwencje DNA wspomagające i regulujące proces transkrypcji.
silencery rozpocznij naukę		Sekwencje DNA mające negatywny wpływ na transkrypcję informacji genetycznej.
amplifikacja genu rozpocznij naukę		Proces wytwarzania przez niektóre komórki licznych kopii określonego genu, co zwiększa syntezę kodowanego przez niego produktu.
kod genetyczny rozpocznij naukę		Sposób odczytu kolejności nukleotydów kwasu nukleinowego (DNA lub RNA) jako kolejności aminokwasów w białku.
TRÓJKOWY rozpocznij naukę		Trzy leżące koło siebie nukleotydy tworzą podstawową jednostkę informacyjną (kodon).
NIEZACHODZĄCY rozpocznij naukę		Każdy nukleotyd wchodzi w skład tylko jednego kodonu.
BEZPRZECINKOWY rozpocznij naukę		Pomiędzy kodonami nie ma odcinków nie zawierających informacji.
ZDEGENEROWANY rozpocznij naukę		Różne kodony mogą kodować ten sam aminokwas.
JEDNOZNACZNY rozpocznij naukę		Danej trójce nukleotydów odpowiada tylko jeden aminokwas.
KOLINEARNY rozpocznij naukę		Kolejność aminokwasów w białku jest odzwierciedleniem kolejności kodonów na mRNA.
UNIWERSALNY rozpocznij naukę		Kod genetyczny jest taki sam dla wszystkich organizmów
antykodon rozpocznij naukę		Trójka nukleotydów występująca w cząsteczce tRNA komplementarna do kodonu.
mRNA rozpocznij naukę		Matrycowy RNA; syntetyzowana w jądrze komórkowym cząsteczka RNA, której sekwencja nukleotydów tłumaczona jest podczas translacji na sekwencję aminokwasów w białku.
tRNA rozpocznij naukę		Transportujący RNA; niewielkie cząsteczki RNA dostarczające aminokwasy na miejsce syntezy białka.
rRNA rozpocznij naukę		Rybosomalne RNA; cząsteczki RNA wchodzące w skład rybosomów.
pre-mRNA (hnRNA) rozpocznij naukę		Bezpośredni produkt transkrypcji u eukariontów, zawierający introny.
splicing rozpocznij naukę		Proces wycinania intronów i sklejania egzonów podczas obróbki posttranskrypcyjnej (pre-mRNA jest przekształcane w dojrzałe mRNA).
introny rozpocznij naukę		Sekwencje genu, nie kodujące białek.
egzony rozpocznij naukę		Sekwencje genu kodujące białka.
operon rozpocznij naukę		Zbiór położonych obok siebie genów, transkrybowany jako jedna cząsteczka mRNA, występujący głównie u prokariontów. Reguluje syntezę określonych białek.
allele rozpocznij naukę		Wykluczające się formy tego samego genu (dominujący lub recesywny).
homozygota rozpocznij naukę		Organizm posiadający w tych samych miejscach chromosomów homologicznych identyczne allele danego genu.
heterozygota rozpocznij naukę		Osobnik posiadający w tych samych miejscach chromosomów homologicznych dwa różne allele danego genu.
krzyżówka wsteczna rozpocznij naukę		Krzyżowanie heterozygotycznego potomka z jednym z homozygotycznych rodziców. (powstaje pokolenie wsteczne)
I prawo Mendla rozpocznij naukę		Prawo czystości gamet; każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel danego genu.
II prawo Mendla rozpocznij naukę		Allele różnych genów dziedziczą się niezależnie od siebie i w sposób losowy.
kodominacja rozpocznij naukę		Występowanie dwóch alleli danego genu, z których żaden nie jest dominujący ani recesywny; mają taki sam udział w tworzeniu fenotypu. (przykład: grupa krwi AB)
plejotropizm rozpocznij naukę		Zjawisko występujące, gdy jeden gen wpływa na wiele cech fenotypowych. (np. szurpowatość u kur)
prawo Hardy'ego-Weinberga rozpocznij naukę		Prawo dotyczące częstotliwości występowania genotypów i alleli w populacji. Zgodnie z nim, jeżeli nie ma czynników zakłócających (takich jak np. dobór naturalny, mutacje) stosunek występowania poszczególnych genotypów jest stały we wszystkich pokoleniach i zależy tylko od stosunków występowania alleli.
sprzężenie genów rozpocznij naukę		Tendencja do wspólnego dziedziczenia się genów położonych razem na tym samym chromosomie.
zmienność fluktuacyjna rozpocznij naukę		Wpływ czynników środowiskowych na ujawnianie się genów.
rekombinacja homologiczna rozpocznij naukę		Crossing-over; wymiana genów pomiędzy homologicznymi chromosomami. Prowadzi do zwiększenia różnorodności genetycznej komórek.
mutacja rozpocznij naukę		Nagła i trwała zmiana sekwencji DNA.
mutacja spontaniczna rozpocznij naukę		Samorzutna, wynikająca z błędu polimerazy DNA.
mutacja indukowana rozpocznij naukę		Zachodząca pod wpływem mutagenu (czynnika zewnętrznego, np. promieniowanie, temperatura, związki chemiczne).
substytucja rozpocznij naukę		W obrębie jednego genu; zastępowanie jednej zasady azotowej inną.
transwersja rozpocznij naukę		Zamiana zasady azotowej z puryny na pirymidynę lub odwrotnie.
tranzycja rozpocznij naukę		Zamiana zasady azotowej w obrębie jednej grupy (puryn lub pirymidyn) - adeniny na tyminę lub cytozyny na guaninę.
delecja rozpocznij naukę		Utrata jednej lub wielu par nukleotydów z DNA genowego.
insercja rozpocznij naukę		Wstawienie jednej lub więcej par nukleotydów.
translokacja rozpocznij naukę		Przemieszczenie fragmentu chromosomu w inne miejsce tego samego lub innego chromosomu. (przyczyna m.in. białaczki szpikowej)
choroby autosomalne rozpocznij naukę		Nie sprzężone z płcią.
choroby sprzężone z płcią rozpocznij naukę		Warunkowane przez geny leżące na chromosomach płciowych.
choroby związane z płcią rozpocznij naukę		Warunkowane przez geny leżące na autosomach; zależnie od płci przejawiają się fenotypowo z różnym natężeniem (np. łysienie u mężczyzn)
antycypacja rozpocznij naukę		Zjawisko w którym objawy choroby uwarunkowanej genetycznie zaczynają występować coraz wcześniej i w większym nasileniu w kolejnych pokoleniach.
nowotwór rozpocznij naukę		Grupa chorób, w których komórki organizmu namnażają się w sposób niekontrolowany i nie różnicują się w typowe komórki i tkanki.
nowotwór łagodny rozpocznij naukę		Utworzony z tkanek zróżnicowanych i dojrzałych, o budowie mało odbiegającej od prawidłowych. Rośnie powoli, nie daje przerzutów, jest całkowicie wyleczalny.
nowotwór złośliwy rozpocznij naukę		Utworzony z komórek o niskim zróżnicowaniu, charakteryzuje się szybkim wzrostem, przerzutami do innymi miejsc w organizmie.
klonowanie organizmów rozpocznij naukę		Procedura otrzymywania organizmów o takiej samej informacji genetycznej
klonowanie genów rozpocznij naukę		Proces wyosabniania genu i namnażania go w innym organizmie, prowadzi do uzyskania wielu kopii danego genu.
plazmid rozpocznij naukę		Cząsteczka DNA występująca w komórce poza chromosomem i zdolna do niezależnej replikacji.
wektor genetyczny rozpocznij naukę		Wykorzystywana w inżynierii genetycznej niewielka cząsteczka DNA, służąca wprowadzeniu żądanej sekwencji DNA do komórki.
transformacja genetyczna (transgeneza) rozpocznij naukę		Wprowadzenie do komórki obcego materiału genetycznego.
transdukcja rozpocznij naukę		Proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez wirusa.
inżynieria genetyczna rozpocznij naukę		Ingerencja w materiał genetyczny organizmów, w celu zmiany ich właściwości dziedzicznych.
enzymy restrykcyjne rozpocznij naukę		Restryktazy; enzymy przecinające nić DNA w miejscu wyznaczonym przez specyficzną sekwencję nukleotydów.
lepkie końce rozpocznij naukę		Krótkie, wzajemnie komplementarne odcinki DNA powstające na skutek przecięcia obu nici w sposób niesymetryczny. Można je łączyć za pomocą enzymu ligazy.
tępe końce rozpocznij naukę		Efekt symetrycznego przecięcia nici DNA przez enzymy restrykcyjne.
technika PCR rozpocznij naukę		Reakcja łańcuchowa polimerazy; metoda powielania łańcuchów DNA w warunkach laboratoryjnych. Zastosowania: klonowanie genów, identyfikowanie osób zaginionych, kryminalistyka, diagnostyka kliniczna.
sekwencjonowanie DNA rozpocznij naukę		Ustalanie kolejności nukleotydów w łańcuchu DNA.
RFLP rozpocznij naukę		Polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych; różnice w długości fragmentów DNA pociętych przez enzymy restrykcyjne
DNA fingerprinting rozpocznij naukę		Metoda polegająca na izolowaniu z komórek i sporządzaniu obrazów fragmentów DNA.
elektroforeza agarozowa rozpocznij naukę		Metoda rozdzielania białek lub kwasów nukleinowych zawieszonych w żelu w polu elektrycznym; rozdział ten wynika z różnic wielkości cząsteczek.
hybrydyzacja kwasów nukleinowych rozpocznij naukę		Zjawisko spontanicznego łączenia się komplementarnych nici kwasów nukleinowych. (wykrywanie podobieństwa ewolucyjnego na podstawie prędkości łączenia się nici)
sonda genetyczna rozpocznij naukę		Związek chemiczny, który ma zdolność łączenia się z daną substancją umożliwiając jej wykrycie.
ligacja rozpocznij naukę		Proces łączenia dwóch fragmentów lub końców nici DNA za pomocą ligazy.
denaturacja DNA rozpocznij naukę		Separacja podwójnej nici DNA na dwie pojedyncze nici na skutek zerwania wiązań wodorowych.
jąderko rozpocznij naukę		Element jądra komórkowego, stanowiący zagęszczenie chromatyny i odpowiedzialny za syntezę RNA.
antyrównoległe ułożenie nici DNA rozpocznij naukę		Polega na tym, że jeden łańcuch biegnie w kierunku od 3' do 5' a drugi od 5' do 3'.
puryny rozpocznij naukę		Adenina i guanina (podwójny pierścień)
pirymidyny rozpocznij naukę		Tymina (uracyl) i cytozyna (pojedynczy pierścień)
poliploidyzacja rozpocznij naukę		Mutacja chromosomowa; zwielokrotnienie haploidalnej liczby chromosomów. Podczas mejozy występują zaburzenia w rozdziale chromosomów do komórek/nie powstaje wrzeciono podziałowe.
monosomia rozpocznij naukę		Utrata jednego chromosomu z pary homologicznej.
trisomia rozpocznij naukę		Obecność dodatkowego chromosomu w parze homologicznej.
hemofilia rozpocznij naukę		Mutacja w genie jednego z czynników krzepnięcia krwi. Choroba recesywna, sprzężona z płcią.
daltonizm rozpocznij naukę		Zaburzenia w rozróżnianiu barw; choroba recesywna, sprzężona z płcią.
fenyloketonuria rozpocznij naukę		Brak enzymu rozkładającego fenyloalaninę; uszkodzenie układu nerwowego. Choroba autosomalna. Leczenie: dieta z małą ilością fenyloalaniny zapobiega objawom.
alkaptonuria rozpocznij naukę		Defekt w rozkładaniu tyrozyny; odkładanie ciemnego barwnika w chrząstkach i stawach. Recesywna, autosomalna.
albinizm rozpocznij naukę		Zaburzenie w wytwarzaniu melaniny. Recesywna, autosomalna.
anemia sierpowata rozpocznij naukę		Transwersja adeniny na tyminę w genie kodującym beta-globinę homoglobiny; w efekcie zmniejszona pojemność tlenowa erytrocytów. Recesywna, autosomalna.
mukowiscydoza rozpocznij naukę		Mutacja w genie, którego produkt związany jest z transportem jonów chlorkowych; w efekcie zmiany w śluzie w płucach, częste zakażenia. Recesywna, autosomalna.
pląsawica Huntingtona rozpocznij naukę		Mutacja w genie białka występującego w mózgu; zaburzenia ruchu i otępienie. Dominująca, autosomalna.
zespół cri-du-chat rozpocznij naukę		Utrata krótkiego ramienia chromosomu 5 pary; niedorozwój umysłowy, deformacje fizyczne. Autosomalna.
zespół Downa rozpocznij naukę		Trisomia 21 pary chromosomów; niedorozwój umysłowy i fizyczny, charakterystyczne rysy twarzy. Autosomalna.
zespół Turnera rozpocznij naukę		Obecność jednego chromosomu X; bezpłodność oraz często wady serca i niski wzrost. Sprzężona z płcią.
zespół Klinefeltera rozpocznij naukę		Obecność dodatkowego chromosomu X u chłopców; wysoki wzrost i kobieca budowa ciała, często bezpłodność, lekkie upośledzenie umysłowe.

genetyka

Musisz się zalogować, by móc napisać komentarz.