boze czemu czemu ja wybralem rozszerzona historie

starozytna grecja dzis

bulgaria, rumunia, grecja, albania, rpm, turcja

chronologia dziejow

kultura minojska 2000-1450 kultura mykenska 1500-1200 wieki ciemne 1200-800 okres archaiczny 800-500 okres klasyczny 500-323 epoka hellenistyczna 323-30

kultura mykenska

achajowie, pelenopez

wieki ciemne

mala kolonizacja, migracja jonska, upadek myken przez dorow

okres archaiczny

grecki renesans, wielka kolonizacja, poleis i hellenizacja

poleis

monarchia tyrania oligarchia lub demokracja

hierarchia o. archaicznego

krol-arystokracja-wolni obywatele-niewolnicy

hoplici

ciezkozbrojna piechota, falanga, rewolucja hoplicka

wielka kolonizacja

vii-vi wiek, m. czarne i m.śródziemne, kolonizacja: południe francji, hiszpanii, italii, wybrzeza m. czarnego, cyrenajka i cypr

metropolia

polis z ktorego pochodza kolonizatorzy, matka panstwo

barbarzyncy

miejscowe ludy

osiagniecia grekow

alfabet i pismo, pieniadz monetarny, rozwoj handlu morskiego

poczatki sparty

ii/i tyś Dorowie na Półwyspie Peloponeskim, 5 wsi nad rzeka Eurotas, VIII w. podbicie Lakonii i Messeni, V w. podbicie Kynurii i Kytery; symmachia Zwiazek Peloponeski z Elida i Arkadia

Likurg

Wielka Rheta - regulacje prawne, Zgromadzenie Ludowe, geruzja, królowie, surowe obyczaje, rownosc majatkowa, dobro wspolne nad jednostka

Polityka Sparty

diarchia i oligarchia; 2 krolowie, geruzja rada starszych 28 gerontow ustawodawstwo, zgormadzenie ludowe Spartiaci wolni obywatele, eforzy 5 wladza wykonawcza, bezpieczenstwo

Spoleczenstwo Sparty

Spartiaci, Periojkowie, Heloci

zycie Spartan

obowiazkowa sluzba wojskowa, diaita, sila, dyscyplina

leonidas

spartanski krol w V wieku, bitwa pod Termopilami

Agesilaos

wladca Sparty V/IV wiek

Ateny początki

Attyka, rownina, Jonowie, Tezeusz

Drakon

VII wiek, drakonskie prawa, kodyfikacja prawa, surowosc

Solon

VI wiek, 594 strzasniecie dlugow, koniec z niewola za dlugi, podzial na klasy, wprowadzenie podatkow

Pizystrat

561 tyran, zlote czasy, rozwoj panstwa

Klejstenes

508, reformy spoleczne, demokracja, ograniczenie wplywu arystokratow przez rozporwadzenie wladzy i podzial polis na trytie

Perykles

V wiek, wzmocnienie ustroju demokratycznego, kolonizacja, wprowadzenie DIETY

Aristogejon i Harmodios

symbole walki z tyrania

demokracja atenska

VI wiek, podatki, sluzba wojskowa

hierarchia w Atenach

wolni obywatele, cudzoziemcy, niewolnicy

kworum

minimalna liczba czlonkow do glosowania

wladza w Atenach

otworz zeszyt i mow

dieta

wynagrodzenie dla politykow

demagogowie

ludzie wplywowi ze wzgeldu na popularnosc

ostracyzm

wydalanie z aten zagrazajacych demokracji

persja dzis

zatoka perska, wyzyna iranska

imperium perskie

frygia, mezopotamia, bliski wschod, tracja, macedonia, jonia

powstanie jonskie

499-494, pomoc Aten i Eretrii

bitwa pod Maratonem

490, w Attyce, Militiades, wygrana Greków, Persowie wycofuja sie

bitwa pod Termopilami

480, Etolia, Kserkses i Leonidas, wygrana Persów

bitwa pod Salamina

480, bitwa morska przy Peloponezie, Temistokles i Kserkses, wygrana Grekow

bitwa pod Platejami

479, Beocja, Pauzaniasz i Mardonios, wygrana Grekow

pokoj Kaliasza w Suzie

449, Persja poddaje sie

Zwiazek Morski Atenski

478, symmachia atenska, sojusz majacy na celu obrone miast jonskich przed Persami

hegemonia

dominacja jednego polis nad innymi

przyczyny wojny peloponeskiej

hegemonia Aten, przywlaszczanie pieniedzy symmachii, rywalizacja gospodarcza, sojusze z wrogami Sparty

wojna peloponeska

431-404, Spartian wspomagaja Teby i Korynt

bitwa pod Eubeja

424, Sparta

pokoj Nikiasa

421

bitwa pod Mantineja

418, Sparta

wyprawa sycylijska aten

415

bitwa pod Syrakuzy

413, Sparta

bitwa nad rz. Aigospotamoi

404, Sparta, pokoj, hegemonia Sparty

394

zwiazek antyspartanski Teby, Ateny i Korynt

wojna koryncka

395-387

bitwa pod Leuktrami

371, Teby

Zwiazek Arkadyjski

370

rozwiazanie Z. Peleponeskiego

366

hegemonia Teb

370-361

świety hufiec

elitarna jednostka armii tebanskiej

lacademonczycy

spartiaci i periojkowie

kimon

polityk, sympatyk Sparty, V wiek

alkibiades

atenski polityk w V wieku, zmienial nieraz strony

wyprawa dziesieciu tysiecy

najemnicy spartanscy persow, ksenofont

filip ii

360-336, korpus paziow, reforma wojskowa sarisy lekka piechota, przesiedlenia

podboje filipa ii

338 bitwa pod Cheroneja, hegemonia w Grecji; 337 Zwiazek Koryncki;

Aleksander Macedonski

336-323, podboj az do indii,

bitwa pod Granikos

334, Macedonia

bitwa pod Issos

333, Dariusz III, Macedonia

wyprawa do Egiptu, oblezenie Tyru

332 wejscie do Egiptu, oblezenie

bitwa pod Gaugamela

331, Maceodnia, zajecie Suzy

zajecie Persopolis, smierc Dariusza III

330

koniec podbojow Persji

327

podboje do Indii

do 326

imperium Aleksandra

kult wladcy, mieszane malzenstwa, synkretyzm kulturowy i religijny, nauka greckiego i macedonskiego

pretendenci do tronu po smierci A

diadochowie, bitwy

bitwa pod Ipsos

301

bitwa pod Kuropedion

macedonia - Antygonidzi, egipt - ptolemeusze, wchod - seleukidzi

kultura antycznej grecji

tak

literatura o. antycznego

homer, stasions, herodot, tukidydes

retoryka

sztuka wymowy

teatr grecki

wielkie i male dionizje, agony, theatron, proskenion, skene, Sofokles, Eurypides, Arystofanes, chory, mezczyzni

filozofia antyku

filozofia przyrody: Tales z Miletu-woda; Heraklit z Efezu-ogien; Demokryt z Abdery-atomy; sofisci-nauczyciele madrosci, retoryka;

trojka najwazniejszych z antyku grecji

Sokrates - zlo to niewiedza, najwyzsza prawda; Platon - idealizm, idee, dusza ludzka cz impulsywna i zmyslowa, szkola filozofii; Arystoteles - uczen Platona, logika, metafizyka

architektura antyku

swiatynia artemidy w efezie, akropol atenski, dorycki, jonskki, koryncki

sztuki plastyczne

rzezba grecka: Fidiasz, Myron; malarstwo czarno i czerwonofigurowe

religia antyku

antropomorfizacja, politeizm, zeus, hades, posejdon

sport

776 igrzyska olimpijskie, olimpiada swiety rozejm

okres hellenistyczny

po smierci A. Wielkiego, koine, polis

osrodki kultury hellenistycznej

aleksandria, pergamon, babiilon, muzeum, biblioteka aleksandryjska

literatura hellenistyczna

filologia, erudyycja, sielanka Teokryt, Kalliimach

filozofia hellenistyczna

stoicyzm, epikureizm, cynizm, sceptycyzm

stoicyzm

stoicyzm - Zenon z Kition, opanowanie, aktywnosc spoleczna, szczescie to zgoda z natura i dobro innych

epikureizm

Epikur, szczescie to malo zmartwien, nalezy unikac klopotow, carpe diem, przyjemnosci

cynizm

antystenes, diogenes z synopy, szczescie to cnota brak materiallnych rzeczy

sceptycyzm

pyrron z elidy, szczescie to spokoj, brak osadow

sztuka grecji

grecki barok poetycznosc, dynamizm; grecki klasycyzm, greckie rokoko,

religia hellenistyczna

synkretyzm, politeizm

kult wladcy

z wschodu, zjednoczenie, wladca to taki bog

dziedzctow hellenistyczne

euklides elementy, archimedes, eratostenes,