prawo cywilne

normy bezwglednie wiążące

ich zastosowanie nie moze być wyłaczne lub ograniczone wolą (decyzją) stron ani zwyczajem

normy bezwzględnie wiążące

np. Art. 119 KC "terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną; "Art. 437 KC nie można wyłaczyć ani ograniczyć z góry odpowiedzialności okreslonej w dwóch artykułach poprzedzających"

normy względnie wiążące

gdy same strony nie uregulowały konsekwencji prawnych w sposób odmienny od dyspozycji.

normy względnie wiążące

np. charakterystyczne zwroty zawarte w umowie: "w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju" (art. 394 § 1 KC) "w braku odmiennej umowy" (art. 642 § 1 KC) "chyba że umowa uzaleznia" (art. 726 KC)

Normy semiiperatywne

normy wyznaczające minimalny zakres interesów jednej ze stron (zastosowanie takich norm może być uchylone lub ograniczone przez strony gdy postanowienia umowy są korzystniejsze dla strony objętą ochroną normatywną)

Normy semiiperatywne

np. normy ustalające maksymalny lub minimalny zakres świadczeń jednej ze stron (ceny, czynsze), najdłuższy albo najkrótszy termin wypowiadania stosunku prawnego, minimalnego standardu rzeczy lub usług

Nomy kompetencyjne

nakladają na kogoś obowiazek reagowania na dokonanie czynnosci konwecjonalnej

Normy kompetencyjne

przyznają komeptencje (upoważniają) określonemu podmiotowi do dokonania czynności konwencjonalnej z tym skutkiem, że powstają dla kogoś obowiązki.(realizacja zapewniona jest sankcjami)

Metanormy: normy dot. konstruowania systemu prawnego

(np. uchwalanie ustaw, wydawanie rozporzadzeń, uznawanie prawa zwyczajowego)

Metanormy: reguły interpretacyjne

dyrektywy które określają w jaki sposób przepisy prawne maja być przekładane na odpowiadające im co do znaczenia normy prawne

Metanormy: reguły inferencyjne

reguły wnioskowania z faktu obowiązywania jakiejś normy o obowiazywaniu w tym systemie jakiś innych norm wynikających w swoistym systemie z tej pierwszej lub znajdujących wspólne z nią uzasadnienie w pewnym oficjalnie przyjmowanym systemie ocen.

Metanormy: reguły kolizyjne

określają sposób rozstrzygania kolizji między normami wzajemnie niezgodnymi

definicje legalne

przepisy które w sposób wiążący określają sens użytych w akcie prawnym słów lub zwrotów.

definicje legalne

np. zamiast w każdym przepisie, w którym występuje termin "pożytek", wyjaśniać ma jakie on znaczenie, fukcję tę generalnie spełniają (art. 53-54)

przepisy odsyłajace

np."stosuje się" (art. 142 § 2) "stosuje się odpowiednio" (art. 92 § 2) "stosuje się ze zmianami" (art. 1019 § 1); fikcja prawna "uważa się"-50kC przysposobiony dziedziczy po przyspodabiającym "tak jakby " był dzieckiem przysposabiającego-art. 936 KC

Klauzule generalne

zwroty nieokreślone (ustawodawca pozostawia w tej mirze pewien luz decyzyjny)

Klauzule generalne

np." drobne bierzące sprawy życia codziennego " "rażące pokrzywdzenie"(art. 14 § 2 KC); "ważne powody" (art. 869 § 2 KC); "ustalone zwyczaje"(art. 65 § 1 KC); "należyta staranność" (art. 355 KC)

Normy semiiperatywne

np. art. 593 § 1 KC " Prawo odkupu może być zastrzeżone na czas nieprzenoszący lat pięciu"