Strategie konsolidacji fiskalnej – teoria i praktyka.

Definicja Konsolidacji Fiskalnej

Konsolidacja fiskalna obejmuje politykę zmierzającą do zmniejszenia deficytu budżetowego oraz ograniczenia akumulacji zadłużenia publicznego

Rodzaje konsolidacji fiskalnej

Po stronie wydatkowej; Po stronie dochodowej

Konsolidacja po stronie wydatkowej

Skupia się na redukcji wydatków publicznych, takich jak ograniczenie zatrudnienia w sektorze publicznym czy zmniejszenie transferów socjalnych.

Konsolidacja po stronie dochodowej

Polega na zwiększeniu dochodów państwa poprzez podwyżki podatków lub rozszerzenie bazy podatkowej.

Cechy skutecznej konsolidacji fiskalnej:

Trwałość: Długoterminowe utrzymanie poprawy salda budżetowego. | Skala: Znacząca redukcja deficytu w relacji do PKB. | Kompozycja: Odpowiedni balans między cięciami wydatków a zwiększeniem dochodów.

Kontrowersje wokół konsolidacji fiskalnej

Timing konsolidacji; Wybór strategii; Skutki makroekonomiczne

Aktualny deficyt Polski

Ustawa budżetowa na 2025 rok przewiduje deficyt na poziomie 289 mld zł, co stanowi około 7,3% PKB. To znaczący wzrost w porównaniu z poprzednimi latami.

Wydatki publiczne w Polsce na 2025

Planowane wydatki na 2025 rok wynoszą 921,6 mld zł, z czego znaczna część przeznaczona jest na obronność

Argumenty za konsolidacją fiskalną w Polsce

Stabilizacja długu publicznego | Uniknięcie procedury nadmiernego deficytu |Wzmocnienie zaufania

Argumenty przeciw konsolidacji fiskalnej w Polsce

Deficyt wspiera wzrost gospodarczy | Wydatki na obronność są aktualnie bardzo potrzebne | Ryzyko społecznych napięć z powodu cięć wydatków lub podwyżek podatków

Deficyt Polski a unijne reguły fiskalne

Polska zobowiązana jest do opracowania średniookresowych planów budżetowo strukturalnych, które wyznaczą maksymalne tempo wzrostu wydatków do 2028 roku, zapewniając bezpieczeństwo finansów publicznych i zgodność z unijnymi regułami fiskalnymi.

Średniookresowy Plan Budżetowo-Strukturalny na lata 2025-2028 (1/2)

Redukcję deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych z prognozowanych 5,5% PKB w 2025 roku do 2,9% PKB w 2028 roku

Średniookresowy Plan Budżetowo-Strukturalny na lata 2025-2028 (2/2)

Stabilizację długu publicznego, który po wzroście do 61,3% PKB w 2027 roku, ma spaść do 61,2% PKB w 2028 roku, z perspektywą dalszej redukcji poniżej 60% PKB do 2030 roku.

Rekomendacje OECD

OECD podkreśla potrzebę ograniczenia wydatków i zwiększenia dochodów poprzez reformy podatkowe, takie jak zmiana podstawy opodatkowania nieruchomości, podniesienie akcyzy na paliwa oraz ograniczenie preferencyjnych stawek VAT