Polski

Barok

inaczej również nazywany jako epoka przeciwieństw

kontrreformacja

ruch mający na celu reformę wewnętrzną kościoła w walce z niekatolikami o dominację religijną i polityczną

antynomie

przeciwieństwa, kategorie lub pojęcia których znaczenia pozostają w opozycji np. śmierć - życie, niebo - ziemia

dualizm

pogląd filozoficzny uznający, że rzeczywistość, a w szczególności człowiek, ma naturę dwoistą

elipsa

celowe pominięcie w zdaniu lub wyrażeniu jakiegoś składnika, często jest nim orzeczenie

inwersja

szyk przestawny wyrazów, nienaturalna kolejność słów będąca sygnałem mowy uroczystej, podniosłej

vanitas

pojęcie mające źródło w biblijnej księdze koheleta, oznacza znikomość

tragedia nowożytna

ma wiele cech podobnych do tragedii antycznej

determinizm

pogląd uznający że wszytskie zdarzenia w świecie są wzajemnie ze sobą powiązane i z góry przesądzone, wolność działania człowieka to tylko złudzenie

indeterminizm

pogląd przeciwny do determinizmu, uznający, że ludzka wola jest wolna

honor

jedna z najwyższych wartości w kodeksie rycerskim od czasów antyku

motywacja

cele i zarazem przyczyny ludzkich działań

premedytacja

świadomy zamiar popełnienia zła

antropomorfizacja

typ metafory, polega na nadawaniu elementom świata poza ludzkiego, zwłaszcza przyrody, cech charakterystycznych tylko dla człowieka

sceptycyzm

postawa filozoficzna wyrażająca się wątpieniem w powszechnie przyjęte prawdy i autorytety, przeświadczeniem o ich względności

czas cykliczny

antyczna koncepcja, według której czas zatacza koło

czas wertykalny

koncepcja według której człowiek zmierza do wieczności

reinkarnacja

pogląd o wędrówce dusz

deheroizacja

przedstawienie w sposób deprecjonujący (obniżający wartość), uzwyczajniony, często naturalistyczny postaci czy wydarzeń uznawanych powszechnie za przykład szlachetności i rycerskiego męstwa