układ Hormonalny

gruczoły wewnątrzwydzielnicze

wydzielają wytwarzane przez siebie hormony do krwi np Nadnercza

hormony zewnątrzwydzielnicze

mają specjalne przewody wyprowadzające, przez które wydostają się hormony.np. gruczoły potowe

hormon steroidowy,

jest syntezowany z cholesterolu

hormon niesteroidowy

należą do nich m. in hormony białkowe insulina, pochodne aminokwasów tyroksyna i pochodne kwasów tłuszczowych prostaglandyny

hormon o działaniu ogólnym

wydzielany przez gruczoły dokrewne. działa na komórki docelowe za pośrednictwem układu krwionośnego hormon wzrostu, adrenalina

hormon tłuszczowy

które nie tworzą osobnego narządu lecz występują w obrębie innych narządów na przykład żołądka jelit czy nerek, mogą oddziaływać na komórki znajdujące się w sąsiedztwie komórek wydzielniczych albo docierać do komórek docelowych wraz z krwią

hormon anaboliczny,

nasilają proces syntezy

hormon kataboliczny

nasila proces rozkładu który związany jest m. in z uwalnianym energii

funkcje układu hormonalnego

regulowanie i koordynowanie pracy narządów co umożliwia adaptację organizmu do zmian i utrzymanie homeostazy, regulowanie procesów związanych z rozmnażaniem, regulowanie procesów wzrostu i rozwoju regulowanie procesów metabolicznych

gastryna

błona śluzowa żołądka i dwunastnica. zwiększa wydzielanie kwasu solnego i pepsyny w żołądku przyśpiesza regenerację błony śluzowej żołądka dwunastnicy jelita grubego pobudza pracę przewodu pokarmowego.

erytropoetyna

nerki wątroba pobudza wytwarzanie erytrocytów i syntezą hemoglobiny w szpiku kostnym czerwonym bodźcem do jej syntezy jest niedotlenienie organizmu

histamina

różne komórki i tkanki organizmu leukocyty i błona śluzowa bierze udział w powstawaniu stanu zapalnego i w reakcjach alergicznych w efekcie jej działania następuje skurcz mięśni gładkich oskrzeli przewodu pokarmowego oraz rozszerzenie naczyń krwionośnych

działanie autokrynne

w tym sposobie działania hormony wpływają na czynność komórek przez które są wydzielane

działanie parakrynne

w tym sposobie działania hormony wpływają na czynność komórek sąsiednich dyfundując do nich przez przestrzeń międzykomórkową

działanie endokrynne

w tym sposobie działania hormony wpływają na komórki odległych tkanek i narządów docierając do nich z krwią.

działanie neurokrynne

w tym sposobie działania neurohormony wydzielane przez aksony neuronów wpływają bezpośrednio na inne neurony a za pośrednictwem układu krążenia także na odległe komórki docelowe

hormony przysadki

płat gruczołowy działający bezpośrednio na tkanki docelowe. -hormon wzrostu. -prolaktyna przysadka nerwowa hormony podwzgórza magazynowane i uwalniane przez przysadkę -wazopresyna -oksytocyna

hormony tarczycy

-kalcytonina zmniejsza stężenie wapnia we krwi blokując uwalnianie wapnia z kości. -tyroksyna, trójjodotyronina pobudzają metabolizm ułatwiają wchłanianie glukozy z powodu pokarmowego

hormon nadnercza

kortyzol powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi działa przeciwzapalnie obniża odporność organizmu

hormon jądra

testosteron powoduje rozwój męskich narządów rozrodczych odpowiada za męską budowę ciała wzrost mięśni szkieletowych i kości oraz rozrost krtani

hormony jajnika

-estrogeny powodują rozwój żeńskich narządów rozrodczych wpływają na proporcje ciała barwę głosu typ owłosienia oraz cykl miesiączkowy -progesteron wpływa na cykl miesiączkowy umożliwia rozwój zarodka i płodu

hormon szyszynki

melatonina reguluje rytm dobowy wywołuje uczucie senności oraz wprowadza organizm w stan snu. wydzielana głównie w nocy

hormon przytarczycy

parathormon zwiększa stężenie wapnia we krwi przez uwalnianie go z kości i wzmożone wchłanianie z przewodu pokarmowego.

hormon grasicy

hormon grasicy stymuluje rozwój układu odpornościowego u dzieci przyśpiesza dojrzewanie limfocytów T.

hormon rdzenia nadnerczy

adrenalina i nordrenalina są wytwarzane głównie w warunkach stresu powodują wzrost ciśnienia krwi częstości skurczów serca stężenia glukozy we krwi oraz częstości oddechów

hormony trzustki

-insulina zmniejsza stężenie glukozy we krwi i powoduje jej gromadzenie w wątrobie w postaci glikogenu. -glukagon podwyższa poziom glukozy we krwi przez stymulację rozkładu glikogenu występującego w wątrobie

co reguluje podwzgórze?

-gospodarkę wodną organizmu. -pobieranie pokarmu. -termoregulację. -funkcjonowanie układu krążenia. -procesy płciowe mniejszym popęd płciowy. -reakcje obronne naprzykład wściekłość agresja

neurohormony podwzgórza

które regulują wydzielanie hormonów tropowych są transportowane do przysadki żyłami wrotnymi podwzgórzowo przysadkowymi

hormony uwalniające

liberyny które stymulują wydzielanie hormonów przysadki

hormony hamujące

statyny które hamują wydzielanie hormonów przysadki

żyły wrotne podwzgórzowo przysadkowe łączą sieci naczyń włosowatych podwzgórza i przysadki

u

antagonistyczne działanie hormonów

za utrzymanie odpowiedniego stężenia danego związku we krwi odpowiadają dwa hormony działające przeciwstawnie

główne przyczyny zaburzeń hormonalnych

-nadczynność gruczołu stan w którym gruczoł wydziela zbyt dużo hormonów. -niedoczynność gruczołu stan w którym gruczoł wydziela zbyt mało hormonów. -nowotwory gruczołów w sytuacji gdy zmiany nowotworowe powodują zaburzenia wydzielania hormonów

rola podwzgórza

za pomocą impulsów nerwowych aktywuje współczulny układ nerwowy który pobudza rdzeń nadnerczy do wydzielania adrenaliny i noradrenaliny

ujemne sprzężenie zwrotne

utrzymuje odpowiednie stężenie danego hormonu we krwi na osi podwzgórze przysadka gruczoł dokrewny, zwiększa stężenia hormonów powoduje zmniejszenie jego wytwarzania