biologia

co zostało przedstawione na ilustracji?

litera X - żebro, litera Y - tkanka chrzestna, ogółem jest to klatka piersiowa

co przedstawia ilustracja? co znajduje się między kością miednicza kość udowa oraz co umożliwia?

przedstawia połączenie kończyny dolnej z obręczą miednicza. między kością miednicza a udowa znajduje się staw kulisty który umożliwia ruch nogi we wszystkich płaszczyznach

co przedstawia zdjęcie?

odcinek kręgosłupa zbudowane z pięciu kręgów. w tym odcinku kręgosłupa kręgi są zrośnięte, przez co nie ma możliwości ruchu względem siebie. przedstawiony odcinek kręgosłupa jest częścią miednicy

z czego składa się układ ruchu?

- części biernej czyli szkieletu, części czynnej które tworzą mięśnie

jak jest zbudowany szkielet człowieka?

- szkielet osiowy: w skład którego wchodzą: czaszka, kręgosłup i klatka piersiowa - szkielet kończyn: złożony z: kości kończyn górnych i kończyn dolnych wraz z obręczami -barkowa i miednicza

kości płaskie

- mają długość i szerokość większa niż grubość - do kości płaskich należą niektóre kości czaszki, mostek, łopatki oraz kości biodrowe

kości różnokształtne

- mają nieregularny kształt oraz wyrostki i zagłębienia - do kości roznokszlatnych należą m. in: kręgi kręgosłupa

kości krótkie

- kształtem przypominają sześcian. wszystkie ich wymiary są do siebie zbliżone - do kości krótkich należą kości nadgarstka i kości stępu

kości długie

- to kości, których długość jest większa niż grubość i szerokość. w ich budowie zewnętrznej wyróżniamy trzon (głównie z tkanki kostnej zbitej) oraz nasady(głównie z tkanki kostnej gąbczastej) - do kości długie malarza m. in: paliczki oraz kość udowa

budowa wewnętrzna kości

- okostna: łącznotkankowa błona, ktora odzywia kość - tkanka kostnej zbitej: duża twardość, buduje trzon kości długich - tkanka kostna gąbczasta: - tkanka chrzęstna: chroni przed urazami i umożliwia wydłużanie kości - jama szpikowa: szpik kostny

funkcje szkieletu

: - ochrania narządy - stanowi miejsce przyczepu mięśni - decyduje o kształcie ciała - produkuje elementy morfotyczne krwi - magazynuje składniki mineralne

połączenie ścisłe

-zapobiegają przemieszczaniu się kości względem siebie przez co znacznie lub całkowicie ograniczają ruch

połączenia ruchome (stawy)

-razem z mięśniami umożliwają ruch kości względem siebie w jednej lub kilku płaszczyznach

Więzozrosty (połączenia ścisłe)

-to połączenia kości za pomocą tkanki włóknistej. Ich przykładami są szwy czyli cienkie mocne pasma tkanki łączące kości czaski

Chrząstkozrosty (połączenia ścisłe)

-to połączenie kości za pomocą chrząstek pozwalające na ograniczony ruch kości. Przykładami są krązki międzykręgowe w kręgosłupie oraz połączenia żeber z mostkiem

Kościozrosty (połączenia ścisłe)

-to połączenia kości za pomocą tkanki kostnej. Połączenia te są całkowicie nieruchome. Występują w kości krzyżowej która powstaje przez zrośnięcie się kręgów krzyżowych kręgosłupa

Staw siodełkowy

-umożliwia szeroki zakres ruchów podobnych do ruchów stawu kulistego. Taki staw znajduje się u nasady kciuka

Staw obrotowy

-umożliwia ruchy obrotowe np: głowy. Taki staw znajduje się między pierwszymm a drugim kręgiem kręgosłupa

Staw zawiasowy

-umożliwia zginanie i prostowanie kończyn oraz palców. Występuje np między kością ramienną a kością łokciową oraz pomiędzy paliczkami kości palców

Staw kulisty

-umożliwia ruchy we wszystkich płaszczyznach, np: wymachy ramion i nóg. Ten rodzaj stawu znajduje się między kością miedniczną a kością udową

Budowa stawu

-torebka stawowa, -więzadło, -powierzchnia stawowa

Torebka stawowa

-stabilizuje staw i zapobiega przemieszczaniu się kości w jego obrębie

Więzadło

-stabilizuje kość w stawie

Powierzchnie stawowa

-chronią kości przed uszkodzeniami podczas wykonywywania ruchu. Są one pokryte chrząstką stawową a między nimi występuje jama stawowa w której znajduje się maź stawowa zmniejszająca tarcie

budowa i funkcje czaszki

czaszka składa się z mózgoczaszki i twarzoczaszki. czaszka pełni głównie funkcje ochronną - ochrania mózgowie

budowa czaszki; mózgoczaszka

mózgoczaszka: kość czołowa, kość ciemieniowa, kość potyliczna, kość skroniowa, kość klinowa

budowa czaszki; twarzoczaszka

kość nosowa, kość jarzmowa, szczęka (kość szczękowa), żuchwa

budowa i funkcje kręgosłupa

kręgosłup jest podpora dla ciała. nasz kręgosłup składa się z 33-34 kręgów. pomiędzy kręgami znajdują się chrząstkiz tzw: krążki międzykręgowe, które amortyzują wstrząsu i nadają kręgosłupów giętkość.

jak jest zbudowany kręgosłup 1/2

-szyjny: składa się z 7 kręgów jest podparciem dla czaszki-piersiowy: składa się z 12 stosunkowo dużych kręgów piersiowych

jak jest zbudowany kręgosłup 2/2

-lędźwiowy: składa się z 5 kręgów które dźwigają ciężar górnej części ciała-krzyzowy: z 5 zrośniętych kręgów-ogonkwy: składa się z 4(rzadziej 5) zredukowanych kręgów

budowa i funkcje klatki piersiowej

klatka piersiowa jest zbudowana z odcinka piersiowego kręgosłupa, mostka oraz 12 żeber.

zebra prawdziwe:

łączą się one z mostkiem bezpośrednio za pomocą chrząstek

zebra rzekome:

łączą się one z mostkiem za pomocą chrząstki siódmego żebra

zebra wolne:

nie łączą się z mostkiem

kości kończyny górnej

kończynę górna budują: kośc ramienia, kość łokciowa, kość promieniowa, kość nadgarstka, kosc śródręcza oraz paliczki. w klas kończyn górnych wchodza też obojczyki i łopatki które budują obrecz barkowa

kości kończyny dolnej

kończynę dolna budują: kość udowa, kość piszczelowa, kość strzałkowa, rzepka oraz kości stępu, śródstopia i paliczki. w skład kończyn dolnych wchodzą również dwie kości miedniczek

Prawidłowe funkcjonowanie

-odpowiednie odżywianie, -białko(rozwój mięśni), -wapń, fosfor, magnez, potas(mocne kości), -witamina D3, -witamina C, -unkianie niezdrowego jedzenia

Suplementy diety

-przyjmowanie suplementów diety jest potrzebne tylko wtedy kiedy w organizmie jest za mało określonych składników

Suplementy diety

-suplementy diety to środki które mają uzupełnić naszą diete (witaminy, minerały)

Na czym polega doping

-więcej krwinek czerwonych które transportują tlen do mięśni przez co te mogą wytworzyć więcej energi

Skutki testosteronu

-łysienie, -bezpłodność, -biegunki, wymioty, -zwiekszenie gruczołów mlekowych, -choroby układu krążenia, -niska odpornosc, -zaburzenia psychiczne

Testosteron

-przyspiesza wzrost masy mięśniowej

Środki pobudzające i przeciwbólowe

-pobudzają i eliminują zmęczenie, zmniejszaja odczuwanie bólu

Erytropoetyna (EPO) SKUTKI

-tworzenie się zakrzepów, -zawał serca, -udar mózgu, -podwyższone ciśnienie krwi

Erytropoetyna (EPO)

-pobudza wytwarzanie eytrocytów co daje taki sam efekt jak transfuzja krwi

Środki pobudzające i przeciwbólowe SKUTKI

-prowadzą do skrajnego wyczerpania, -uzależniają psychicznie, fizycznie

Manipulacje genetyczne

-polegają na wprowadzeniu zmian w materiale genetycznym sportowca aby np zwiekszczyc jego mase. Skutki trudne do przewidzenia. Mogą prowadzić do rozwoju nowotworów

Transfuzja krwi

-zwiększa liczbę erytocytów. Powoduje to że do kómrek trafia wiecej tlenu co daje wiecej energi do wykonania wysiłku

Transfuzja krwi SKUTKI

-zakazenie HIV, -wzrost ciśnienia, -wzrost ryzyka zakrzepów, zawału, udaru, -infekcje bakteryjne

Operacje chirurgiczne

-polegają na przeszczepianiu mięśni i ścięgien oraz usuwaniu nadmiaru tkanki tłuszczowej. Skutki to zakazenia wirusowe, bakteryjne. Kazda operacja to ryzyka zagrozenia zycia

Wady postawy - skrzywienia kręgosłupa

-skrzywienia kręgosłupa to zniekształcenia naturlanych krzywizn kręgosłupa. Przyczny to długotrwałe trzymanie złej pozycji, nierównomierne obciążenie szkieletu

Skolioza

-polega na wygięciu kręgosłupa na bok. Moze prowadzic do silnego bólu kręgosłupa a zniekształcona klatka piersiowa moze uciskac serce i płuca

Nadmierna kifoza

-polega na nadmiernym wygięciu kręgosłupa ku tyłowi w odcinku piersiowym. Moze prowadzic do powstania garbu i problemów z oddychaniem

Nadmierna lordoza lędźwiowa

-polega na zbyt dużym wygięciu kręgosłupa do przodu. Prowadzi do wywierania nadmiernego ucisku na kręgosłup co objawia się bólem

Płaskostopie

-wada polegająca na nieprawidłowym wysklepieniu stopy. -Przyczyny; osłabienie mięsni i więzadeł stopy. Moze byc wrodzone lub nabyte. Profilaktyka-dobre obuwie, odpowiednia masa, cwiczenia

Urazy mechaniczne

-zwichnięcia, skręcenia stawów, złamania kości

Skręcenie

-polega na niewielkim uszkodzeniua torebki stawowej i więzadeł

Zwichnięcie

-stawu polega na zerwaniu torebki stawowej i więzadeł oraz przemieszczaniu względem siebie powierzchni stawowych kości

Złamanie kości

-polega na całkowitym przerwaniu ciągłości kości

Osteoporoza

-polega na zmniejszaniu gęstości mineralnej kości i zmianach ich struktury

Przyczyna osteoporozy

-zmniejszanone wydzielanie hormonów płciowych i niedobór wapnia w organizmie

Co wpływa na osteoporoze

-starszy wiek, -czyniki genetyczne, -dieta uboga w wapń i białko, -długotrwałe unieruchomienie, -zbyt mala aktywnosc, -niedobór D3, -palenie, picie alko

Objawy osteoporozy

-bezobjawowy z czasem pod wpływem obciązenia zaczynają pojawiac się bóle kosci długich, mozesz sie skurczyc w zwiazku ze złamaniem kręgów lub nadmierna kifoza oraz złamania przy niewielkich urazach

Profilaktyka osteoporozy

-wpierdalac D3, białko, wapń, zapierdalać aktywnie, nie pić nie palić

Krzywica

-polega na zmniejszaniu mineralizacji kości w wyniku zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej. Nieprawidłowe kształtowanie się kości przy ich rośnięciu

Przyczyny krzywicy

-malo D3 przez malo slonca oraz malo jej w diecie i chuj xd

Objawy krzywicy

-kości stają sie miekkie i podatne na deformacje

Profilaktyka krzywicy

-wpierdalac jebane D3 xdd wapn i opalać sie ale nie za duzo

Jak zapobiegac wadom postawy

-plecy prosto, -głowa wyprostowania w jednej lini z klatka, -ramiona na tej samej wysokosci opuszczone, barki opuszczone,-napnij brzuch

Mięsień piersiowy większy (klatka piersiowa)-

bierze udział w poruszaniu kończyna górną

Mięsień dwugłowy ramienia(biceps)

bierze udział w zginaniu kończyny e stawie łokciowym

Mięsień prostu brzucha (Na brzuchu)

tworzy ścianę brzucha a jego skurcz powoduje zgięcie tułowia do przodu

Mięsień czworoboczny (tam gdzie łopatki)

mięsień bierze udział w ruchach głowy

Mięsień pośladkowy wielki

-utrzymuje pionowa postawę ciała oraz prostuje kończynę dolna w stawie biodrowym

Mięsień czworoglowy uda

- unosi udo podczas chodzenia i prostuje noge w kolanie

Mięsień szkieletowy

- składa się z brzuśca (kurczy się) oraz ścięgien (czyli pasm tkanki łącznej przymocoeujacych mięsień do kości).

Brzusiec

- zbudowany jest z włókien mięśniowych.

z czego składa się włókno mięśniowe

Każde włókno mięśniowe składa się z miofibryli (a ta składa się z białek aktyny i miozyny).

Mofilament gruby

- włókno białkowe zbudowane z miozyny

Mofilament cienki

- włókno białkowe zbudowane z aktyny

Mofibryla

- podstawowy element włókien mięśniowych(budowa: aktyna i miozyna) Siateczka śródplazmatyczna - gromadzi jony wapnia niezbędne podczas skurczu.

Włókno mięśniowe

-(ma wiele jąder i rozbudowana siateczkę śródplazmatyczna)

Czym jest sarkomer?

-podstawową jednostką funkcjonalną (kurczliwą) miesnia szkieletowego. wystepuja na miofibryli

Skurcz

-jesli miozyna połączy się z aktyna powstaje skurcz i chuj, a ATP dostarcza energii niezbędnej do tego procesu.

Ziwazek który umożliwia szybkie odtwarzanie ATP jest zgromadzony w?

- w mięśniach fosfokreatyna.

Podstawowy proces dostarczający ATP to?

- oddychanie tlenowa, a główny produkt to glukoza.

Energia

- pierw wykorzystuje się glukozę potem glikogen oraz tłuszcze.

Mięśnie w tym samym kierunku -.

to mięśnie współdziałające

Mięśnie działające w przeciwstawnym kierunku to? -

mięśnie antagonistyczne