biolgia

Ekologia

nauka zajmująca się badaniem zależności między organizmami oraz między organizmami a środowiskiem

Nisza ekologiczna

wszystkie wymagania, które muszą być spełnione, aby organizmy danego gatunku mogły przeżyć i wydać na świad potomstwo. Każdy gatunek ma inną nisze

Siedlisko

obszar który zamieszkuje dany organizm

Jak zostało wyodrębnione siedlisko?

cech geograficznych, klimatycznych i glebowych

Jakie są czynniki środowiska?

ożywione i nieożywione

Jakie są ożywione czynniki środowiska

organizmy tego samego i innegi gatunku

Jakie są nieożywione czynniki środowiska

temperatura, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, stężenie tlenu i dwutlenku węgla, zawartość soli mineralnych i ukształtowanie terenu

Zakres tolerancji ekologicznej

przedział wartości danego czynnika w którym gatunek może żyć

Organizmy wskaznikowe

mają wąśki zakres tolerancji ekologicznej

Jakie są organizmy wskaźnikowe?

porosty

Skala porostowa

skala służąca do oceny stopnia zanieczyszania powuerrza dwutlenkiem siarki

Ile jest stref skali porostowej?

7

Strefa 1

silnie skażone tereny przemysłowe

Strefa 2

miasya i obszry przemysłowe

Strefa 3

tereny zadrzewione w dużych miastach

Strefa 4

lasy przy dużych miastach i obszrach przmeysłowych

Strefa 5

duże obszaary leśne

Strefa 6

rozległe naturale kompleksy leśne

Stefa 7

lasu pddalone od miast drog i terenow przmeyslwych

Populacja

grupa organizmów 1 gatunku zyjaca na tym samym obszrze w tym samym czasie, kazda populacja ma okreslone charakterytyczne dla niej cechy

Jakie sa cechy charakteryzujace populacje

liczebnosc, zageczsenie, rozrodszosc, struktura przestrzena, pluciowa i wiekowa

Liczebnosc

liczba wszystkich osobnikow tego gatunku

Zageszczenie

liczba osobnikow przypadajaca na dany teren

Rozrodnoszć

liczba osobnikow przychodzacych na śwait w okredolnym czsie

Śmiertelność

liczba osobnikow ginaca w okres; onym czasie

Struktura przestrzenna

rozmieszczenie osnpnikow w przesyrzeni

Jakie moze byc rozmieszczenie osobnikow w przestrzeni

losowe, skupiskowe i rownomierne

Struktura pluciowa

stosunek liczby samcow do samic

Struktura wiekowa

stosunek liczby osobników w określoych przedzialach wiekowych

Jakie są przedziały wiekowe

młodocianym, rozrodczym i starośći

Odziaływanie miedzy organizmwami

antogonistyczne i nieantagonistyczne

Odzialywanue antygonistyczne

ujemne, przynajmniej 1 organizm odnosi straty

Odzialywanie nieantgonistyczne

dodatnie, 1 strona przynosci korzysci a druga nie odnosi strat

Jakie są działania antagonistyczne

konkurencja, drapieznictwo, roslinozernosc i pasozytnictwo

Konkurencja

organizmy konkuruja o te same ograniczone zasoby srodowsika np. Wode swiatlo pokarm, partnera do rozrodu, dominaje w stadzie

Przykład konkurencji

samce jeleni walczace o samice, rosliny wytwarzajce substancje hamujace wzrost innych roslin

Drapieznictwo

drapiezniki atakuja zjadaja i abijaja swoje ofiary

Przyklad drapieznictwa

wilki poluajce na sarny i jelnie, rosiczka chwytajaca za owady

Roslinozernosc

roslinozercy zjadaja tylko czesi roslin

Przyklad roslnozerca

motyle jedzace nektar, losie jedzace pędy drzew

Psaozytnictwo

zywiciel i pasozu

Przyklad pasozywnuctwa

pijawki pchlt i kleszcze jedzace krew kregowcow

Jakie sa dzialania antygonistyczne

symbioza, prokooperacja, komensalizm

Symbioza

2 korzaysci, niezbedny do przetrwania

Pryklad symbiozy

bakteriee i rosliny bobowate, rolsiny nasienne i grzyby

Protokkoperacja

2 korzyści, można życ bez

Przykład kooperacji

rosliny i kolibry ktore je zapylaja

Komensalizm

2 korzyść

Przyklad komenswlizmu

lwy i hiany, podnawki i rekiny

Ekosystem

znior elemntow ozywnionych (biocenoza) i nieozywionych (biotop)

Ktore wzajamnie na siebie wplywaja

Which influence each other

Czym jesy niotok

nieozywione rzeczy: energia sloneczna, klimat, woda gleba

Czym jest biocenoza

ozywione, zzwierzeta rosliny baketerie i protisty

Zalezności pokarmowe

wsytepujace miedzy orhanizmami mzoemy przestawic jako lancuch pokarmowy

Lancuch pokarmowy

szereg organizmów, w którym kazda grupa syanowi pokarm dla organizmow kolejnego ogniwa

Poziom troficzny

podzial w zaleznosci od sposobu spodywania zwiazkow orhanicznych

Poziomy troficzne

producenci i konsumenci]

producenci

wytwarzaja zwiazki organiczne ze zwiazkow nieogranicznych

[rzykald producentaw

rosliny, baktereie i protisty

Konsumenci

potrzebne zwiazki orgniczne uzyskuja z innych organizmow, I II i III rzadu

Przyklad konsumenta

zwierzeta, pasozytnicze rosline, grzyby bakterie protisty

Sieci pokarmowe

połączenie kilku lanuchcow pokarmowych w ekosystemie

Krążenie materii

krązenie pierwiastkow miedzy materia nieozywiona srodowsika a materia w cialch organizmow

Jak wygalda krazenie materi

producenci

Przepływ eneregi

przepływanie energii przez poprzez wszytskiego pozimoy troficzne ekosysteu, czesc wykorzystywna przez organizmy do procecow zyciowych, reszta zamienia sie w cieplo i ulege rozproszeniu

Piramida ekologiczna

graficzne orzedtsawienie struktury ekosystemu, mozeobrazwoac liczbe organzimow, mase lub ilosc erenrgi zrgdozmanej eregi w pozimoach troficzncyh