pozytywizm

periodyzacja w europie

1848 wiosna ludow walka o wolnosc zakonczyla sie klesja i przestaje meic znaczenie wolnosc rownosc braterstwo /miedzynarodowka-1870

periodyzacjaw polsce

1864-1900

3 pozytywizmu zabory na ziemiach polskich

pozytywizm poznanski rozwijal sie w poznaniu wielkopolsce ekonomiczne utrzymywanie wlasnosci ziemi 2 pozytywizm krakowski rozwijal sie w okolicach krakowskich literautra mieszczanstwa rozwija sue teatr sztyki dla mieszczan i pozytywizm warszawski r

cechy realizmu

prezentowanie losow bohatera na tle spoleczenstwa. osadzenie zdarzen w konkretnym czasie i przestrzeni. precyzyjne opisy zycia codziennego. wykorzystywanie narratora 3 osobowego (pierwotnie narrator wszechweidzacy). dazenie do obiektywizmu

balzac

wizja obiektywnego spojrzenia na francje jest tworca realizmu jako kierunku literackiego autor cyklu powiesci komedia ludzka zawarl tam panorame francuskiego spoleczenstwa

charles dinkens

1812-1870 interesuje go obraz biedy w angli przez jakis czas byl dziennikarzem i chodzil po wiezieniach i pisal spostrzezenia

emil zola

1840-1902 tworca naturalizmu uwazany za tworce dramatu naturalistycznego

cechy naturalizmu

prezentowanie czlowieka jako istoty biologicznej. prezentacjaniskich grup spolecznych ludzi biednych. prezentowano sceny drastyczne no przemoc rowinez jezykowa, czlowiek jako istota seksualna.

cechy naturalizmu kolejne

opisywano miejsca i ludzi brudnych odrazajacych dazac do obiektywizmu i analizy ich zachowan. wykorzystywano osiagniecie darwinizmu (walka o byt zasada doboru naturalnego i zasada dziedziczenia cech) determinizm srodowiska

determinizm srodowiska

przekonanie ze jesli urodziles sie w jakies srodowisku no chlopskim to nigdy sie z niego nie wydobedziesz

fryderyk engels

jako pierwszy dokonal ogladu sytuacji robotniczej w angli

manifest komunistyczny

1848 ale tez wiosna ludow probe wspolnej waki o wolnosc zastepuje waka o rownosc

typowe mieszkanie robotnicze

izba o powietzchni 25-35 m ciemna i czesto wilgotna 1 izba dla calej rodziny tam spali jedlu

praca i zaorbki

robotnicy pracowali od 5 lub 6 rano do 7 lub 8 wieczorem przeceitny czas pracy to 14 15 godzin zarobek w zaborze rosyjskim tygodniowy robotnika wynosilo 4 ruble

robotnicy

nie otrzymywali zadnych swiadczen neu bylo zasilkow chorobowych rent 32% zatrudnonych to byly dizeic

miedzynarodowka

zjazdy na ktorych podejmuje sie dyskutuje co zrobic aby poprawic sytuacje robotnicza realna sila ktora miala zmienic sytuacje robotnicza np dni wolne

meidzynarodowka londyn

1864-1876 spotkanie w saint martin s hall londyn

dialektyka

budowanie koncepcji rozwoju historycznego

zalozenia marksizmu

glosili poglad ze swiat jest materialny(tylko to co mozna rozpoznac za pomoca zmyslow). glosili ze byt okresla swiadomosc organizacji zycia spolecznego kulturalengo jestbuzaleznione od rozwoju materialnego spoleczenstwa to spooeczenstwa klasowe

zalozenia markaizmu dalek

uznawali ze rozwoj histori nastepuje na drodze walki klas ostatecznym efektyem wlaki klas bedzie powstanie spoleczenstwa klasowego. marksisci byli wrogami klas gdyz uwazali panstwo zawsze broni interesow panstw

zalozenia marskizmu robotnicy

zadanie robotnikow jest wlaaka o zniesienie wlasnosci prywatnej i pozbawienie wladzy kapitalistow

proletariat

kalsa robotnicza od lacinskiego slowo proles czyli potomstwo posiadali duzo dzieci ktore szly domoracy

dialektyka marksistowska

nieustanny procez i nieustajace zmiany ktore rodza sie na drodze walki klas

haslo miedzynarodowki

proletariusze wszytskich krajow laczcie sie lub widmo krazy po europie

piesn meidyznarodowka

1871 hymn robotnikow wlaka i wolnosc od niesprawiedliwosci spolecznej

2 miedzy narodowka

1889-1923 miedzynarodowa

3miedzyanrodowa

1919-1943 komunistyczna

4miedzynarodowak

1938trochistowska

ruch kobiet sufrazystki

1969 sufrazystku kobeity wlaczace o prawa naleza do bogatego miesczanstwa biedne kobeity nie braly udzialu gdyz mogly oracowac jako robotnice i nie mialy czasu an ruch sufrazystek

kobiete przez pierwszy raz dopuszvzone do glosowania

1869

1 sufrazystka

mary wollstomecraft 1759-1797

millicent garett fewcett

zaczal ostregac potrzeby mobiet zatrudniojych w fabryckach

helena modrzejewska

genizlana aktorka

emancypantki sufrazystkiw polsce to

entuzjastkami

emancypantki

maria konopnicka opiekowala sie wiezniarkami i eliza orzeszkowa silny glos dziennikarski publikowala wiele tekstow w ktorych wlaczyla o prawa oobiet

mizoginizm

niechec do kobiet otto weining pisal o tym

august comte

tworca socjologi glsoil kult anuki sjentyzm uwazal ze na podstawie faktow fizycznych mozna ukladac prawa wierzyl w rozwoj w ludzkosc jednostka powinna byc podporzadkowana spoleczenstwu nauka opierana na faktyach

august conte dlaej

filozof materialista syklucza istneieni boga uwazal ze najwazniejsze w nauce to to ze jest praktyczna filozofia pozytywna stad pozytywizm

john mill

zwolennik kapiyalizmu filozof materialista najwazniejsze dla czlowieka tworzenie rzeczy dla rozwoju spoleczenstwa utylitaryzm zwilennik rownouprawnienia kobiet

herbert spencer

kult organicyzm spoleczenstwo jako organizm wsyztskie czesvy musza ze soba wspolpracowac organizm spoleczny rozwija sie przez caly czas EWOLUCJONIZM spioeczenwto jako calosc

karol darwin

1859 pochodzenie gatunku sformulowal zasade doboru natiralnego i tej zasadzie podlega tez czlowiek silen osobniki przezyja a slabe sa skazane na wyginiecie wszytskie osobniki podlegaja prawie wlami o byt osobniki przysyosowuja sie do klimatu stad ewolucja

postep cywilizacyjny

ipowszechnienie kolei laczy miejsca znacznie oddalone nie wymaga koni powstaja niee miejsca tranwaje rewolucje w postaci telefonow

medycyna

nauki ginekologua payhiatria prawa genetyki mendel 1866 i uklad okresowy pierwiasykow 1869 i lratki gruzlicy 1882 i szczepionka przeciwko wsciekliznie 1885

1848

uwlaszczenie chlopiw

zabor austriacki trojlojalizm reprezentowlai

zwiazek stronictw chlopsk 1893 reprezentuje chlopiw wincemty witos teka stnaczyj wydali zbior tekstow politycznych profesorowie uniwersytetu hagiellonskiegi uwazali ze maja zdolnosc przewidywania przeszlosci i ze polska nie ma sznas odzyskac niepodleglosc

zabor pruski

urzedowy jezyk niemeicki organizowanie bankoe wspoldzielcze kolka rolnucze biblioteki stowarzyszenia katolickie jaki obraona przed grramnizacja dzialanosc filantropijna zbieranie pieniedzy promowanie mlodych przez stypendia

hakata zbaor pruski

sabotaze w postaci podpalen

rugi pruskie

przejmowanie ziemi chlppw przez niemcow

zabor rosyjski

jezyk urzedowy rosyjskubozenie slzachty i meisczanstwa proletariat i pps

powstanie pps

1892

program pilskich pozytywistow

powstal najpierw na uniwersytecue po przewodnictwem aleksandra swietochowksiegi

program poslkich pozytywistow zawiera

praca organiczna -praca od podstaw -rownouprawnienie kobiet rownouprawnienei zydow rozwoj nauki scjentymz -gilantropia dzialanosc harytatywna

praca organiczna

opiera sie na organizucyzmue spenceza i zaklada dzialanie zmierzajace do rozwoju wszystkich grup spolecznych np edukacji uprzemyslowienie kraju tworzenie sprzyjajacych warunkow dla spoleczenstwa

praca od podstaw

poprawa egzystencjalnych grup spolecznych edukowanie dzieci biedoty otwieranie dostepnych dka wsyztskich bibliotek promowanje zasad higieny kolka samoksztalceniowe

program poslich pozytyw

bolesla prus uwazal ze nue da sie zralizowac tego programh poneiwZ nie bylo skad brac pieniadze

gatunki pozytywistyczne

nowele opowiadania powiesc tendencyjna

powiesc tendencyjna

piwiesc w ktorej fabula pidpirzadkowana jest prezentacji zalozonej idei no marta elizy irzeszkowej

fazy rozwoju

1 faza 1864-1880 promowanie popieraniemprogramu polskich pozytywistow 2 faza 1880-1890 dojrzaly pozytywizm dominuje powiesc realistyczna 3 1890-1900 schylek pozytywizmu czas krytyki dorobku epoki tendencje dekadenckie duze znaczenie naturalizm przeczucei

dekadentyzm

nazwa na nastroje spoleczne cechujace sie pesymizme zwatpieniem w sens cywilizacji biernoscia przeczuceim katastrofy

cwierczakiewiczowna

ikona mody wzynaczala mode