1/2 1 rozdzial

Etiologia

przyczyny choroby; bezposrednie i modyfikujace przebieg choroby

Patogeneza

Stadia rozwoju procesu chorobowego. Opisuje w jaki sposob czynniki etiologiczne wywoluja zmiany na poziomie molekularnym i komorkowym

Patologia ogolna

badanie podstawowych odpowiedzi komorek i tkanek na bodziec patologiczny

Patologia ukladowa

zglebia zmiany w obrebie poszczegolnych narzadow

Komórki dąza do zachowania

najblizszego otoczenia i srodowiska wew w waskim zakresie parametrow fizjologicznych zwana homeostaza

Podstawowe rodzaje odpowiedzi adaptacyjnej

hipertrofia, hiperplazja, atrofia i metaplazja

Kiedy nastepuje uszkodzenie komorki?

Przekroczenie zdolnosci adaptacyjnych kom lub bodziec zew jest z natury szkodliwy

Kiedy uszkodzenie nieodwracalne?

Dluzsze utrzymywanie sie szkodliwego czynnika, duze jego nasilenie, i nagle wystapienie; prwoadzi do smierci komorek

Miesien sercowy poddawany stalemu przeciazeniu cisnieniowemu (nadcisnienie tetnicze lub zwezenie zastawki)

przerost, zwiekszanie rozmiarow poszczegolnych komorek aby moc wytworzyc wieksza sile skurczu

Uszkodzenie miesnia sercowego jest odwracalne, gdy

stres ma niewielkie nasilenie, a zwezenie tetnicy jest niecalkowite lub krotkotrwale

Odwracalnie uszkodzone miocyty

Nie sa martwe, wygladem przypomniaja prawdilowe komorki, cechuje je przejsciowy zanik zdolnosci skurczu

Hipertrofia

Przerost, zwiekszenie wymiarow komorek prowadzacy do zwiekszenia wymiarow narzadu

Przerost macicy podczas ciąży spowodowany jest...

stymulacją estrogenową jest wynikiem zarowno przerostu jak i rozrostu miesniowki gladkiej.

Dojrzałe kom miesni poprzecznie prazkowanych (serca i miesni szkieletowch) na zwiekszenie obciazenia moga reagowac tylko

przerostem, gdyz maja niewielkie mozliwosci podzialu

Przykladem patologicznego przerostu komórek jest powiększenie...

serca wystepujace w nadcisnieniu tetniczym oraz stenozie aortalenj

Mechanizm napedzajacy przerost miesnia sercowego jest napedzany przez

2 rodzaje bodzcow: mechaniczne (rozciaganie), troficzne (rozpuszczalne przekazniki pobudzajace wzrost kom; czynniki wzrostu, hormony adrenergiczne)

Mechanizm napedzajacy przerost miesnia sercowego: bodzce aktywuja

drogi przekaznikowe, wlaczajace genezy odpowiedzialne za synteze wielku bialek kom, wtym czynniki wzrostu i bialka strukturalne

Efektem dziala bodzcow napedzajacych przerost miesnia sercowego jest

synteza zwiekszonej ilosci bialek i miofilamnetow w kazdej komorce, co zwieksz asile generowana podczas kazdego skurczu i umozliwia sprostaniu zwiekszonemu zapotrzebowaniu (obciazeniu)

Efektem dziala bodzcow napedzajacych przerost miesnia sercowego jest: dodatkowy efekt:

przestawienie produkcji bialek kurczliwych dojrzałych na ich odpowiedniki płodowe lub noworodkowe

W przeroście mięsni ciężki łancuch alfa-miozyny jest zastępowany

formą beta, odpowiedzialna za skurcze wolniejsze, bardziej ekonomiczne

Limit przerostu, serce:

ciężkie zmiany zwyrdnieniowe w obrebie wlokien miokardium, z ktorych najwieksza role odgrywaja fragmentacja i utrata elemtnow kurczliwych

czynniki ograniczające proces przerostu i powodujace zmiany wsteczne

ograniczona zdolnosc do unaczynienia przerosnietego miesnia, granica do jakiej mitochondria sa w stanie dostarczac ATP, zakres w jakim komorka nadaza z produkcja bialek kurczliwych lub innych el. cytoszkieletu

Adaptacja do obciążenia może doprowadzić do

funkcjalnie istotnego uszkodzenia komorek, o ile obciazenie nie zostanie zmniejszone

Do rozrostu dochodzi w tkanakach...

zawierajacych kom zdolne do replikacji

Rozrost fizjologiczny dzielimy na

rozrost hormonalny i rozrost kompensacyjny

Rozrost hormonalny, przyklad:

profileracja nablonka gruczolowego zenskich gruczolow sutkowych w okresie dojrzewania plciowego i ciazy

Rozrost kompensacyjny wystepuje

po usunieciu lub zniszczeniu danej tkanki; po 12h od czesciowej resekcji watroby rozpoczyna sie aktywnosc mittotyczna pozostalych kom, ktora ostatecznie doprowadzi do przywrocenia dawnej masy narzadu

Rozrost kompensacyjny watroby, bodzce do rozrostu:

polipeptydowe czynniki wzrostu, produkowane przez pozostawione hepatocyty oraz komorki podscieliska watroby. Po odbudowaniu wyjsciowej masy watroby profileracja jest wylaczona przez inhibitory wzrostu.

Wiekszosc przypadkow rozrostu patologicznego jest spowodowana

nadmierna stymulacja przez hormony lub czynniki wzrostowe

Po normalnej miesiaczce nastepuje

faza zwiekszonej akt. prolifer. nabłonka endometrium. Prolif. jest regulowana przez hormony przysadki oraz estrogen prod. w jajnikach, a za jej zatrzymanie odpowiada progesteron.

W przypadku zaburzenia rownowagi miedzy st. estrogenu i progesteronu dochodzi do

rozrostu endometrium, co jest czesta przcyzna nieprawidlowych krawien miesiaczkowych

Rozrost jest istotnym elementem odpowiedzi komorek tkanki lacznej podczas...

procesu goejnia ran, w ktorym proliferujace fibroblasty i naczynia krwionosne pelniaja funkcje naprawcza. Czynniki wzrostu sa wytwarzane przez leukocyty w odp. na uszkodzenie oraz przez kom. w prz. zewkom

Wirusy brodawczaka powodują powstawanie

brodawek skornych i zmian sluzowkowych zlozonych z mas hiperplastycznego nablonka. Czynniki wzrostu sa zakodowane w genomie wirusa lub w genach zakazonych kom. gospodarza

Co odroznia patologiczny rozrost od nowotworu?

Wrazliwosc na zwykle mechanizmy regulacyjny; proces rozrostowy pod kontrola, w przypadku ustapienia czynnika stymulajacego rozrost wycofuje sie

w wielu przypadkach rozrost patologiczny stwarza dogodne warunki do

powstawania nowotworu

Atrofia to

zmniejszenie wymiarów komórki, spowodowane utratą jej macierzy komórkowej. Gdy dotyczny znaczej liczby kom, dochodzi do zaniku calej tkanki lub narzadu. Atrof. kom. moga miec gorsza sprawnosc, ale nie sa martwe

Przyczyny zaniku (atrofii)

zmniejszenie obciążenia, odnerwienie, zmniejszony doplyw krwi, nieodpowiedni odzywienie, utrate stymulacji hormonalnej, starzenie

Atrofia, podstawowe zmiany na poziomie komorkowym

zmniejszenie wymiaru kom. do takich, przy ktorych przezycie jest mozliwe, stan rownowagi miedzy wymiarami kom a zmmniejszonym ukrwieniem, odzywieniem czy stmulacja wzrostu

Mechanizmy lezace u podloza zaniku skladaja sie z

kombinacji zmniejszonej syntezy oraz nasilonego katabolizmu bialek w obrebie komorek

Atrofia: synteza bialek

zmniejsza sie w wyniku zmniejszonej akt. metabolicznej

Atrofia: za degradacje bialek komorki odpowiada glownei

szlak ubikwityno-proteasomowy, niedobor skl. odzywczych moze akt. ligazy ubikwityny, ktore lacza kopie malego peptydu ubikwityny z bial. kom, by nastepnie przekazac je do degradacji wewnatrz proteasomu

Szlak ubikwityno-proteasomowy, szlak ten jest najlpewniej takze odpowiedzialny za:

przyspieszona proteolize w stanach hiperkatabolizmu (np. w wyniszczeniu nowotworowym)

W wielu sytuacjach zanikowi towarzyszy nasilenie procesu

autofagocytozy, ze znacznym zwiekszeniem liczby wakuol autogafocytarnych.

Autofagocytoza to proces, podczas ktorego

glodujace komorka trawi wlasne skladniki, probujac utrzymac sie przy zyciu

Metaplazja to

Odwracalna zamiana 1 typu dojrzalych komorek (nablonkowych lub mezenchymalnych) w inny typ dojrzalych komorek

Metaplazja: komorki wrazliwe na dany czynnik są

zastepowane innym typem komorek, lepiej tolerujacych niekorzystne warunki.

Metaplazja jest wynikiem

genetycznego przeprogramowania kom. macierzystych, tak by ulegly zroznicowaniu wedlug nowego wzorca, niz fenotypowej zmiany juz zroznocowanych komorek.

Przykladem metaplazji plaskonablonkowej jest pojawienie sie

nablonka oddechowego u nalogowych palaczy tytoniu. Prawidlowy nablonek urzesiony walcowaty w tchawicy i oskrzelach zostaje ogniskowo lub na wiekszej poweirzchni zastapiony.

Nablonek wielowarstwowy płaski jest w stanie przetrwac

w warunkach narazenia na szkodliwe skladniki dymu papierosowego, ktorych nie wytrzymalby bardziej wrazliwy wysokowyspecjalizowany nablonek walcowaty

Choc nablonek metaplastyczny jest badziej odporny, jego powstanie oznacza

utrate mechanizmow obronnych, jak wydzielanie slzu czy oczyszczanie drog oddechowych przez system rzesek.

Utrzymujacy sie wplyw czynnikow, ktore doprowadzily do metaplazji moze prowadzic do

zmian nowotworowych w nablonku

Co jest niezbędne do prawdiłowego roznciowania sie komorek nablonka?

Wit A; jej niedobor moze takze powodowac metaplazje laskonablonkowa w obrebie nablonka oddechowego

W przypadku przewlekłego refluksu przełykowego prawidłowy nabłonek wielowarstwowy plaski dolnej cz. przelyku przechodzi przemiane w

nablonek walcowaty typowy dla zoladka czy jelit

Metaplazja moze wystepowac w kom. mezenchymalnych, lecz dochodzi do tego zasadniczo w przypadku

reakcji na uszkodzenie, a proces ten nie ma znaczenia adaptacyjnego: np powstawanie tk kostnej w obrebie tk miekkich w miejscu ich uszkodzenia

PRZEROST (HIPERTROFIA) DEFINICJA

zwiekszona wielkosc kom i narzad; reakcja na zw obciazenie; wywolywany przez czyn wzrostu wydzielane w odp na stres mech lub inne modzce; wystepuje w tk zbudowane z kom niezdolnych do podzialu

ROZROST (HIPERPLAZJA) DEFINIcja

zw liczba kom w wyniku odp na hormony i inne czyn wzrostu; wystepuje w tk ktorych kom sa zdolne do podzialu lub w tk zaweriajacych istotna liczbe kom macierzystych

ZANIK (ATROFIA) DEFINICJA

zmniejszenie liczby kom i wymiarow narzadu w wyniku zmniejszonej dostepnosci skl odzywczych lub ich niewlasc wykorzystania; zmniejszona synteza bud kom oraz nasilenie rozpadu organelli kom

Metaplazja definicja

zmiana fenotypu zroznicowanych kom, bedaca odp na przewlekle draznienie, ktora pozwala kom lepiej tolerowac stres, zwykle wywol. zmiana szlaku roznicowania tk. kom. mac, moze prowadzic do pogorszenia funk i zw. podatosci na tranfosmcje o ch nowot.

We wczesnych fazach lub lagodniejszych rodzajach uszkodzenia, zmainy funkcj. i morfol. sa odwracalne pod warunkiem

wycofania sie czyn uszkadzajacego; moga wystapic istotne zaburzenia strukturlane i funkcjonlane, uszkodzenie nie doprowadzilo zwykle do ciezkiego zniesczenia blony kom ani rozpadu jadra

Wraz z postepem procesu uszkodzenie staje sie

nieodwracalne - kom nie moze wrocic do normy i ginie

Rodzaje smierci komorki:

martwica i apoptoza

Martwica jest wynikiem

Ciezkie uszkodzenie bl kom, enzymy wydostaja sie z lizosomow do cytoplazmy trawiac komorke. Zaw. kom wydostaje sie przez uszkodz. bl do przes. pozakom wywolujac reakcje zapalna

Martwina to glowny szlak prowadzacy do smierci komorki w

najczesciej spotykanych rodzajach uszkodzenia, jak uszkodzenie wywolane niedokrwieniem, kontaktem z toksynami, zakazeniem czy urazem

Wielkosc kom, porownanie M/A

M: powiekszona (obrzek), A: zmniejszona (kurczenie sie komorki)

Jądro, M/A:

M: pyknoza(obkurczenie)->karioreksja(fragmentacja)->karioliza(upłynnienie), A: fragmentacja na cz. wielkosci nukleosomow

blona komorkowa, M/A:

M: przerwanie, A: zachowana, o zmienionej strukturze, zwlaszcza w zakresie orientacji lipidow

Zawartosc kom, M/a:

M: trawienie enzymatyczne, moga wyciekac na zew kom, A: zachowane, moga oddzielac sie wewnatrz cialek apoptycznych

Towarzyszace zapalenie, M/a:

M: czeste, Apoptoza: Nie

Rola fizjologiczna lub patologiczna, M/A:

M: zawsze patologiczna, A: czesto fizjo, sposob eliminacji niepozadanych kom, moze byc pato po niektorych rodz uszkodzenia kom, zwlaszcza prowadzacych do uszkodzenia DNA lub bialek

Apoptoza charakteryzuje się

rozpadem jądra bez całkowitej utraty integralnosci bl kom

Hipoksja (niedotlenienie) utrudnia

procesy oddychania tlenowego i stanowi czesta przyczyne uszkodzenia i smierci kom. Moze wystapic w stanach niedostetcznego utlenowania krwi (zapalenie pluc) lub zmnie. zdolnosci krwi do przenoszenia tlenu (anemia/zatrucie CO)

Niedokrwienie

Upośledzenei zaopatrzenia tk w krew w wyniku zaburzonego doplywu tetczniego lub odplywu zylnego. Niedokrwinei to najczestsza przyczyna niedotlenienia

Przyczyny uszkodzenie komorki

Niedotlenienie, czynn chemiczne, czynn zakazne, reakcje immunologiczne, czyn genetyczne, zaburzenia odzywiania, czyn fizyczne, starzenie się

Starzenie się komorek prowadzi do

uposledzenia zdolnosci replikacji i naprawy poszcegolnych kom i tkanek. Zmiany te powoduje zmniejszenie zdolnosci odpowiedzi na bodzce uszkodzadzajace, co ostatecznie doprowadze do smierci komorek i organizmu

Funkcja komórki może ustać długo przed

jej śmiercią, a zmiany morfologiczne związane z uszkodzeniem komorki (lub jej smiercia) pojawiaja sie znacznie pozniej

Komorki miesnia sercowego traca swa kurczliwosc w czasie

1-2 min od wystapienia niedokrwienia, choc obumieraja dopiero po 2-30 minutach. Zmiany w wygladzie dopiero, gdy nastapi uszkodzenie ukladow biochamicznych. Kardiomiocyty wyglada jak zywe w mikrosko. ele: 2/h, sw: 6-12h

Wykladniki nieodwracalnosci uszkodzenia komorki

niezdolnosc do skorygowania zaburzen funkcji mitochondriow, glebokie zaburzenia funkcji blon komorkowych

Obrżek komorki

1 objaw niema wszystkich rod. uszkodzenia kom. Odwracalna zmiana; trudna do zauwazenia mik sw, latwiej ogladajac narzad makroskopowo.

Gdy obrzęk dotyczy wielu komórek danego narządu, staje się on

blady, twardszy i ciezszy niz zwykle. Mikroskopowo w obrebie cytoplazmy mozna zauwazyc drobne przjerzyste wakuole, bedace odzwierciedleniem rozdetych, oddzielonych od reszty segmentow retikulum endoplazmatycznego.(zwyrodnienie wodniczkowe)

Stłuszczenie objawia się

obecnosc w cytoplazmie wakuol lipidowych. Zachodzi ono w kom uczes. w metabolizmie lipidow (hepatocyty, kardiomiocyty), jest odwracalne.

Wewnatrzkomorkowe zmiany zwiazane z odwracalnym uszkodzeniem

1) zmiany bl komorkowej2) zm w mitochondriach(obrzek, amorficzne zageszcenia)3)poszerzenie retik endoplazm z odrywaniem rybosomow i rozpadem polisomow4) zmiany w ob jadra z wytracaniem grudek chromatyny

Obrzęk komórki jest wynikiem niewydolności

zaleznych od doplywu energii pomp jonowych w ob blony kom, ktora prowadzi do utraty zdolnosci zachowania homeostazy jonowej i płynneja

Stłuszczenie występuje

w uszkodzeniu wywołanym niedotlenieniem o raz w róznychformach uszkodzenia toksycznego lub metabolicznego.

Barbiturany są metabolizowane w wątrobie przez...

system oksydaz o mieszanej funkcji, zwyazany z cytochromem p450

Przedluzone stosowanie barbituranow prowadzi do stanu tolerancji, zmniejszajacego efekt dzialania tych lekow, co wymusza zwiekszenie dawki. Adaptacja ta wynika z

zwiekszonej objetosci (hipertrofii) gladkiego retikulum endoplazmatycznego hepatocytow i stale zwiekszajacej sie aktynwnosci enzymatycznej p450.

Modyfikacja wynikająca z p450; jej wynikiem jest powstawanie

wielu czynnikow nasilających uszkodzenie; np CCl4. Niekótre produkty tych przemian oksydacyjnch naleza do gr reaktywnych form tlenu (ROS), ktore moga uszkadzac komorke

U pacjenta leczonego fenobarbitalem z powodu padaczki zwiekszenie spozycia alkoholu moze wywolac

spadek st leku przeciwdrgawkowego we krwi; w reakcji na alkohol dochodzi bowiem do pobudzenia gladkiego retikulum endoplazmatycznego

Martwica to rodzaj smierci kom zwiazany z

utrata integralnosci blon komorkowych oraz wyplywem zawartosci komorki prowadzacym do rozpuszczenia komorek w wyniku trawiennego dzialania enzymow na smiertelne uszkodzenie komórki.

Martwica, zmiany w obrębie cytoplazmy:

martwe kom zwiekszona kwasochlonnosc (barwą sie na rozowo eozyną) bo1) zwieksz powincowactwo eozyny do zdenaturowanych bial cytoplazmy2) utrata zasadochlonnosci, zwykle powodowanej obecnoscia cytoplazmatycznego RNA

Martwica: komórka, wyglad

Martwa komorka moze meic bardziej szklisty i jednorodny wyglad niz zywa, czego przyczyna jest utrata cz glikogenu.

Figury mielinowe są wyrazniej widoczne w

komorkach martwiczych niz podczas odwracalnego uszkodzenia.

Martwica: gdy enzymy strawia organella, cytoplazma wypelnia się... i przybiera wyglad

wakuolami; "zjedzonej przez mole"

W mikroskopie elektronowym martwicze komorki charakteryzuja sie

ubytkami bl kom i blon organelli, poszerzeniem mitochondriow z wystepowaniem w ich obrebie duzych amorficznych zageszczen, przerwaniem lizosomow oraz wewnatrzcytoplazmatycznymi figurami mielinowymi

Martwica: zmiany jadra komorkowego zachodza wedlug 1 z...

3 schematow, bedacych wynikiem rozpadu DNA i chromatyny. 1) karolizia, 2) pyknoza, 3) karioreksja

Karioliza

uplynnienie jadra, zasadochlonnosc chromatyny ulega zmniejszeniu, spowodowane aktywnoscia DNA-zy

Pyknoza

Obkurczenie jądra z towarzaszącą zwiekszoną zasadochlonnoscia; dna ulega kondensacji do stałej masy

Karioreksja

Obkurczona jądro rozpada się na fragmenty.

Po 1-2 dniach jądro obumarłej komorki moze

całkowicie zniknac

po zakonczeniu martwicy: komorki moga

trwac przez jakis czas lub zostac strawione przez enzymy i znikac. Martwe kom moga byc zastapione przez fig mielinowe, ktore sa fagocytowane przez inne kom lub dalej rozkladane do kw tluszcz, ktore przez wiazanie soli wapn doprowadzaja do wapnienia

Martwica skrzepowa cechuje się

zachowaniem podstawowego zarysu tkanki przez okres co najmniej kilku dni. Dotkniete przez nia tk maja zwarta konsystencję. Uszkodzenie powoduje denaturacje bialek strykturalnych i enzymatycznych, blokujac w ten spobo proteolize martwych okm.

Martwica skrzepowa: przez denaturacje bialek enzymatycznych blokujace proteolize martwych komorek...

kwasochlonne, pozbawione jadra kom martwicze utrzymują sie przez kilka dni lub tygodni.

Martwica skrzepowa: na miejsce martwicy przyciągane sa

leukocyty, a enzymy zawarte w ich lizosomoach trawia martwe komorki. Masy komorkowe zostaja nastepenie usuniete droga fagocytozy.

Martwica skrzepowa jest typowa dla

zawałów (obszarow martwicy niedokrwiennej) we wszystich narzadach litych z wyjatkiem mozgu

Martwica skrzepowa w nerce, jak wyglada?

klinowaty, ostro odgraniczony obszar zawalu nerki. Komorki martwicze charakteryzuje zachowany zarys z utrata jader komorkowy, towarzyszy im naciek zapalny

Martwica rozpływowa wystepuje w

Martwica rozpływowa wystepuje w

martwica rozpływna wystepuje w

miejscowych zakazaniach bakteryjnych lub grzybiczych, poniewaz drobnoustroje stanowia silny bodziec przyciagajacy komorki zapalnie. Enzymy Leukocytow trawią (upłynniaja) martwiczą tkankę.

Co pobudza proces martwicy rozpływnej?

Z niejasnych przyczyn smierc komorek centralnego ukladu nerwowego z powodu niedotlenienia

Martwica rozplywna: ostatecznie strawiona tkanka zostaj

usunieta przez fagocyty. Jesli proces ten zostal zapoczatkowany przez ostre zapalenie - jak w infekcji bakteryjnej - powstajacy material ma konstystencje zoltej mazi i jest nazywany ropa

Ktora martwica nie stanowi odrebnego rodzaju smierci komorkowej?

Martwica zgorzelinowa; oodnosi się do niedokrwiennej martwicy skrzepowej, ajczesciej obumierania wielu warstw tkanek w obrebie koncz dolnej w wyniku zatrzymania doplywu krwi z nakaladajacym sie zakazniem bakt

Martwica serowata jest najćzesciej spotykana w

ogniskach infekcji gruzliczej. "serowata"; makroskopowy wyglad centarlnego obszaru martwicy jak bialy ser. Mikroskopwo ognisko martwicy; rozfragmentowane lub rozpuszcozne kom o amorficznej rozowawej ziarnistej struktruze o rutynowym barwieniu H-E

Martwica serowata: odmiennie niz w martwicy skrzepowej, architektonika tkanki jest tu

calkowciei zniszczona i nie da sie wyodrebnic zarysow komorek.

Obszar martwicy serowatej jest czesto otoczony przez

wyrazny rabek zapalny; obraz ten jest typowy dla ogniskowego zapalnie zwanego ziarniniakiem

martwica tkanki tluszczowej oznacza obecnosc

ogniskowych obszarow destrukcji tkanki tluszczowej, zwykle wystepujacych w wyniku uwalniania aktywowanych enzymow trzustkowych do tkanki trzustki/jamy otrzewnej. (OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI).

Ostre zapalenie trzustki: enzymy trzustkowe wydostaja sie z

kom gruczolowych i przewodow trzustkowych, uplynniajac bl kom komorek tluszczowych w otrzewnej, a lipazy rozszczepiaja zawarte w nich estry 3glicerydow.

Martwica tkanki tluszczowej: Uwolnione kwasy tuszczowe wiaza sie

z wapniem, tworzac widoczne makroskopowe kredowobiale obszary, ktore umozliwaja rozpoznanie choroby. Histologiczne obszary martwicy zawieraja biale zarysy nekrotycznych kom tl z zasadochl zlogami wapnia, otoczone przez reakcje zapalan

Martwica wknikowata; widoczne w mikroskopie swietlnym w przypadkach

reakcji immunologicznych, w ktorych kompleksy antygenow i przeciwcial odkladaj sie w scianach tetnic.

Martwica wloknikowata: zlogi, sklad i wyglad

sklad: kompelksy immunologiczne +fibryna wyciekajaca z naczyn krwionosnych maja w barwieniu h-e wyglad jasnorozowych amorficznych struktor(FIBRYNOID).

Martwica wloknikowata, w chorobie:

wieloguzkowe zapalenie tetnic

Wyciekanie bialek z komorki przez uszkodzona blone kom i ostatecznie do naczyn krwionosnych umozliwia

stosowanie metody wykrywania martwicy poszczegolnych tkanek opartej na badaniu krwi lub surowicy

Miesien serca zawiera jedyny w swim rodzaju izoenzym

kinazy kreatyny oraz biaka kurczliwego troponiny

Nabonek przewodow zolciowych watroby zawiera jako jedyny:

oporna na dzialanie tempertaury izoform enzymu fosfatazy zasadowej

Hepatocyty jako jedyne zawieraja

transaminazy

Odwracalne uszkodzenie komrki, przykaldy:

obrzek komorki, stluszczenie, wybrzuszenia bl komorkowej, utrata mikrokosmkow, obrzek mitrochondriow, poszerzenie retikulum endoplazmatycznego, kwasochlonnosc

Odpowiedz komorki na uszkodzenie zaley od

1) rodzaju uszkodzenia2) czasu dziaania 3) nasilenia bodzca uszkadzajcego.

Skutki zadziaania bodzca uszkadzajacego zaleza od

Rodzaju, stanu, zdolnosci adaptacji i genetycznie uwarunkowaych wlasciwosci uszkodzonej komorki

Calkowite niedokrwienie, jak znosi miesien pp konczyny dolnej, a jak miesien?

m pp nogi: 2-3h i nie ulega nieodwracalnemu uszkodzeni, serce obumiera po 20-30minutach

Farmakogenomika

Rozumienie roli polimorfizmu genetycznego w kontekscie odpowiedzi na toksyny i leki

Uszkodzenie komrki jest wynikiem

funkcjonalnego i biochemicnzego zaburzenia w obrebie jednego lub kilku istotnych elementow wchlodzacych w jej sklad

Glowne cele i mecanizmy biochemiczne biorace udzial w powstawaniu uszkodzenia komorki:

1) mitoch i ich zdolnosc do prod ATP i reaktywnych form tlenu w warun patolog2) zaburzenia rownowagi wapniow3) uszkodzenie bl kom oraz bl lizosomow4) uszkodzenie DNA i zaburzenie syntezy bialek

ATP powstaje glownie w procesie

fosforylacji oksydacyjnej adenozynodwufosforanu w mitochondriach podczas redukcji tlenu przez uklad transportujacy elektrony + w war. beztl. zrodlem ATp szlak glikolizy

Gwne przyczyny niedobory ATP sa

zmniejszony dowoz tlenu i skladnikow odzywczych, uszkodzeniu mitochondriow lub dzialnaie niektorych toksyn (cyjanku)

Tkanki o wyzszej zdolnosci do glikolizy (np. watroba) sa w stanie lepiej zniesc

niedotlenienie i zmniejszona akt fosforylacji oksydacyjnej niz tkanki o ogranicznonej zdolnosci do glikolizy (np. mozg)

Kazdego dnia komorki zdrowego czlowieka spalaja... ATP

50-75kg

NIEDOBOR ATP, CO POWODUJE

(za dlugie)1)zmniejsza akt bl pomp sodowych2) nasilenie beztl glikolizy #) niewydolnosc zaleznych od atp pomp wapniowych(str13)

Uszkodzenie mitochondriow moze prowadzic do

STR14 1) zatrzymanie fosf oksydacyjnej(niedobor ATP)2)nieprawidl fosfor oksydacj, powst reakt form tlenu3) otwarcie megakanalow i utrata pot blony i zmian ph, pogarsza fosf oksydacyjna4) uwolnione bialka z mitoch->akt apoptozy

Zmniejszenie stężenia zewnątrzkom ca2+ opoznia

smierc komorki poddanej niedotlenieniu oraz narazonej na dzialanie niektorych toksyn.

Wzrost Ca2+ w cytozolu aktywuje wiele enzymów majacych potencjalnie szkodliwe dzialanie na skladowe komorki jak:

fosfolipazy(uszk bl kom), proteazy(rozkl bialka struktrualne i blon), endonukleazy(fragm DNA i chromatny), ATPazy(nasilajace niedobor ATP)

Wzrost stężenia wewnątrzkomórkowego wapnia może zapoczątkować

apoptozę poprzez bezpośrednią aktywację kaspaz oraz zwiększenie przepuszczalności mitochondriów

Wolne rodniki to

zw chemiczne z pojedynczym niesparowanym elektronem na zewnątrznej powłoce. Są one niezwykle niestabilne i latwo reagula ze zw organicznymi i nieorganicznymi.

Jesli wolne rodniki powstana w obrebie komorki to

Atakują i degraduja kwasy nukleinowe i bialka blonowe, inicjujac takze reakze autokatlityczne.

Cząstki reagujące z wolnymi rodnikami są

same przekształcane w wolne rodniki i przyczyniają się do szerzenia lańcucha zniszczeń.

Aktywne zw. tlenu są typem

wolnych rodnikow bioracych udzial w procesie uszkadzania komorek.

w warunkach prawidlowych ROS są produkowane

w niewielkich ilosciach przez wszystkie typy kom, w ktorych zachodza reakcje redukcji i oksydacji2) w fagocytujacych leukocytach(neutrofile i makrofagi)

Stopien uszkodzenia wywolanego przez wolne rodniki jest zależny od

tempa ich produkcji oraz eliminacji

tempo syntezy wolknych rodnikow wzrasta gdY:

1) podczas absorbcji energii promieniowana; hydrolizowanie wody do wolnych rodnikow OH i H2) w metabolizmie enzymatycznych egzogennych zwiazkow chemicznych(czterochl. wegla)3)w zapaleniu, gdzie w. rod sa produkowane przez leukocyty