Pytanie ![]() |
Odpowiedź ![]() |
|||
---|---|---|---|---|
amoksycylina
|
wrażliwa na betalaktamazy, szybko wchłania się z p. pok., przenika do żółci, przez łożysko, do mleka, NERKI
|
|||
amoksycylina - wskazania
|
zap ucha środ, zap zatok, bakteryjne zap oskrzeli, zap płuc, zak dróg moczowych
|
|||
cefalosporyny I doustne
|
cefaleksyna, cefradyna, cefadroksyl
|
|||
cefalosporyny I parenteralne
|
cefazolina, cefradyna
|
|||
cefalosporyny II doustne
|
cefaklor, cefuroksym aksetyl, cefprozil
|
|||
cefalosporyny II parenteralne
|
cefamandol, cefuroksym, cefoksytyna
|
|||
cefalosporyny III doustne
|
cefiksym, cefetamet, ceftibuten
|
|||
cefalosporyny III parenteralne
|
cefotaksym, ceftriakson, cefoperazon, ceftazydym
|
|||
cefalosporyny IV parenteralne
|
cefepim
|
|||
cefalosporyny - wskazania
|
angina paciork, zap ucha środk, zak DDO, zak ukł mocz szpitalne, zak skóry i tk miękkich
|
|||
inhibitory syntezy białek
|
aminglikozydy, tetracykliny, makrolidy, chloramfenikol, linkozamidy
|
|||
aminoglikozydy
|
+30s, NIE działają na beztlenowce, bakteriobójcze, nie podajemy p.o., przechodzą przez łożysko ale nie do OUN, wybiórczo gromadzą się w uchu zew i korze nerek
|
|||
tetracykliny
|
bakteriostatyczne, szerokie spektrum, +30s, pokarm zmniejsza wchł,
|
|||
doksycyklina i minocyklina
|
usuwane z kałem, stosowane u chorych z niewydolnością nerek
|
|||
interakcje z tetracyklinami
|
- H2 blokery mogą hamować wychwyt t. - środki antykonc. mogą nie zadziałać
|
|||
makrolidy
|
bakteriostatyczne + 50s, b dobra penetracja do wnętrza kk,
|
|||
klindamycyna
|
na BEZTLENOWCE (ale nie tylko), NP: rzekomobłoniaste zap jelita grubego
|
|||
chloramfenikol
|
+50s, NP: zespół szarego dziecka
|
|||
metronidazol
|
na BEZTLENOWCE
|
|||
fluorochinolony
|
bakteriobójcze, hamują syntezę DNA (gyrazę DNA), PWSK: padaczka, <16rż, ciąża
|
|||
wankomycyna
|
glikopeptyd, na MRSA, PW: ciąża, ostra nwdln nerek, uszkodzenie słuchu, NP: zespół czerwonego człowieka
|
|||
przeciwgruźlicze I rzutu
|
izoniazyd, pirazynamid, etambutol, rifampicyna, streptomycyna
|
|||
przeciwgruźlicze II rzutu
|
protionamid, teryzydon
|
|||
p/wirusowe syntetyczne analogi guanozyny
|
acyklowir, gancyklowir
|
|||
interferony
|
małocząsteczkowe GP, działanie p/wir, immunomodulacyjne, antyproliferacyjne, w mono i poluterapii HCV, HBV
|
|||
polieny przeciwgrzybicze
|
nystatyna, natamycyna (miejscowo), amfoterycyna B (iv)
|
|||
gryzeofulwina
|
na dermatofity, hamuje mitozę uszkadzając mikrotubule
|
|||
angiotensyna II
|
- kurczy m. gładkie żył i tętnic, - zwiększa wydzielanie aldosteronu (zatrzymanie Na, wzrost obj płynów), - zmniejsza napięcie n X, WSK: nwdln serca, nadc, glomerulopatia cukrzycowa
|
|||
insuliny szybkodziałające
|
Lyspro, Aspro
|
|||
insuliny krótkodziałające
|
insulina krystaliczna, regular Novolin R, regular Humulin R, Velosulin BR, Exubera
|
|||
insuliny ultraszybko działające
|
Lispro, Aspart, Glulizylowa
|
|||
insuliny o pośrednim czasie działania
|
NPH Humulin N, NPH Novolin N
|
|||
insuliny długodziałające
|
Levemir, glarginowa
|
|||
insulina glarginowa
|
bezszczytowa, długodziałająca, powolny początek działania, 1x dziennie
|
|||
leki z efektem HIPERglikemii
|
1) epinefryna, agoniśi rec adrenerg, 2) glikokortykoidy, diuretyki, atypowe antypsychotyki, klonidyna 3) blokery kan Ca, fenytoina, blokery rec H2, morfina, heparyna
|
|||
doustne leki p/cukrzycowe
|
1) pochodne sulfynylomocznika (blokują kan K-ATP): chlorpropamid, tolbutamid, glimepiryd, glipizyd, gliburid 2) glinidy 3) tiazolidinediony 4) metformina 5) akarboza 6) GLP-1 7) SLGT-2
|
|||
inkretyny
|
hormony jelitowe (GLP-1), zwiększają wydzielanie insuliny po posiłku, hamują wydzielanie glukagonu, zwalniają wchł pokarmu, obniżają ciśnienie
|
|||
T3 a T4
|
T3: konwersja T4 do T3 w tkankach obw, 100% wchł z p pok, 10x silniejsze powinowactwo do rec jądrowych, działa szybciej i silniej, słabsze powinowactwo do białek nośnikowych
|
|||
preparaty T4 (L-tyroksyna)
|
Eltroxin, Euthyrox, Levoroxin
|
|||
liotyronina (odpowiednik T3)
|
Novothyral
|
|||
tyreostatyki
|
1) pochodne tiomocznika: metylotiouracyl, propylotiouracyl 2) pochodne imidazolu: tiamazol
|
|||
alkilujące p/nowotworowe
|
cyklofosfamid, chlorambucyl, melfalan, mitomycyna C, BCNU, CCNU
|
|||
antymetabolity p/nowotworowe
|
5FU, capecitabinum, gemcitabina, arabinozyd cytozainy, fludarabina, metotreksat
|
|||
inh topoizomerazy p/nowotworowe
|
topotecan, irinotecan, etopozyd, tenipozyd
|
|||
p/nowotw działające na mitozę
|
na wrzeciono: winkrystyna, winblastyna, windesyna; hamujące polimeryzację tubuliny: paclitaxel, docetaxel
|
|||
p/nowotw hamujące sygnalizację komórkową
|
kinaza tyrozynowa sprzężona z rec EGRF, VEGF, PDGF; imatinib, gefitinib, sorafenib, sunitinib
|
|||
p/nowotw uruchamiające apoptozę
|
inhibitory proteosomów, BORTEZOMIB
|
|||
antagoniści rec 5HT3
|
= setrony, 1 wybór w terapii nudności po chemioter., np granisetron, tropisetron, ondasetron (likwiduje wymioty po cisplatynie)
|
|||
metokloprmamid
|
p/wymiotny i pobudzające perystaltykę ppok, antagonista D2
|
|||
benzodiazepiny
|
lorazepam, diazepam, przed chemiterapią aby zredukować wymioty na podłożu lękowym
|
|||
trójcykliczne A-D (TCA)
|
amitryptylina, amoksapina, klomipramina, desipramina, doxepin, imipramina, nortiptylina
|
|||
inh wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI)
|
citalopram, escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna, sertralina, venlafaxine
|
|||
MAO-I
|
phenelzine, tranylcypromine, moclobemid
|
|||
nowe AD (hamowanie wychwytu zwrotnego NA i S)
|
maprotiline, mirtazapine, bupropion, venlafaxine, trazodone, nafazodone
|
|||
leki 1szego rzutu w nadciśnieniu
|
diuretyki, inh konwertazy angiotensyny, blokery kan Ca, blokery rec angiotensynowego
|
|||
modyfikujące transport kanalikowy i oszczędzające potas
|
spironolakton, amiloryd, triamteren
|
|||
acetazolamid
|
inhibitor anhydrazy węglanowej i miernej efektywności w nadciśnieiu
|
|||
angiotensyna II
|
stymuluje wydz aldosteronu, zwęża tętniczki nerkowe i tętnice w całym UK, pobudza wydzielanie ADH i ACTH
|
|||
kaptopril
|
inhibitor konwertazy angiotensyny, wchłaniany w postaci czynnej
|
|||
enalapril, benazapril, perindopril, trandolapril
|
klasa II inhibitorów konwertazy angiotensyny, leki prekursorowe (wchł w post nieczynnej)
|
|||
lisinopril
|
klasa III inhibitorów konwertazy angiotensyny, rozp w wodzie, wchł w post czynnej
|
|||
antagoniści rec angiotensynowego
|
lozartan, walsartan, irbesartan, kandesartan; brak suchego kaszlu
|
|||
blokujące kanały wapniowe w nadciśnieniu
|
werapamil, diltiazem, amlodipina, felodipina, isradypina, nikardypina, nifedypina
|
|||
klonidyna
|
na nadciśnienie o średnim i ciężkim przebiegu, jaskra, migrena, uzależnienie od opioidów i alkoholu
|
|||
metyldopa
|
na łagodne i umiarkowane nadciśnienie tętnicze, dociera do oun,
|
|||
propranolol
|
beta-adrenolityk (nieselektywny) efektywny w leczeniu nadciśnienia i choroby niedokrwiennej, zmnejsza śmiertelność u pacjentów z nwdln serca
|
|||
esmolol
|
seletywny beta1-adrenolityk, w terapii nadciśnienia w trakcie/po operacji,
|
|||
na COX-1
|
kwas acetylosalicylowy
|
|||
na COX-2
|
rofekoksyb, celekoksyb, waldekoksyb
|
|||
COX-1<COX-2
|
etodolak, nimesulid, meloksykam
|
|||
buprenorfina
|
częściowy agonista MI, antagonista KAPPA, słaby agonista DELTA; przezskórnie, podjęzykowo
|
|||
metadon
|
agonista rec opioidowych, blokuje rec NMDA
|
|||
petydyna
|
agonista MI, przewlekle podawana prowadzi do kumulacji neurotoksycznych metabolitów, działa cholinolitycznie (rozszerza źrenicę)
|
|||
pentazocyna
|
cz agonista MI, agonista KAPPA, słaby antagonista DELTA, efekty psychozomimetyczne
|
|||
kodeina
|
silne działanie zapierające, 10x słabszy efekt p/ból od morfiny
|
|||
tramadol
|
agonista mi, delta, kappa, stymulacja NA i SER
|
|||
leki opioidowe 3 stopnia wg WHO
|
morfina, hydromorfon, L-metadon, oksykodon, petydyna, buprenorfina, pentazocyna
|
|||
p/grzybicze inh biosyntezy ergosterolu - pochodne azolowe
|
układowe: flukonazol, itrakonazol, ketokonazol, worikonazol, miejscowe: kotrimazol, mikonazol, sertakonazol
|
|||
p/grzybicze inh biosyntezy ergosterolu - inh epoksydazy skwalenowej
|
terbinafina, naftifyna
|
|||
flucytozyna
|
na grzyby z deaminazą cytozynową
|
|||
nystatyna
|
z wyboru na kandydozy, polienowy, wiąże się z błonami kom, zwiększa przepuszczalność między innymi dla K+ -> zaburzenia metabol grzybów i ich śmierć
|
|||
p/wirusowe inh polimerazy DNA
|
acyklowir, gancyklowir, ribawirin, foskarnet
|
|||
p/wirusowe inh odwrotnej transkryptazy
|
zidowudyna, didanozyna, zalcytabina
|
|||
p/wirusowe inh proteazy
|
sakwinawir, rotinawir, indinawir, nelfinawir
|