główne założenie filozofii średniowiecza, które w centrum wszechświata umieszcza Boga. Ideii tej zostały podporządkowane; szutka, nauka, religia. Ukształtowal sredniowieczna wizję świata i osobowe wzorce epoki.
oznacza jednolitość kultury epoki odnosząc się do sztuki, literatury, spodobu kształcenia oraz mentalności ludzi. Wzmacniala go religia (europa chrzescijanska). Uniwersalne byly również w europie: łacina, system kształcenia (klasztorny)