Historia dział 2

Układ dynastyczny Jagielonów i Habsburgów

1515r. Przyczyny zawiązanie sojuszu pomiędzy Jagielonamy i Habsburgami. Założenia małżeństwa Habsbursko-Jagielońskie oraz przejmowanie koron w przypadku bezpotomnej śmierci władcy. Skutki przejecię władzy nad Czechami i Węgrami przez Habsburgów

Bitwa pod Mohaczem

1526r. Podczas tej bitwy zmarł Ludwik Jagielończyk

ostatnia wojna krzyżaków z Polską

1519-1521

Albrecht Hohenzollern

1511-zostaje wielkim mistrzem krzyżackim. Albrecht przeszedł na luternianizm i uniezależnił tereny zakonu od papieża. Na tych terenach założył państwo Prusy

Hołd pruski

Albrecht Hohenzollern składa hołd lenny Zygmuntowi I Staremu

Przyczyny hołdu pruskiego

1. Problemy finansowe zakonu 2. zakończenie wojny pruskiej rozejmem 3. upadek sojuszu polsko-francuskiego

Skutki hołdu pruskiego

1. powstanie Prus książęcych 2. usunięcie niebezpieczeństwa ze strony krzyżaków 3.

Przyłączenie do Polsk Mazowsza

1529 ziemie przeszły pod panowanie Zygmunta starego

Demokracja szlachecka

sprawowanie rządów za pośrednictwem szlachty, król miał mało praw w stosunku do szlachty.

Bogata szlachta

50 ha ziemi

średnia szlachta

4-5 wsi (kilkanaście ha ziemi)

szlachta zagrodowa/ zaściankowa

sama musiała zajmować się swoimi terenami

szlachta gołota

nie posiadali ziemie, służyli w wojsku lub na dworach

Sejm walny

Wprowadzony w 1492r. -2 izby-poselska i senatorska - był tylko dla mężczyzn - spotykali się co 2 lata na 6 tygodni

3 stany sejmujące

1. Król 2. posłowie 3. senatorowie

Sejmiki ziemskie

zjazdy szlachty z terenu danej ziemi, mógł w nich uczestniczyć każdy szlachcić z danej ziemi. Wybierano na nich posłów na sejmy walne oraz obradowywano o sprawach ważnych dla danego obszaru

Nihil novi

(nic nowego bez zgody wrzystkich) każda decyzja króla musiała zostać zatwierdzona przez sejm

Zygmunt August

Król polski w latach 1548-1572. Ostatni Jagielończyk, 3 razy żonaty ale nie miał potomstwa

Ruch egzekucyjny

ruch polityczny średniej szlachty, jego celem było naprawienie ustroju państwa

Unia lubelska

1.07.1569r. Przyczyny - zagrożenie ze strony krzyżaków, chęć zacieśnienia relacji z Litwą. POWSTANIE RZCZYPOSPOLOTIJE OBOJGA NARODÓW POLSKA+LITWA+KORONA

Skutki Unii Lubelskiej

Powstanie Rzczypospolitej, wspólne instytucje(król, polityka, waluta, sejm) odrębne instytucje(wojsko, sądy, skarb), zwiększenie terytorium polski

Bezpotomna śmierć Zygmunta II Augusta

1572r.

okres bezkrólewia w Polsce

1572-1573r.

Sejm konwokacyjny

sejm wybierający termin elekcji oraz potencjalnych kandydatów

Interrex

Osoba sprawująca władze w okresie bezkrólewia w Polsce był to Prymas(Jakub Uchański)

Wolna elekcja viritim

Mógł w niej kandydowac każdy arystokrata, każdy szlachcić w Polsce miał 1 głos, elekcje odbywały się w okolicach warszawy

Kandydaci

Henryk Walezy, Iwan IV Groźny, Ernest Habsburg

Konfederacja Warszawska

dokument gwarantujący wolność religijną

artykuły Henrykowskie

dokument opisujący ustrój RON(przywileje szlacheckie, monarchia elekcyjna, możliwość detronizacji)

Pacta Conventa

osobiste zobowiązania władcy

Henryk Walezy

w 1574r. zostaje królem polski, lecz parę miesięcy później umiera król Francji więc Henryk porzuca polski tron na rzecz Francji

Anna Jagielonka

zostaje królem Polski po Henryku Walezym. Zdecydowano że jej mężem zostanie Stefan Batory

Ślub oraz konoracja Stefana Batorego i Anny Jagielonki

1576r.

Jan Zamoyski

kanclerz w czasach Batorego

Rokosz

zbrojne wystąpienie szlachty przeciw królowi

Piechota wybraniecka/łanowa

rodzaj wojsk złożonych z chłopów, powołał ją Stefan Batory

Woja Polski z Rosją

1570-1582r. zwycięstwa Polski w trzech bitwach -Pod Płockiem 1579r. -Pod Wielkimi Łukami 1580r. -Pod Pskowem 1581r.

Śmierć Stefana Batorego

1586r. rok później na jego miejsce wstąpił Zygmunt III Waza