vit amina - amina życia

Witamina B1 budowa

czesc pirymidynowa i tiazolowa polaczona mostkiem metylenowym

Witamina B1 aktywna forma

TPP - pirofosforan tiaminy

Witamina B1 jest koenzymem jakich reakcji?

Oksydacyjna dekarboksylacja a-ketokwasow (w tym pirogronianu) oraz transketolazy w przebiegu cyklu pentozofosforanowego

Witamina B1 niedobor objawy i u kogo

alkoholicy; Choroba beri-beri (zanik miesni, porazenie miesni okoruchowych, objawy psychiatryczne) Umiarkowany niedobor: problemy gastryczne, dysfunkcje nerwow obwodowych, osoabienie sily miesniowej, zespol Wernickiego-Korsakowa

Witamina B2 budowa

Pierscien dimetyloizoalloksazyny wiazacy kowalencyjnie rybitol

Witamina C funkcje

czynnik redukujący, antyoksydant, ułatwia wchłanianie niehemowego żelaza, regeneruje wit. E, utrzymuje na niskim stopniu utlenienia jony metali w hydroksylazie prolilowej, lizylowej, hydroksylazie dopaminowej, w syntezie karnityny i kw. żółciowych

Niedobór witaminy C objawy

uszkodzenia tkanki łącznej przez zaburzenie syntezy kolagenu (szkorbut), zaburzenia syntezy adrenaliny i noradrenaliny, anemia mikrocytarna przez patologie wchłaniania żelaza

Jaka witamina bierze udział w reakcji hydroksylacji proliny i lizyny w syntezie kolagenu?

Witamina C

Jaka witamina bierze udział w reakcji dioksygenazy w syntezie karnityny?

Witamina C

Jaka witamina bierze udział w reakcji hydroksylazy dopaminowej w syntezie adrenaliny i noradrenaliny?

Witamina C

Jaka witamina bierze udział w reakcji hydroksylacji cholesterolu przez 7alfa-hydroksylazę w syntezie kwasów żółciowych?

Witamina C

Witamina A - budowa

pierścień heksanu i łańcuch izoprenoidowy

Formy aktywne witaminy A

retinol, retinal, kwas retinowy

W jakiej postaci spożywamy witaminę A?

estry retinylu i prekursory witaminy A: karotenoidy

Jak jest transportowana witamina A z jelita do wątroby i z wątroby do tkanek

Z jelita do wątroby w postaci resyntezowanych estrów retinolu w chylomikronach, a z wątroby przez białko wiążące retinol RBP

Funkcje witaminy A

Gr. prostetyczna rodopsyny w pręcikach siatkówki - umożliwia widzenie, działa na receptory jądrowe i reguluje transkrypcję genów i różnicowanie komórek, wspiera spermatogenezę, pobudza układ immunologiczny, zapewnia dobrostan nabłonka, jest antyoksydantem

rola witaminy A w widzeniu

Retinal jest grupą prostetyczną światłoczułych białek odpowiedzialnych za widzenie: rodopsyny(widzenie nocne) i jodopsyny (widzenie kolorowe). cGMP inicjuje impuls nerwowy, a rodopsyna rozkłada się do opsyny i trans-retinalu

Objawy niedoboru witaminy A

ślepota zmierzchowa (kurza ślepota), kseroftalmia - suchość spojówek i rogówki powodująca utratę wzroku, suchość skóry, trądzik, bezpłodność

objawy hiperwitaminozy A

Ból głowy, wymioty, sucha skóra, wypadanie włosów, powiększenie wątroby, marskość, działanie teratogenne na płód, nierwyraźne widzenie, zaburzenie mineralizacji kości

Synteza witaminy D3

W skórze 7-dehydrocholesterol pod wpływem światła UV przekształca się w cholekalcyferol; w wątrobie hydroksylowana do 1-hydroksycholekalcyferol; w nerkach do 1,25-dihydroksycholekalcyferol - kalcytriol

W jakiej postaci jest transportowana witamina D we krwi

z pomocą białka VDBP (vitamin-D binding protein)

dwie postacie w jakich występuje witamina D

cholekalcyferol, ergokalcyferol

Funkcje witaminy D

gospodarka wapniowo-fosforanowa, działanie immunomodulujące- aktywuje geny peptydów przeciwbakteryjnych, zwiększa aktywność limfocytów i makrofagów, zmniejsza ryzyko chorób wirusowych i nowotworów

Niedobór witaminy D - objawy

Krzywica u dzieci, osteomalacja i osteoporoza u dorosłych, niepełna mineralizacja zępów

Hiperwitaminoza witaminy D - objawy

hiperkalcemia i hiperfosfatemia: kamica nerkowa, zwapnienia w tkankach, tętnicach, opóźnienie rozwoju u dzieci

Witamina E - budowa

pierścień 6-chromanolu z łańcuchem bocznym z 3 jednostek izoprenowych

witamina E inna nazwa

alfa, beta ... - tokoferol

Funkcja witaminy E

Inaktywuje wolne rodniki tlenowe i powstałe w wyniku peroksydacji lipidów

Niedobór witaminy E

lekka anemia hemolityczna

nadmiar witaminy E - objawy

brak

witamina K - postacie w jakich występuje

filochinon (roślinna), menachinon (bakteryjna), menadiol (suplementy)

witamina K - funkcja

Koenzym gamma-karboksylazy glutaminianu do gamma-karboksyglutaminianu: modyfikacja czynników krzepnięcia i karboksylacja reszt Glu osteokalcyny - białka wiążącego jony wapnia hydroksyapatytów kości

cykl epoksydowy witaminy K

postać chinonowa z pokarmu jest redukowana do postaci hydrochinonowej (postać aktywna), która bierze udział w gamma-glutamylo karboksylacji i jest przekształcana w postać epoksydową, która powraca do postaci chinonowej przez reduktazę 2,3-epoksydową

Mechanizm działania warfaryny - leku przeciwzakrzepowego

Inhibitor reduktazy 2,3-epoksydowej odnawiającej witaminę K w cyklu epoksydowym

Niedobór witaminy K

rzadko (antybiotykoterapia, zaburzenia wchłaniania tłuszczu). Objawy: krwawienie z dziąseł, osteoporoza, zaburzenia krzepnięcia krwi (ZWŁASZCZA U NOWORODKÓW - KRWAWIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE przez sterylne jelita)

Jak wygląda transport witaminy K w organizmie?

Bez specjalnych przenośników - w chylomikronach i lipoproteinach

Jak wygląda transport witaminy E w organizmie?

Bez specjalnych przenośników - w chylomikronach i lipoproteinach

Witaminy mające działanie hormonopodobne

witamina D i A

Witaminy antyoksydanty

A C E

Inna nazwa witaminy B1

tiamina

Co to za witamina?

Witamina B1 - tiamina

Wchłanianie witaminy B1

transport aktywny w dwunastnicy z przenośnikiem z Mg. Trnasport zaburza spożywanie alkoholu

Przyczyny wpływu niedoboru witaminy B1 na mózg

Spadek produkcji ATP i wzrost dopaminy i jej toksycznych metabolitów, spadek syntezy GABA przy wzroście glutaminy - nadmierne pobudzenia neuronów. Brak syntezy acetylocholiny i mieliny przez brak działania dehydrogenazy pirogronianowej

Co to za witamina?

Witamina B2 - ryboflawina

Funkcja witaminy B2

prekursor FAD i FMN, które są GRUPĄ PROSTETYCZNĄ oksydoreduktaz: dehydrogenazy bursztynianowej, dehydrogenazy NADH, oksydazy aminokwasowej, dehydrogenazy acylo-Coa

Objawy niedoboru witaminy B2

zajady, zaćma, anemia normocytarna spowodowana zaburzeniem wchłaniania żelaza

Przyczyny niedoboru witaminy B2

Rzadko, towarzyszy innym niedoborom; zła dieta i antykoncepcja hormonalna

Inna nazwa witaminy B2

ryboflawina

Inna nazwa witaminy B3

niacyna

Funkcja witaminy B3

Składnik NAD i NADP - bierze udział w anabolizmie i katabolizmie węglowodanów, lipidów i aminokwasów, bierze udział w erytropoezie, rozszerza naczynia i hamuje lipolizę - reguluje poziom TAG i cholesterolu we krwi

Transport B3 do organizmu

Transporter zależny od Na+; W większych stężeniach wchłanianie bierne

Jaka to witamina?

Witamina B3 - niacyna

Jaka to witamina?

Witamina B5 - kwas pantotenowy

Budowa witaminy b5

beta-alanina + kwas pantoinowy = kwas pantotenowy

Funkcja witaminy B5

Wraz z cysteaminą i 3',5'-fosforanem ADP tworzy CoA. Bierze on udział w syntezie steroli, metabolizmie kw. tł., ciał ketonowych, metabolizm energetyczny - cykl Krebsa

Niedobór witaminy B5

Bardzo rzadko - zmęczenie, parastezja przez zaburzenia syntezy acetylocholiny

Co to za witamina?

Witamina B6 - pirydoksyna

Forma aktywna witaminy B6

Fosforan pirydoksalu PLP

Powstawanie FMN i FAD

Fosforylacja ryboflawiny do FMN, a następnie przyłączenie AMP z powstaniem FAD

Funkcje witaminy B6

Koenzym (zasada Schiffa) w reakcjach z udziałem aminokwasów (transaminacja, dezaminacja, dekarboksylacja, kondensacja), fosforylazę glikogenową, synteza serotoniny i niacyny, umożliwia wykorzystanie selenometioniny z pożywienia, synteza sfingozyny

U kogo niedobór witaminy B6?

Alkoholicy, antykoncepcja doustna, noworodki karmione mlekiem ubogim w B6

Objawy niedoboru witaminy B6

Anemia mikrocytarna - zaburzenie syntezy hemu, zaburzenia neurologiczne - drgawki, splątanie, depresja (zaburzenie syntezy sfingozyny), stanyz apalne błon śluzowych, jamy ustnej

Jedyna witamina rozpuszczalna w wodzie która jest toksyczna w nadmiarze

B6

Jedyna witamina nierozpuszczalna w wodzie która nie jest toksyczna w nadmiarze

E

Co to za witamina?

Witamina B7 - biotyna

Inna nazwa witaminy B7

biotyna

Budowa witaminy B7

Pierścień tiofenolowy i imidazolowy i łańcuch boczny kwasu walerianowego

Wchłanianie witaminy B7

Biotyna jest związana przez białka w pokarmie, które są trawione, a enzym biotynidaza uwalnia ją

Funkcja witaminy B7

Przenosi grupy jednowęglowe o najwyższym stopniu utlenienia - koenzym dla karboksylaz zależnych od ATP np. karboksylaza pirogronianowa, karboksylaza acetylo-CoA, karboksylaza propionylo-CoA

Niedobór witaminy B7 - u kogo

picie alkoholu i palenie tytoniu, wrodzony efekt enzymów metabolizmu biotyny (np. biotynidazy), jedząc surowe białka jaj (posiada awidynę, która wiąże biotynę i hamuje wchłanianie w jelicie)

Objawy niedoborów witaminy B7

stany zapalne skóry, nudności, ból mięśni, upośledzenie funkcji układu odpornościowego

Co to za witamina?

Witamina B9 - Kwas foliowy

Jak inaczej nazywa się witamina B9?

Kwas foliowy

Budowa witaminy b9

Pterydyna, kwas para-aminobenzoesowy (PABA), glutaminian

Funkcja witaminy B9

Przenośnik grup jednowęglowych o nienajwyższym stopniu utlenienia w przemianach homocysteiny, metioniny, seryny, glicyny, histydyny i w syntezie nukleotydów purynowych i pirymidynowych

Biologicznie aktywna forma witaminy B9

tetrahydrofolian THF

Aktywacja kwasu foliowego

Dwuetapowo, najpierw redukowane są atomy N8 i C7, a następnie N5 i C6 poprzez NADPH

Główny donor jednowęglowych grup przenoszonych przez tetrahydrofolian

seryna

Źródła przenoszonych grup przez tetrahydrofolian

SERYNA, glicyna, histydyna, tryptofan

Jakie grupy są przenoszone przez które atomy azotu przez tetrahydrofolian

metylowa, formiminowa, formylowa na N5, formylowa na N10, a metylenowa i metenylowa na N5 i N10

Najbardziej utleniona forma tetrahydrofolianu

N10-formylo-THF

Najbardziej zredukowana forma

N5-metylo-THF

Do czego może zostać wykorzystany N5, N10-metyleno-THF?

synteza nukleotydów pirymidynowych (tymina, cytozyna, uracyl)

Do czego może zostać wykorzystany N10-formylo-THF?

synteza nukleotydów purynowych (adenina, guanina)

W wyniku jakiej przemiany seryna jest głównym donorem grup jednowęglowych dla tetrahydrofolianu?

Rozpad seryny do glicyny i N5, N10-metyleno-THF (Hydroksymetylotransferaza serynowa + wit. B6)

Rozpad glicyny

W mitochondrium wątroby u przy udziale kompleksu syntazy glicynowej i witaminy B6. Powstaje CO2, NH4+, NADH i N5, N10-metyleno-THF

Rozpad histydyny

histydyna rozpada się do glutaminianu i N5-formimino-THF, które przechodzi dalej w N5, N10-metenylo-THF. Produkt pośredni to kwas formiminoglutaminowy FIGLU stosowany w diagnostyce moczu w niedoborze kwasu foliowego

czym jest kwas formiminoglutaminowy FIGLU

produkt pośredni przemiany histydyny w glutaminian stosowany w diagnostyce moczu w niedoborze kwasu foliowego

Rozpad tryptofanu

Powstaje mrówczan który przyłącza się do folianu tworząc N10-formylo-THF

Do czego może zostać wykorzystany N5-metylo-THF?

Metylacja homocysteiny w syntezie metioniny (Z witaminą B12)

Pułapka folianowa

W przypadku niedoboru B12 następuje spadek syntezy metioniny z N5-metylo-THF, co powoduje spadek syntezy S-adenosylmetioniny (SAM), która hamuje zwrotnie NIEODWRACALNĄ przemianę N5, N10-metyleno-THF do N5-metylo-THF, który się gromadzi w nadmiarze

Antymetabolity kwasu foliowego

sulfonamidy - analog PABA, hamuje syntezę folianu u bakterii; metotreksat - analog kwasu foliowego - inhibitor reduktazy dihydrofolianowej tworzącej tetrahydrofolian

Niedobór kwasu foliowego - powód

alkoholizm, niedokrwistość hemolityczna, zaburzenia wchłaniania,

Skutki niedoboru kwasu foliowego

Brak substratów do syntezy kwasów nukleinowych - Niedokrwistośćmegaloblastyczna/makrocytarna przez zaburzenia podziału komórek; wady cewy nerwowej płodu - rozszczep kręgosłupa, anencefalia, niska waga urodzenia. u dzieci opóźnienie rozwoju

Skutek niedoboru reduktazy metylenotetrahydrofolianu (MTHFR)

hiperhomocysteinemia - czynnik ryzyka miażdżycy, zakrzepicy i zawału

Co to za witamina?

Witamina B12 - kobalamina

Formy aktywne witaminy B12

metylokobalamina, 5'-deoksyadenozylokobalamina

Forma nieaktywna witaminy B12 często w suplementach

cyjanokobalamina

Koenzymem jakich dwóch reakcji jest witamina B12?

syntaza metioninowa (metylacja homocysteiny do metioniny) i mitochondrialna mutaza metylmalonylo-CoA, gdzie następuje izomeryzacja metylmalonylo-CoA do bursztynylo-CoA (katabolizm kw tł o nieparzystych C oraz przemiana aminokwasów Val, Ile, Thr, Met)

W jakich procesach witamina B12 bierze udział pośrednio przez branie udziału w syntezie metioniny i S-adenozylometioniny?

dojrzewanie erytrocytów, podziały komórkowe i rozmnażanie, powstawanie otoczki mielinowej

Przyczyny niedoboru witaminy B12

zaburzenie wchłaniania - niedobór czynnika Castle'a, choroba Crohna, celiakia, dieta wegańska

Objawy niedoboru witaminy B12

Niedokrwistośćmegaloblastyczna i złośliwa przez wtóryn niedobór kwasu foliowego, a niedobór SAM powoduje demielinizację włókien nerwowych, objawy neuropsychiatryczne i demencję

Co to za witamina?

Witamina A - retinol

Co to za witamina?

Witamina D3 - cholekalcyferol

Co to za witamina?

witamina E - alfa-tokoferol

Co to za witamina?

Witamina K

Z czego się składa CoA?

kwas pantotenowy (wit. B5), cysteamina i 3',5'-fosforan-ADP