Rzym 1-2

Koniec zdolności prawnej

1. Wraz ze śmiercią. 2. wraz z popadnięciem w niewolę nieprzyjaciela -przyrównywane do śmierci cywilnej

instytucje chroniące prawa gdy popadnie się w niewolę

1. ius postlimini (prawo powrotu) 2. Fictio legis Corneliae

ius postlimini

(prawo powrotu) - obywatel powracający z niewoli nieprzyjaciela do państwa odzyskuje wszystkie swoje prawa (ciągłość władzy ojcowskiej jak i prawa majątkowego jest nienaruszona

Fictio legis Corneliae

ten kto dostał się do niewoli nieprzyjacielskiej i nie wrócił lub umarł w niej traktowany był jako obywatel -tak jak w momencie dostania się do niej, umożliwiało to dziedziczenie po nim: testamentowe i ustawowe

Status i jakie były

pozycja/ sytuacja prawna danej osoby, od której zależna była zdolność prawną lub jej zakres do najważniejszych należały - status liberatis, status civitatis, status familiae

Status liberatis

określał pozycję osoby ze względu na wolność (libertas). podział (summa divisionis) mówi, o podziale na ludzi wolnych (liberi) i niewolników (servi)

kogo zaliczano do ludzi wolnych

Ludzi wolno urodzonych, wyzwoleńców, ludzie półwolni (osoby i. mancipio)

Status civitatis

określa pozycję ze względu na obywatelstwo wyróżniany (obywateli rzymskich, latynów (cudzoziemcy)

Status familiae

Określał pozycję ze względu na położenie prawne w rodzinie agnatycznej (władza pater familias) wyróżniano: osoby niepodlegające władzy zwierzchniej (sui iuris), oraz osoby podległe władzy zwierzchniej (alieni iuris)

capitis deminuto

Zmiana statusu - umniejszenie osobowości. Wyróżniano Capitis deminuto Maxima, minima, media

Capitis deminutio Maxima

najwyższy stopień - utrata wolności i zmiana pozycji prawnej osoby: stawała się niewolnikiem, traciła pozycję w rodzinie i traciła obywatelstwo

Capitis deminutio media

konsekwencja kary wygnania - pozbawiała skazanego obywatelstwa i pozycji w rodzinie, pozwalała zachować wolność (skazany cudzoziemcem.

Caritas deminutio minima

Jedynie skutki z zakresie prawa cywilnego - powodowała zerwanie dotychczasowych więzów agnacyjnych w rodzinie, następował w skutek adopcji, emancypacji lub conventio on manum (sui iuris -- alieni iuris)

Powstanie niewoli pwnn

Popadnięcie w niewolę nieprzyjacielską (captivitas) w czasie działań wojennych (jeńcy sprzedawani osobom prywatnym w drodze licytacji lub stawali się na własnością państwa

Powstanie niewoli uzmn

Niewola była stanem dziedzicznym sytuacja prawna matki zawsze była rozstrzygająca co do statusu dziecka niezależnie na pozycję ojca. jeśli matka przez chwilę była osobą wolną w ciąży dziecko rodzi się wolne- humanitarna tendecja

Powstanie niewoli orztwnssp

Obywatel rzymski tracił wolność na skutek sprzedaży trans Tiberim (poza Tyber granicę) następowało to w wypadku niewypłacalnych dłużników po zastosowaniu legis actio per manus iniectionem. Dezerterów wojska oraz osób uchylających się od spisu cenzorskiego

Powstanie niewoli swppknś

skazani w procesie publiczno-karnym na śmierć, na pracę w kopalniach (damnatio on metallum) lub na walkę z dzikimi zwierzętami (damnatio ad bestias). Stawali się oni niewolnikami przez karę

Powstanie niewoli Ius civile

sprzedaż poza granicę, skazanie na śmierć, pracę w kopalniach, walkę z dzikimi zwierzętami, pożycie kobiety wolnej i z niewolnikiem innego właściciela)

Powstanie niewoli Ius gentium

popadnięcie w niewolę (captivitas), urodzenie z matki niewolnicy