• Funkcja: Fundament życia – główny składnik budulcowy wszystkich związków organicznych (cukry, tłuszcze, białka, kwasy nukleinowe). U roślin: substrat do fotosyntezy (w formie CO₂), budowa biomasy (wzrost).
Niedobór (w formie CO₂ dla roślin): Zahamowanie fotosyntezy, spowolnienie lub zatrzymanie wzrostu i produkcji biomasy.
Funkcja: Kluczowy składnik wody (H₂O) – uniwersalnego rozpuszczalnika. Składnik wszystkich cząsteczek organicznych. Odgrywa kluczową rolę w reakcjach redoks (przenoszenie energii w łańcuchu oddechowym i fotosyntezie).
• Niedobór: Odwodnienie (zaburzenie większości procesów biochemicznych, transportu i termoregulacji), zaburzenia w gospodarce energetycznej komórki (synteza ATP).
Funkcja: Niezbędny do oddychania tlenowego (uwalnianie energii z glukozy) u większości organizmów. Składnik wody i większości związków organicznych. U roślin: produkt uboczny fotosyntezy.
Niedobór (niedotlenienie): Śmierć organizmu w krótkim czasie (brak substratu do produkcji energii metabolicznej ATP). U roślin: brak tlenu w glebie/wodzie powoduje uszkodzenie korzeni.
Funkcja: Kluczowy składnik aminokwasów (budowa białek) i kwasów nukleinowych (DNA, RNA). Niezbędny do wzrostu i reprodukcji komórek. U roślin: niezbędny do syntezy chlorofilu i intensywnego wzrostu pędów.
Niedobór: Zahamowanie wzrostu (karłowatość), spadek plonu u roślin, chloroza (żółknięcie liści) z powodu braku chlorofilu, osłabienie układu odpornościowego (spadek produkcji białek obronnych).