Pytanie |
Odpowiedź |
Accessio cedit principali rozpocznij naukę
|
|
Rzecz łączona dzieli los rzeczy głównej Jezeli przyłącza się rzeczy o mniejszej wartości, które podnoszą wartość rzeczy głównej, to stają się jej częściami składowymi, więc dzielą jej los.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Powód idzie za sądem pozwanego Właściwym dla złożenia pozwu jest sąd, w którego okolicy mieszka pozwany. Łatwiej jest wtedy pozwanemu się obronić.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Niech będzie wysłuchana i druga strona Nie ma sprawiedliwego procesu bez wysłuchania argumentów drugiej strony. Każdy ma prawo do bycia wysłuchanym w procesie przez niezawisły i bezstronny sąd
|
|
|
Bis de eadem re agi non potest rozpocznij naukę
|
|
Nie można procesować się dwa razy o to samo Zdroworozsądkowe podejście - procesowanie się dwa razy o to samo nie miałoby sensu - res iudicata - powaga rzeczy osądzonej, czyli co jest raz osądzone, nie powinno być rozpatrywane po raz wtóry.
|
|
|
Cessante ratione legis, cessat lex ipsa rozpocznij naukę
|
|
Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa. Jeżeli dochodzi do sytuacji, w ktorej okoliczności, przez które ustanowiono ustawę ustaną, to ustawa również traci swoją moc.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Twarde prawo, lecz prawo. Nie można powoływać się na surowość prawa. Prawo mimo swojej surowości nadal jest prawem, które musi być przestrzegane.
|
|
|
El incumbit probatio, qui dicit, non qui negat. rozpocznij naukę
|
|
Ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza. Strona, której zależy na uznaniu swoich racji powinna je udowodnić. Stronie oskarżającej, a nie broniącej powinno zależeć na ochronie swoich interesów prawnych.
|
|
|
Executio iuris non habet iniuriam rozpocznij naukę
|
|
Egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem. To, co wykonywane jest zgodnie z literą prawa, nie może być z nim sprzeczne.
|
|
|
Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est rozpocznij naukę
|
|
Za początek i fundament całego testamentu uważa się ustanowienie dziedzica. Celem testamentu jest wskazanie osoby, która będzie dziedzicem. Testament byłby nieważny, gdyby nie zaczynał się od wskazania dziedzica, bo to on jest odpowiedzialny za całą sytuację prawną po zmarłym.
|
|
|
Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit rozpocznij naukę
|
|
Spadkobranie to nic innego, jak sukcesja w całości prawa, jakie miał zmarły. Dziedzic jest odpowiedzialny za dokończenie spraw prawnych spadkodawcy po jego śmierci - zarówno materialne, jak i gospodarcze.
|
|
|
Hominum causa omne ius constitutum sit rozpocznij naukę
|
|
Wszelkie prawo ustanawia się ze względu na ludzi. Aby społeczeństwo funkcjonowało prawidłowo, musi powstać ogół norm regulujących zachowania ludzi w społeczeństwie.
|
|
|
Ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet rozpocznij naukę
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi. Ze względu na powszechny i bezwzględny charakter prawa, nie można zasłaniać się jego nieznajmością. Można za to powoływać się na nieznajomość konkretnych faktów, bo one nie zawsze mogą być dostępne.
|
|
|
Impossibilium nulla obligatio est rozpocznij naukę
|
|
Zobowiązanie do świadczenia niemożliwego jest nieważne. Zasada ta mówi o tym, że zobowiązanie do czynności niemożliwej do zrealizowania nie ma skutków prawnych - jest nieważne z punktu prawa.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
W sytuacjach dwuznacznych należy przyjąć pogląd bardziej korzystny dla stron. Gdy sytuacji nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć, należy przyjąć pogląd korzystny dla obu stron.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
W razie wątpliwości, na korzyść pozwanego. Gdy są wątpliwości co do udzielenia powództwa, należy rozstrzygać na korzyść pozwanego, by nie doszło do niesprawiedliwego rozstrzygnięcia.
|
|
|
Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia rozpocznij naukę
|
|
Biegłość w prawie to znajomość rzeczy boskich i ludzkich oraz wiedza o tym, co sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Jurysta jako znawca prawa nie może ograniczać się do znajomości i stosowania prawa - powinien znać również istotę relacji społecznych i znać inne niż prawo systemy normatywne, zarówno te pochodzenia boskiego jak i ludzkiego.
|
|
|
Ius civile vigilantibus scriptum est rozpocznij naukę
|
|
Prawo cywilne tworzone jest dla osób starannych. Należy zakładać, że człowiek będzie z najwyższą starannością dbać o swoje sprawy, więc prawo musi być tworzone na tej podstawie.
|
|
|
Ius est ars boni et aequi rozpocznij naukę
|
|
Prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe. Prawo definicją tego, jak postępować dobrze i zgodnie z poczuciem sprawiedliwości.
|
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi rozpocznij naukę
|
|
Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą przyznawania tego, co się komu należy. Zgodnie z arystotelejskim pojęciem, sprawiedliwość to wola przyznawania ludziom korzyści według ich zasług.
|
|
|
Iustitias vestras iudicabo rozpocznij naukę
|
|
Osądzę waszą sprawiedliwość Ten wpis widniał w staropolskich trybunałach
|
|
|
Lex posterior derogat legi priori rozpocznij naukę
|
|
Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą Prawo nie jest ustanawiane na wieczność. Reguła ta mówi, że ustawodawca może ustawą późniejszą zmienić ustawę, którą wcześniej uchwalił, gdy istnieje taka konieczność.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Stanowienie prawa odnosi się do tego co przyszłe, a nie do tego, co przeszłe. Paremia wyraża zakaz stosowania ustawy do sytuacji, które wydarzyły się przed jej wejściem w życie; zakaz retroaktywności prawa.
|
|
|
Male nostro iure uti non debemus rozpocznij naukę
|
|
Nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa Wykonywanie prawa przez jedną osobę nie może szkodzić innej osobie, chyba że jest to szczególnie wskazane w prawie. Paremia łączy się z ideą „czerpania korzyści z bezprawia”
|
|
|