słówka polskie

spoufalać

przechodzić z kimś w bardzo bliskie stosunki

grafoman

osoba pisząca utwory literackie pomimo braku talentu

inercja

bierne poddawanie się czemuś, bezwładność

tautologia

masło maślane

denat

osoba zmarła śmiercią gwałtowną, nienaturalną; 2. żartobliwie: osoba bardzo zmęczona lub pijana

homonim

wyraz o takim samym brzmieniu, lecz odmiennym znaczeniu, pochodzeniu i czasami także pisowni (np zamek, jaja; which (który) i witch (wiedźma)

synkretyzm

połączenie różnych, często rozbieżnych i sprzecznych poglądów (np filozoficznych i religijnych)

pątnik

osoba uczestnicząca w pielgrzymkach, podróżująca do miejsc świętych; pielgrzym

nihilizm

pogląd filozoficzny całkowicie lub częściowo negujący istnienie pewnych bytów, wartości

neologizm

nowo powstałe słowo o nieznanym dotąd znaczeniu

dywagować

mówić nie na temat

protegowany

człowiek który jest przez kogoś polecany

dekadencja

upadek dotychczasowych wartości moralnych, społecznych lub kulturowych //Dekadent przekonany jest, że życie nie ma sensu, gdyż niedługo wszystko przestanie istnieć, dlatego należy z niego wycisnoć tyle przyjemoności, ile się da

inwestytura

w średniowieczu: nadanie lenna wasalowi przez seniora lub stanowiska kościelnego przez monarchę;2. w kościele protestanckim: uroczyste wprowadzenie na urząd nowego duchowneg

peryfraza

zabieg stylistyczny polegający na zastąpieniu konkretnej nazwy czegoś przez charakterystykę, opis lub metaforę; omówienie

alegoria

dzieło, utwór lub ich element, który poza wprost wysłowionym znaczeniem konkretnym przekazuje ustalone przez tradycję znaczenie ogólniejsze, bardziej abstrakcyjne (wszystko rozumiem... <sarkazm>)

politruk

pot. w armiach państw komunistycznych: oficer zajmujący się propagandą polityczną

dezyderat

żądanie lub życzenie

utracjusz

człowiek lekkomyślnie wydający pieniądze; hulaka; lekkoduch

impresario

osoba organizująca imprezy (np. koncerty, przedstawienia, widowiska) o charakterze niestałym

Endemiczne organizmy, endemity

podgatunki, gatunki, rodzaje, rodziny a nawet rzędy roślin lub zwierząt unikatowy dla danego miejsca albo regionu, występujący na ograniczonym obszarze, nigdzie indziej nie występujący naturalnie.

apostazja

odstępstwo od wiary, od wyznawanych zasad lub przekonań

przekora

bycie złośliwym, robienie komuś na złość; także: udawany sprzeciw, przekomarzanie się

somatyczny

dotyczący ciała, odnoszący się do cielesności, fizyczności

obcesowy

bezpośredni; nietaktowny

incydentalny

o małym znaczeniu lub zdarzający się bardzo rzadko; marginalny, sporadyczny;

indukcja

od szczegółu do ogółu; wyprowadzanie wniosków ogólnych z przesłanek będących poszczególnymi przypadkami tych wniosków

autochton

rdzenny mieszkaniec danego obszaru; tubylec, tuziemiec, aborygen

transcendentalny

przekraczający granice umysłu; idealizm

szwindel

nieczysty interes, matactwo, oszustwo

synektura

dobrze płatne stanowisko niewymagające wysiłku

repatriant

powracający do kraju po długim pobycie na obczyźnie

pryncypialny

kierujący się wyznawanymi zasadami; zasadniczy

pruderia

fałszywa skromność, udawana wstydliwość

passe

miniony, przebrziały, niemodny

panoptikum

zbiór osobowości, dziwaczni ludzie lub przedmioty

pajdokracja

rządy ludzi młodych, niekompetentnych

oportunista

człowiek bez stałych zasad

Nolens volens

chcąc nie chcąc

Nemezis

nieubłagana karząca sprawiedliwość; bogini zemsty

mizantropia

niechęć do obcowania z ludźmi, stronienie od ludzi

makaronizm

obcy wyraz, zwrot w zdaniu w języku ojczystym (np łaciński, angielski)

mandryta

przeor (przełożony klasztoru) w klasztorze greckim

majak

widziadło, przywidzenie, urojenie, złuda, halucynacja

a priori

z góry, bez zapoznania się z faktami

abrogacja

odwołanie, zniesienie, uchylenie ustawy, wyroku

ad hoc

coś, co zostało stworzone do spełnienia doraźnego celu

adherent

zwolennik, stronnik

afiliacja

przyjęcie osoby lub organizacji do stowarzyszenia

akcydens

przypadkowa, nieistotna cecha rzeczy, w przeciwieństwie do atrybutu

androfag

kanibal

apoteoza

gloryfikacja

archetyp

prototyp, wzorzec, w psychoanalitycznej teorii C. G. Junga: wspólny wszystkim ludziom, dziedziczny wzorzec reagowania i postrzegania świata

atrofia

stopniowe zmniejszanie się i zanikanie organów, tkanek.

biennale

impreza artystyczna odbywająca się co dwa lata

bigoteria

fałszywa pobożność, świętoszkowatość, dewocja

chiromancja

czytanie i wróżenie z linii dłoni

dandys

mężczyzna przesadnie dbający o wygląd, strój

dedukcja

od ogółu do szczegółu; wyprowadzaniu logicznych wniosków z założeń uznanych za prawdziwe

dysydent

opozycjonista (człowiek przeciwstawiający się panującej władzy), prześladowany z tego powodu

echolalia

mimowolne powtarzanie usłyszanych słów i dźwięków występujące w niektórych chorobach psychicznych

egzaltacja

przesadne, nienaturalne okazywanie uczuć

epatować

celowo zadziwiać lub szokować czymś

eskapizm

ucieczka, unikanie problemów

fanfaronada

popisywanie się odwagą, bufonada

filister

człowiek ograniczony, małostkowy, bez aspiracji, prozaiczny materialista bez wyższych aspiracji, mieszczuch

fircyk

człowiek niepoważny i lekkomyślny

fleksja

odmianą wyrazów (dział językoznawstwa)

fortel

sprytny sposób osiągnięcia celu, podstęp

gremialny

dotyczący wszystkich osób w grupie; powszechny

hipochondria

chorobliwa, przesadna obawa o zdrowie

homofon

wyraz dźwiękowo identyczny z innym, ale o innej pisowni

indagować

wypytywać kogoś o coś

indolencja

niezaradność lub bierność

katamaran

dwukadłubowy statek wycieczkowy lub jacht

komunał

zdanie lub powiedzenie pozbawione istotnej treści, ogólnie znane

konszachty

tajemne układy z kimś, zmowa

ksenofobia

niechęć, wrogość do cudzoziemców i obcych wpływów

laguna

płytki zalew lub zatoka odcięta od morza

jarski

dotyczący wegetarianizmu, wegetarianów; wegetariański

anabolik

środek powodujący rozpad białek. przyryst masy mięśniowej (steryd)

szuwar

zarośla składające się z dużych bylin, porastające brzegi jezior, moczarów itp; szuwar niski (bliżej brzegu), na który składają się głównie turzyce, oraz szuwar wysoki (budowany przez np. trzcinę, pałkę szerokolistną, oczeret jeziorny)

trzęsawisko

podmokły, grząski teren, zarośnięty szuwarami, trzciną, mchem itp końcowy etap zarastania jeziora

korpulentny

charakteryzujący się nadmierną tuszą, mający nadwagę;

imponderabilia

rzeczy nieuchwytne, niematerialne i niedające się dokładnie zmierzyć lub obliczyć (np. uczucia), mogące jednak wywierać wpływ na pewne sprawy

plutokrata

forma rządów, w której władzę sprawują ludzie najbogatsi