XII part 1

czynność prawna

stan faktyczny, na który składają się elementy określone przez normę prawną

podstawowym elementem każdej czynności prawnej jest

oświadczenie woli

inne element czynności prawnej

np. działanie określonych organów państwowych (np. w hipotece)

zdarzenie prawne

każdy fakt, z którym prawo wiąże skutki prawne

czynności procesowe

nie są czynnościami prawnymi

obietnice wyborcze

nie są czynnościami prawnymi

czynności prawne

1.1stronne, 2stronne 2.1stronnie zobowiązujące, 2stronnie zobowiązujące 3. konsensualne, realne 4. zobowiązujące, rozporządzające, zocbrozp 5. przysparzające, nieprzysparzające 6. kauzalne, abstrakcyjne7. odpłatne, nieodpłatne 8. inter vivos, mortis causa

jednostronne

złożenie oświadczenia woli przez jedną osobę (testament, przyrzeczenie publiczne)

dwustronne (wielostronne)

złożenie oświadczenia woli przez więcej niż jedną osobę (umowy: sprzedaży, o dzieło, umowa darowizny, umowa przekazania nieruchomości

uchwały kolektywnych organów korporacyjnych osób prawnych

w klasyfikacji jednostronne i dwustronne

jednostronnie zobowiązujące

układ zależności między podmiotami, w którym tylko jeden z nich jest zobowiązany, a drugi wyłącznie uprawniony (umowa darowizny, umowa przekazania nieruchomości, zobowiązanie deliktowe)

dwustronnie zobowiązujące

każda ze stron może być jednocześnie wierzycielem oraz dłużnikiem drugiej strony np. umowa sprzedaży

konsensualne

do dokonania czynności prawnej potrzebne jest jedynie złożenie oświadczenia woli określonej treści lub zgodnych oświadczeń woli stron dokonywanej czynności; ustanowienie zastawu

realne

poza złożeniem oświadczeń woli jest wymagane wydanie rzeczy (przeniesienie posiadania) drugiej stronie (umowa przewozu)

zobowiązujące

gdy w wyniku jej dokonania w majątku podmiotu dokonującego tej czynności powiększeniu ulegają pasywa a aktywa pozostają niezmienione; czynności prawne, w wyniku których powstają zobowiązania do spełnienia określonego świadczenia na rzecz innej osoby

rozporządzające

gdy w momencie jej dokonywania pasywa pozostają niezmienione, natomiast zmniejszeniu ulegają aktywa osoby dokonującej czynności prawnej np. przeniesienie prawa własności, przelew wierzytelności, zbycie spadku, zwolnienie z długu

o podwójnym skutku zobowiązująco rozporządzającym

najwięcej; w ich wyniku dochodzi do równoczesnego zwiększenia pasywów i zmniejszenia aktywów po jednej stronie (sprzedawcy) a po drugiej (kupującego) do zwiększenia zarówno pasywów jak i aktywów.np. umowy sprzedaży, zamiany, przekazania nieruchomości.

przysparzające

jeżeli majątek osoby której dotyczą skutki czynności ulega zwiększeniu

nieprowadzące do przysporzenia

jeżeli majątek osoby której dotyczą skutki nie ulega zwiększeniu

kauzalne (przyczynowe)

gdy ważność zależy o istnienia niewadliwej przyczyny prawnej np. darowizna

oderwane (abstrakcyjne)

gdy ważność nie zależy od istnienie niewadliwej przyczyny prawnej

dpłatne

gdy strona dokonująca przysporzenia uzyskuje w zamian zapłatę ceny, wynagrodzenia itd. czyli każda strona uzyskuje korzyść majątkową np. umowa sprzedaży, najem, umowa o dzieło

szczególne kategoria

czynności prawne wzajemne (umowy)

nieodpłatne

dokonywana pod tytułem darmym, gdy przysparzający nie otrzymuje korzyści majątkowej np. umowa darowizny, użyczenia.

między żyjącymi (inter vivos)

skuteczność nie jest uzależniona od śmierci podmiotu dokonującego czynności

na wypadek śmierci (mortis causa)

gdy jej skuteczność uzależniona została od wystąpienia zdarzenia prawnego w postaci śmierci podmiotu dokonującego czynności (testament)

upoważniające

np. udzielenie pełnomocnictwa; określony podmiot przekazuje innemu podmiotowi kompetencję do dokonania określonej czynności ze skutkiem dla przekazującego.

powiernicze (fiducjarne)

np. przewłaszczenie na zabezpieczenie

przyczyny przysporzenia

1. causa solvendi 2. causa obligandi vel aquirendi 3. causa donandi

causa solvendi

przy istnieniu której dokonujący przysporzenia działa w celu zwolnienia się od ciążącego na nim obowiązku (np. sprzedawca przenosi na kupującego własność rzeczy)

causa obligandi vel aquirendi

kiedy dokonujący przysporzenia działa w celu uzyskania wzajemnego zobowiązania się osoby, która otrzymuje to przysporzenie (np. właściciel wynajmuje lokal by najemca płacił mu czynsz)

causa donandi

przy której dokonujący przysporzenia świadomie rezygnuje z uzyskania dla siebie ekwiwalentu (darczyńca przenosi np. własność nieruchomości na obdarowanego)

OŚWIADCZENIE WOLI, gdy takie oświadczenie:

1 nie jest wynikiem przymusu fizycznego 2. jest dostatecznie zrozumiałe 3 wskazuje na istnienie zamiaru wywołania skutków prawnych, a więc jest złożone na serio 4 odnosi się do stosunków cywilnoprawnych, a nie stosunków innego rodzaju, prawnie obojętnych

oświadczenie woli może zostać złożone w sposób

wyraźny lub dorozumiany

wyraźny

gdy składający je podmiot przejawia wolę wywołania skutków prawnych w sposób jednoznaczny. Może zostać złożone w postaci elektronicznej, ustnie bądź na piśmie

dorozumiany

per facto concludentia; gdy określone zachowanie się ujawnia wolę danej osoby w sposób dostateczny. (niech mi pan umyje samochód, płacę 20 zł)

milczenie powinno być uważane za oświadczenie woli tylko

wtedy, gdy ten kto może i powinien podjąć określone działanie zachowuje się biernie.

Oświadczenie woli może być

kierowane do określonej osoby (czynności dwustronne (wielostronne)) lub nie kierowane do żadnego adresata (jednostronne)

Jeżeli oświadczenie woli ma być złożone innej osobie, jest ono złożone z chwilą gdy

doszło do niej w taki sposób że mogła się zapoznać z jego treścią

Dopóki oświadczenie woli nie zostało złożone (nie doszło do adresata)

może zostać jednostronnie odwołane przez składającego.

treść czynności prawnej

wszystkie postanowienia stron określające skutki prawne złożonych oświadczeń woli

czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone lecz również

te wynikające z ustawy, z zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów.

umowy adhezyjne

poprzez przystąpienie, kontrahent zajmujący faktycznie silniejszą pozycję narusza drugiej stronie treść umowy, swoboda strony słabszej ogranicza się do decyzji o zawarciu umowy lub zrezygnowaniu z dokonania takiej czynności

elementy treści czynności prawnej:

1) essentiala negotii (elementy przedmiotowo istotne) 2) naturalia negotii (elementy przedmiotowo nieistotne) 3) accidentalia negotii (elementy podmiotowo istotne)

essentialia negotii

takie, bez których dana czynność nie mogłaby dojść do skutku, takie które ją indywidualizują, np. umowa sprzedaży określenie rzeczy i ceny

naturalia negotii

nie mają wpływu na dojście do skutku określonej czynności prawnej np. w umowie najmu trony mogą nie określić terminu płatności czynszu, wtedy korzysta się z ustawy <miesięcznie z góry do 10 każdego miesiąca>

accidentalia negotii

akie które na mocy porozumienia stron stają się treścią czynności prawnej (zadatek,! warunek i termin!)

warunek

zastrzeżenie umowne, mocą którego osoba lub osoby dokonujące czynności prawnej uzależniają powstanie lub ustanie skutków prawnych tej czynności od zdarzenia przyszłego i niepewnego

własność nieruchomości

nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu

warunki dzielą się na

1. zawieszające i rozwiązujące 2. dodatnie i ujemne 3. zależne od woli strony, niezależne od woli strony i mieszane

warunki zawieszające

jeśli od ziszczenia się warunku uzależnione zostało powstanie skutków prawnych

warunki rozwiązujące

jeśli od ziszczenia warunku uzależnione zostało ustanie skutków prawnych

warunki dodatnie

jeśli określone zdarzenie ma nastąpić

warunki ujemne

jeśli określone zdarzenie nie ma nastąpić

zależne od woli strony

spełnienie warunku zależy od zachowania się określonego podmiotu

niezależne od woli strony

spełnienie warunku nie zależy od zachowania się określonego podmiotu

warunki prawne

gdy przepis ustawy wymaga, aby dla powstania określonego skutku prawnego nastąpiło określone zdarzenie np. wpis do księgi wieczystej (dla powstania odrębnej własności lokalu konieczny jest wpis do księgi wieczystej) i wymóg uzyskania odpowiedniego organu

termin

zastrzeżenie zamieszczone w treści czynności prawnej, w którym uzależnia się powstanie lub ostanie skutki prawnych tej czynności od nadejścia określonego zdarzenia przyszłego i pewnego.

różnica między warunkiem a neminem

ziszczenie się warunku jest niepewne, ziszczenie się terminu jest pewne

rok

365 dni