Wiosna Ludów

21/22.02. – 04.03.1846 r.

powstanie krakowskie

przyczyny

powstanie zostało przygotowane przez emisariuszy TDP. Pierwotnie miało wybuchnąć we wszystkich trzech zaborach. Ze względu na rozbicie siatek konspiratorów i na wybuch rabacji galicyjskiej wybuchło jedynie w Krakowie.

22.02.1846

* utworzono Rząd Narodowy Rzeczypospolitej Polskiej. Na czele rządu stanął Jan Tyssowski. * Rząd Narodowy ogłosił Manifest do Narodu

24.02.1846

Jan Tyssowski ogłosił się dyktatorem, a jego sekretarzem został Edward Dembowski („czerwony kasztelanic”), który chciał pozyskać chłopów dla powstania

27.02.1846

Edward Dembowski stanął na czele procesji, która miała przekonać chłopów za pomocą symboli religijnych. Procesja została ostrzelana przez Austriaków. Edward Dembowski zginął

04.03.1846

Jan Tyssowski oddał Kraków Austriakom i przekroczył granicę pruską. Był to koniec powstania

skutki

16.11.1846 r. zlikwidowano Wolne Miasto Kraków i wcielono do monarchii Habsburgów. Język niemiecki wprowadzono do szkół i urzędów

Rabacja galicyjska

18.02.1846

18.02.1846

wybuchło powstanie chłopskie zwane „rabacją galicyjską”, na czele której stanął Jakub Szela. Objęło głównie tarnowskie i sądeckie. Chłopi zniszczyli około 500 dworów i zamordowali ok. 1000 szlachty.

wielkopolska

marzec 1848 * utworzono Komitet Narodowy w Poznaniu, który wysunął żądania nadania autonomii * rewolucyjny rząd w Berlinie wyraził zgodę na nadanie autonomii Wielkiemu Księstwu Poznańskiemu

kwiecien 1848

władze pruskie zażądały zmniejszenia liczebności polskich wojsk, a po opanowaniu sytuacji w Berlinie całkowitej ich likwidacji

wybuch powstania wielkopolskiego

kwiecień – maj 1848

Dowódcą oddziałów polskich - Ludwik Mierosławski

Wojska polskie odniosły zwycięstwa pod Miłosławiem i Sokołowem. Mimo to musiały skapitulować ze względu na przeważającą liczebność armii pruskiej

wl w galicji

1848

przebieg

* w Krakowie i Lwowie powstały polskie rady narodowe, które tworzyły polską administrację i gwardię narodową. Polacy chcieli polonizacji szkół i urzędów oraz zniesienia pańszczyzny.

przebieg

* gubernator Galicji Franz von Stadion ogłosił akt uwłaszczeniowy – chłopi otrzymali dzierżawioną dotąd ziemię na własność; szlachta miała otrzymać odszkodowanie za ziemię ze skarbu państwa

przebieg

* Austriacy rozbroili polskie oddziały. Do krótkotrwałych walk doszło jedynie w Krakowie i Lwowie. * w kwietniu władze austriackie zdobyły Kraków i zlikwidowały ostatnie zalążki autonomii, a w listopadzie opanowały Lwów.

Skutki Wiosny Ludów 1848-1849:

wprowadzono rządy konstytucyjne w wielu krajach Europy i poszerzono swobody obywatelskie, wzrost znaczenia chłopstwa, wzrost wpływy burżuazji, tworzono warunki do pełnego rozwoju kapitalizmu, zniknęła ostatecznie pańszczyzna i więzi feudalne na wsi