rynki finansowe wykład 1

Jakie są podstawowe podmioty w gospodarce rynkowej?

Rząd, Przedsiębiorstwa, Gospodarstwa domowe, Zagranica

Jakie jest podstawowe równanie dochodu?

I=C+S

I

(income) – dochód

C

(consumption) – konsumpcja

S

(saving) – oszczędności

Czym charakteryzują się podmioty zbilansowane?

Mają dochód równy konsumpcji: 𝐼 = 𝐶 I=C, oszczędności są zerowe: 𝑆 = 0 S=0

Czym charakteryzują się podmioty nadwyżkowe (kapitałodawcy)?

Mają większy dochód niż konsumpcję: 𝐼 > 𝐶 I>C, oszczędności są dodatnie: 𝑆 > 0 S>0 (wierzyciele netto)

Czym charakteryzują się podmioty deficytowe (kapitałobiorcy)?

Mają mniejszy dochód niż konsumpcję: 𝐼 < 𝐶 I<C, oszczędności są ujemne: 𝑆 < 0 S<0 (dłużnicy netto)

Co oznacza transfer kapitału?

Transfer siły nabywczej między podmiotami

Kim są nierezydenci w gospodarce?

To podmioty zagraniczne

Czym jest efekt wypierania?

Zjawisko zmniejszenia wydatków prywatnych (𝐶 + 𝐼 C+I) w wyniku wzrostu wydatków publicznych (𝐺 G), często ogranicza inwestycje przez ekspansję fiskalną

Jakie są metody transferu kapitału w gospodarce?

1. Finansowanie bezpośrednie, 2. Rynki finansowe, 3. Finansowanie pośrednie

Rynek finansowy

emisja instrumentów dłużnych lub udziałowych(właścicielskich)

Formy własności w spólkach zoo i akcyjych

Spółka zoo - udziały, Spółka akcyjna – akcje

Strona popytowa na rynkach finasowych

podmioty deficytowe

Strona podażowa na rynkach finansowych

podmioty nadwyżkowe

Finansowanie pośrednie

Internalizacja finansowa – finansowanie pośrednie polega na włączeniu pośrednika

Pośrednik finansowy

eliminuje wady rozwiązania 1 i 2 w zamian za opłatę. Bierze on na siebie ryzyko niespłacenia długu

Czym jest rynek finansowy?

edną z trzech metod uzyskania finansowania

Co decyduje o dominacji określonego sektora finansowego?

To, czy państwo funkcjonuje według modelu kontynentalnego lub anglosaskiego.

Czym charakteryzuje się model kontynentalny?

Opiera się na finansowaniu bankowym i kredytowym. Dominuje trzecia metoda finansowania (finansowanie pośrednie).

Czym charakteryzuje się model anglosaski?

Opiera się na rynkach finansowych. Dominuje druga metoda finansowania (emisja instrumentów finansowych).

Jak wybór modelu wpływa na strukturę aktywów gospodarstw domowych?

Model anglosaski – dominują instrumenty finansowe. Model kontynentalny – dominują kredyty, gotówka i depozyty.

Co krąży w systemie finansowym?

Siła nabywcza.

Z czego składa się architektura systemu finansowego w UE?

Z jednolitego zbioru przepisów, nadzoru oraz egzekwowania prawa przez właściwe organy krajowe i europejskie urzędy nadzoru.

Kto udostępnia finansowanie (aktywa) w UE systemie finansowym?

Gospodarstwa domowe, Przedsiębiorstwa niefinansowe, Organy publiczne

Komu podmioty udostępniające finansowanie, w UE systemie finansowym, przekazują kapitał?

Pośrednikom finansowym

Kim są pośrednicy finansowi w UE systemie finansowym?

Banki, Zakłady ubezpieczeń i fundusze emerytalne, Fundusze inwestycyjne, Fundusze rynku pieniężnego, Inne instytucje finansowe

Jakie są dwa główne kierunki inwestowania kapitału przez pośredników finansowych?

Finansowanie bezpośrednie na rynkach publicznych (notowane akcje i obligacje) Finansowanie bezpośrednie na rynkach prywatnych (kapitał private equity, plasowanie na rynku niepublicznym)

Komu pośrednicy finansowi udostępniają finansowanie (zobowiązania)?

Gospodarstwom domowym, Przedsiębiorstwom rozpoczynającym działalność (MŚP), Spółkom o średniej kapitalizacji, Dużym przedsiębiorstwom, Organom publicznym

Jaki schemat przedstawia model przepływu siły nabywczej?

1. Podmioty udostępniające finansowanie → Pośrednicy finansowi, 2. Pośrednicy finansowi ↔ Finansowanie bezpośrednie (publiczne i prywatne), 3. Pośrednicy finansowi → Podmioty korzystające z finansowania

Czym jest rynek finansowy?

To miejsce, gdzie spotykają się podmioty nadwyżkowe i deficytowe, ustalają warunki udostępnienia kapitału (termin, kwota, koszt) oraz dokonują transferu kapitału za pomocą instrumentów finansowych.

Z czego składa się system finansowy?

Z publicznego (fiskalnego) systemu finansowego oraz rynkowego systemu finansowego.

Czym jest publiczny system finansowy?

To mechanizm zapewniający współtworzenie i przepływ środków pieniężnych, umożliwiający władzom publicznym dostarczanie dóbr publicznych oraz usług i świadczeń społecznych.

Czym są dobra publiczne?

To dobra, których konsumpcja nie może być ograniczona i które nie podlegają konkurencji, np.: obrona narodowa, dyplomacja, infrastruktura techniczna i drogowa.

Czym są dobra społeczne?

To dobra, które mogą być dostarczane przez sektor publiczny i prywatny, ale ze względu na interes społeczny są finansowane przez państwo, np.: ochrona zdrowia, edukacja.

Czym jest rynkowy system finansowy?

To mechanizm tworzenia i przepływu siły nabywczej między niefinansowymi podmiotami gospodarczymi.

Jak wygląda struktura systemu ekonomicznego?

System ekonomiczny = Sfera realna ⇄ Sfera finansowa

Jak wygląda struktura Sfery finansowej

Sfera finansowa = System finansowy + Gospodarka finansowa podmiotów sfery realnej

Jak wygląda struktura Systemu finansowego

System finansowy = Rynkowy system finansowy + Publiczny system finansowy

Ogniwa/składowe rynkowego systemu finansowego

Rynki finansowe, Instrumenty finansowe, Instytucje finansowe, • Infrastruktura instytucjonalna i prawna

Funkcja Rynków finansowych

na nich odbywa się transfer kapitału i siły nabywczej od dawców do biorców kapitału.

Funkcja Instrumentów finansowych

- są nośnikiem siły nabywczej, umożliwiają transfer kapitału.

Funkcje Instytucji finansowych

„naganiacze”, aktywizują podmioty nadwyżkowe i deficytowe oraz przepływy kapitału.

Funkcja Infrastruktury instytucjonalnej i prawnej

reguluje i nadzoruje przepływy i instytucje – tzw. dyscyplina rynkowa i regulacyjna.

Składowe publicznego systemu finansowego

Instytucje budżetowe, Instrumenty fiskalne, Instytucje fiskalne, Publiczne instrumenty finansowe

Funkcja Instytucji budżetowych

zasady tworzenia i realizowania budżetów publicznych (państwa, samorządów)

Funkcja Instrumentów fiskalnych

mechanizmy pozwalające gromadzić i wydatkować środki publiczne, kreujące strumienie pieniężne

Funkcja Instytucji fiskalne

instytucje odpowiedzialne za opracowanie budżetu, gromadzenie dochodów, wydatkowanie środków, a także kontrolę finansową

Funkcja Publicznych instrumentów finansowych

pozwalają zaciągać zobowiązania w przypadku braku środków na pokrycie realizowanych wydatków. Takie instrumenty pozwalają pokryć deficyt budżetowy, a w ujęciu narastającym kreują dług publiczny

Funkcje rynków finansowych

Mobilizacja i transformacja kapitału, Alokacja kapitału, Wycena kapitału i ryzyka, Obrót pieniężny, Barometr koniunktury

Funkcje rynków finansowych: Mobilizacja i transformacja kapitału

- transformacja oszczędności inwestorów w inwestycje spółek. Rynek skłania do inwestowania oferując atrakcyjny zysk, jako nagrodę za podjęcie ryzyka związanego z inwestowaniem i odłożeniem konsumpcji.

Funkcje rynków finansowych: Alokacja kapitału

rynek kieruje środki do potrzebujących tych środków na rozwój sektorów gospodarki, które zapewniają najefektywniejsze wykorzystanie funduszy, „kapitał idzie tam gdzie jest najlepsza relacja ryzyka do zysku”

Funkcje rynków finansowych: Wycena kapitału i ryzyka

Poprzez rynek oferujący różnorodność możliwości inwestycyjnych następuje ocena efektów inwestycji oraz określenie ryzyka towarzyszącego inwestowaniu. „kwantyfikacja(wycena) – koszt kapitału odpowiada ryzyku”

Funkcje rynków finansowych: Obrót pieniężny

instytucje rynku finansowego i instrumenty finansowe umożliwiają szybki, bezpieczny, sprawny i tani przepływ kapitału pomiędzy różnymi miejscami.

Funkcje rynków finansowych: Barometr koniunktury

sytuacja na rynku finansowym jest pochodną ogólnej sytuacji w gospodarce i finansach publicznych. Koniunktura na rynku kapitałowym, w tym na giełdzie może też dawać sygnały wyprzedzające o zmianach koniunktury gospodarczej

Czym jest rentowność?

miara efektywności inwestycji lub dochodowości przedsiębiorstwa. Pokazuje, ile zysku generuje dana inwestycja lub działalność w stosunku do poniesionych kosztów lub zainwestowanego kapitału.

Jakie są Główne wyznaczniki sprawnego systemu finansowego?

stabliność, odpowiednia skla finansowania, efektywna alokacja, bezpiecznśtwo, rentowne pośrednictwo

wyznaczniki sprawnego systemu finansowego: stabliność

rentowne projekty są finansowane zarówno w okresie dobrej jak i złej koniunktury.

wyznaczniki sprawnego systemu finansowego: odpowiednia skla finansowania

finansowanie gospodarki nie stanowi bariery do realizacji ekonomicznie uzasadnionych projektów,

wyznaczniki sprawnego systemu finansowego: alokacja

środki trafiają do produktywnych przedsięwzięć,

wyznaczniki sprawnego systemu finansowego: bezpiecznśtwo

System finansowy nie jest źródłem niestabilności w gospodarce

wyznaczniki sprawnego systemu finansowego: rentowne pośrednictwo

koszty pośrednictwa finansowego nie są nadmierne

System finansowy wpływa na procesy makroekonomiczne poprzez?

Stabilność, Inwestycje, Konsumpcję, Redystrybucję dochodów, Wzrost gospodarczy

Przełożenie systemu finansowego na procesy makroekonomiczne: Stabilność

określa skłonność do kryzysów finansowych i warunki działania firm.

Przełożenie systemu finansowego na procesy makroekonomiczne: Inwestycje

kształtuje skalę i charakter realizowanych projektów gospodarczych.

Przełożenie systemu finansowego na procesy makroekonomiczne: Konsumpcja

umożliwia jej wygładzanie, czyli utrzymanie stabilnego poziomu mimo wahań dochodów.

Przełożenie systemu finansowego na procesy makroekonomiczne: Redystrybucja dochodów

wpływa na podział zasobów finansowych w gospodarce.

Przełożenie systemu finansowego na procesy makroekonomiczne: Wzrost gospodarczy

determinuje jego tempo, zmienność i trwałość

efekt zarażania

– przenoszenie się kryzysów między rynkami. Żyjemy w poli-kryzysie

Cechy rynków finansowych

Efektywność, Płynność, Rzetelność, Przejrzystość

Cechy rynków finansowych: Efektywność

–„wartość firmy wyraża cena akcji” - zdolność do przeprowadzania transakcji, tak aby w cenach instrumentów zawarte były wszystkie informacje niezbędne do podjęcia decyzji inwestycyjnej.

Cechy rynków finansowych: Płynność

Płynność rynku mierzona jest koncentracją dzienną obrotów. Wysoka koncentracja dziennych obrotów instrumentami finansowymi stabilizuje ich ceny tzw. kursy rynkowe instrumentów finansowych. Bezpośrednio za płynność odpowiada rynek wtórny.

Cechy rynków finansowych: Rzetelność

dotyczy sposobu i trybu przekazywania informacji o instrumentach finansowych

Cechy rynków finansowych: Przejrzystość

wyraża się w sposobie zawierania transakcji

Wysoka płynność

niskie ryzyko odzyskania zainwestowanego kapitału i dochodu

Niska płynność

wysokie ryzyko odzyskania zainwestowanego kapitału i dochodu

Rynek pierwotny

objęcie, transakcja emitent– nabywca, Pozyskiwanie kapitału, cena emisyjna, popyt – emitenci, podaż – inwestorzy

Rynek wtórny

nabycie, transakcja między inwestorami, inaczej – rynek transakcji kupno sprzedaż, alokacja kapitałów pieniężnych, cena rynkowa, popyt – inwestorzy, podaż – inwestorzy

Kryterium podziału rynku finansowego: Czas życia instrumentu finansowego

Rynek pieniężny – instrumenty krótkoterminowe, Rynek kapitałowy – instrumenty długoterminowe

instrumenty krótkoterminowe

od 1 do 365 dni od 1 tygodnia do 52 tygodni

instrumenty długoterminowe

powyżej roku do ∞

∞ akcja

akcja bez terminu zwrotu

∞ obligacja

obligacja wieczysta

Kryterium podziału rynku finansowego: Przeznaczenie gromadzonych kapitałów

Rynek pieniężny – finansowanie bieżącej działalności, Rynek kapitałowy – finansowanie inwestycji, Rynek walutowy - transakcje walutowe

Kryterium podziału rynku finansowego: Wielkość transakcji

Hurtowe – „duże”, inwestorzy instytucjonalni, Detaliczne – „małe” inwestorzy prywatni

Kryterium podziału rynku finansowego: Płynność instrumentu finansowego

Rynek otwarty – giełda, rynek publiczny, Rynek zindywidualizowanych transakcji finansowych- rynek prywatny

Kryterium podziału rynku finansowego: Czas między zawarciem a realizacją transakcji

Rynek kasowy – t(today), t+1, t+2, Rynek terminowy – dłużej niż t2

Kryterium podziału rynku finansowego: Waluta a miejsce zawarcia transakcji

Eurorynki pieniężne, Eurorynki kapitałowe

Eurorynki

rynki, na których przedmiotem transakcji są instrumenty finansowe wyrażone w walutach innych niż waluta państwa, na którego terytorium zachodzi dana transakcja

Uczestnicy rynku finansowego

Emitenci, Inwestorzy, Instytucje zajmujące się organizacją obrotu, Instytucje dematerializacji obrotu i rozliczeniowe, Instytucje nadzoru nad rynkiem finansowym, Bank centralny, Pośrednicy finansowi

Emitenci instrumentów finansowych

(podmioty deficytowe) – sektor publiczny: państwo, jednostki samorządu terytorialnego, sektor prywatny: przedsiębiorstwa, instytucje finansowe, w tym banki.

Inwestorzy indywidualni i instytucjonalni

gospodarstwa domowe i – podmioty nadwyżkowe, w tym instytucje finansowe

instytucje finansowe

Banki, Zakłady ubezpieczeń, Towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI), Otwarte fundusze emerytalne (OFE), Fundusze VC/PE (venture capital/private equity, Spółki asset management

Instytucje zajmujące się organizacją obrotu

Giełda Papierów Wartościowych, BondSpot

Instytucje dematerializacji obrotu i rozliczeniowe

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

Instytucje nadzoru nad rynkiem finansowym

Komisja Nadzoru Finansowego

Bank centralny

prowadzi na rynku finansowym politykę monetarną (NBP), operacje otwartego rynku.

Pośrednicy finansowi

zajmują się organizacją emisji papierów wartościowych oraz poszukiwaniem nabywców na wyemitowane papiery wartościowe (rynek pierwotny) i papiery znajdujące się w obrocie (rynek wtórny) – biura i domy maklerskie.

Segmentacja rynków finansowych

Rynek pieniężny, Rynek kapitałowy, Rynek instrumentów pochodnych, Rynek depozytowo kredytowy, Rynek walutowy

Rynek pieniężny

Lokaty międzybankowe, Bony skarbowe, Bony komercyjne, Certyfikaty depozytowe, Weksle

Rynek kapitałowy

Akcje, Obligacje(skarbowe, komunalne, przedsiębiorstw), Certyfikaty inwestycyjne, Kwity depozytowe

Rynek instrumentów pochodnych

(handel ryzykiem): Forwards, Futures, Opcje, Swapy, Warranty

Rynek depozytowo kredytowy

Lokaty bankowe, Kredyty bankowe, Pożyczki

1933 r.

Glass-Steagal Act, The Banking Act - Separacja bankowości depozytowo-kredytowej i inwestycyjnej po Wielkim Kryzysie (1929-1933)

1999 r.

Gramm-Leach-Bliley Act, The Financial Modernization Act - Zniesienie separacji bankowości depozytowo-kredytowej i inwestycyjnej

Jakie są dwa główne modele systemu finansowego?

Jakie są dwa główne modele systemu finansowego?

Co odróżnia model anglo-amerykański od niemiecko-japońskiego?

Model anglo-amerykański opiera się na finansowaniu przez rynki kapitałowe, a model niemiecko-japoński na kredytach bankowych i długoterminowych relacjach z bankami.

Jakie źródło finansowania dominuje w modelu anglo-amerykańskim?

Finansowanie wewnętrzne oraz emisja akcji i obligacji na rynkach kapitałowych.

Jakie źródło finansowania dominuje w modelu niemiecko-japońskim?

Finansowanie zewnętrzne oparte na kredytach bankowych o stałym oprocentowaniu

Jaka jest rola banków w finansowaniu przedsiębiorstw w modelu anglo-amerykańskim?

Banki nie mają udziałów w kapitale przedsiębiorstw, a relacje z firmami są krótkoterminowe i pasywne.

Jaka jest rola banków w modelu niemiecko-japońskim?

Banki posiadają udziały w przedsiębiorstwach, a relacje z firmami są długoterminowe i aktywne.

Jaki jest stopień specjalizacji instytucji finansowych w modelu anglo-amerykańskim?

Wysoki – banki są podzielone na depozytowo-kredytowe i inwestycyjne.

Jaki jest stopień specjalizacji instytucji finansowych w modelu niemiecko-japońskim?

Niski – dominują banki uniwersalne oferujące szeroki wachlarz usług.

Na jaką działalność nastawione są banki w modelu anglo-amerykańskim?

Na krótkoterminowe kredyty oraz obsługę płatności i rozliczeń.

Na jaką działalność nastawione są banki w modelu niemiecko-japońskim?

Na długoterminowe kredyty i bliską współpracę z przedsiębiorstwami.

W którym modelu występuje większa skłonność do innowacji finansowych?

W modelu anglo-amerykańskim.

W którym modelu rynki papierów wartościowych są bardziej rozwinięte?

W modelu anglo-amerykańskim.

Jaką rolę odgrywają rynki papierów wartościowych w modelu niemiecko-japońskim?

Są mniej rozwinięte, a przedsiębiorstwa częściej korzystają z kredytów bankowych niż emisji akcji i obligacji.

Jakie narzędzie polityki pieniężnej dominuje w modelu anglo-amerykańskim?

Operacje otwartego rynku.

Jakie narzędzie polityki pieniężnej dominuje w modelu niemiecko-japońskim?

Działalność refinansowa banku centralnego

Jakie transfery płatnicze dominują w modelu anglo-amerykańskim?

Transfery debetowe, np. płatności czekowe.

Jakie transfery płatnicze dominują w modelu niemiecko-japońskim?

Transfery kredytowe, np. system giro.

akie instytucje odgrywają kluczową rolę w mechanizmie płatniczym modelu anglo-amerykańskiego?

Izby rozliczeniowe.

Jakie instytucje odgrywają kluczową rolę w mechanizmie płatniczym modelu niemiecko-japońskim?

Poczta