romantyzm

Od kiedy do kiedy trwa

1822-1864

co tam mesjanizm?

idea poświęcenia grup społecznych [jednostek narodu] które prowadzą do odkupienia świata i nastania nowego porządku moralnego

historyzm

historia jest ważnym elementem sztuki

co to ludowość?

to fascynacja obyczajami wierzeniami i moralnością ludową oraz tajemnicami natury

co to orcentalizm?

to fascynacja kulturą Wschodu

indywidualizm-

jednostka ma wielkie znaczenie w losach świata

irracjonalizm-

Ważne jest to czego nie da się objąć rozumem

fantastyka-

sięganie do tego co nie rzeczywiste

metafizyka-

ważne jest to co tajemnicze, niepoznawalne, niedostępne dla umysłu

z czego rodzi się romantyzm?

rodzi się z buntu przeciwko oświeceniowiemu poznawaniu świata, racjonalizmowi, feudalizmowi i jasnym regułom świata literackiego [oświeceniowcy mówili, że lektury mają być użyteczne i mieć morał a artysta miał przestrzegać zasad wracających do antyku]

psychomania

walka duchów dobrych i złych o duszę człowieka

wallenrodyzm-

postawa człowieka, który dla ojczyzny ucieka się do podstępu

makiawelizm-

człowiek dla wyższego celu może zachować się nieetycznie

bohater bajroniczny

wielki indywidualista, buntownik, osoba niezwykle tajemnicza, która często występuje przeciw powszechnie przyjętym prawom i normom społecznym

topos theatrum mundi

topos, który przedstawia świat jako scenę i żyjących w nich ludzi jako aktorów, którzy odgrywają w nim swoje role

Indywidualizm romantyczny -

Jest to postać ponadprzeciętna, wybitna i niezwykła, która jest w stanie wypuszczać się w rejony niedostępne dla zwykłych śmiertelników, lecz płaci za to wysoką cenę. Jest więc zawsze postacią tragiczną.

Tragizm romantyczny

Jednostka wybitna jest skazana na tragiczną sprzeczność między swymi dążeniami a możliwością ich realizacji. Romantyczny idealista zawsze będzie duchowo przerastał otoczenie i zawsze będzie go to unieszczęśliwiało i prowadziło do zguby.

Winkelriedyzm

postawa człowieka (lub narodu) poświęcającego własne życie, by dać innym szansę cieszenia się wolnością. Idea, nawiązująca do losów szwajcarskiego rycerza Winkelrieda, miała być przeciwwagą dla mesjanizmu.

Pielgrzym -

człowiek poszukujący swego miejsca na ziemi, osamotniony wygnaniec tęskniący za ojczyzną