Biologia - fizjologia roślin

absorpcja

pobieranie wody oraz soli mineralnych przez komórki roślinne

adhezja

przyleganie cząstek wody do ścianek naczyń kapilarnych

aklimatyzacja

naturalne przystosowanie się organizmów do nowych warunków środowiska zwłaszcza klimatycznych w którym także przystosowanie się do nowych warunków związanych z gospodarczą działalnością człowieka

anabioza

stan maksymalnego zahamowania metabolizmu w organizmie wywołany niekorzystnymi warunkami środowiska mający dwie warunki zmieniają się na bardziej dogodne

aparat szparkowy

otwór w epidermie liści otoczone wyspecjalizowanymi komórkami skóry zwłaszcza komórkami szparkowymi umożliwiające kontrolę wymiany gazowej związanej z fotosyntezę i transpiracją

auksyny

hormony roślinne regulujące wzrost i rozwój roślin

bulwy

silnie zgrubiałe pędy na przykład w bulwach ziemniaka rzadziej kolejna na przykład bulwa dalii służące do gromadzenia materiałów zapasowych i rozmnażania bezpłciowego

byliny

wieloletnie rośliny zielne posiadające pędy podziemne w postaci kłączy cebul albo bulw

chemonastia

ruchy wzrostowe typu nastii zachodzące pod wpływem bodźca chemicznego

chemosynteza

proces syntezy (w jej wyniku z prostych substratów powstają bardziej złożone produkty) z związków organicznych przy użyciu energii pochodzącej z utleniania prostych związków nieorganicznych na przykład jak NH3 H2S

chemotaksja

ruch lokomocyjny komórek organizmów jednokomórkowych będących reakcja na bodziec chemiczny

chemotropizm

reakcje ruchowe organów roślin na kierunkowe bodźce chemiczne

cykl Calvina

ciąg reakcji zachodzących w fazie ciemnej fotosyntezy polegający na wiązaniu i przekształcaniu dwutlenku węgla w glukozę

cytokininy

regulują tempo podziałów komórkowych, pobudzają szerokość komórek, biorą udział w regulacji starzenia się roślin (poprzez hamowanie rozkładu białek i syntezę RNA), indukują pędy stymulują pąki w kiełkowaniu nasion wychodzenie nasion ze stanu spoczynku.

czapeczka Korzeniowa

warstwa komórek miękiszowych pokrywająca stożek wzrostu korzenia

dominacja wierzchołkowa

wpływ jaki wywiera stożek wierzchołkowy pędu na rozwój pączków znajdujących się pod nim

drewno ksylem

tkanka roślinna przewodząca wodę i rozpuszczony w niej sole mineralne

dwuletnie rośliny

rośliny u których cykl rozwojowy obejmuje dwa sezony wegetacyjne

dyfuzja

przemieszczanie się drobnych cząstek na przykład jonów z obszarów o wyższym stężeniu do obszaru o niższym stężeniu. Dzięki dyfuzji dochodzi do samorzutnego wyrównywania stężeń składników w układzie wieloskładnikowym

dyfuzja wspomagana

transport cząstek jonów przez kanał lub Dzięki białkom nośnikowym w błonie komórkowej zachodzących zgodnie z gradientem stężeń nie wymagającym nakładów energetycznych ze strony komórki

efemerydy

rośliny które przystosowały się do długich okresów suszy skracając swój cykl życiowy do okresu Kiedy występuje woda

endoderma śródskórna

najbardziej wewnętrzna warstwa komórek kory pierwotnej korzenia ze posiadających specyficzne zgrubienie na ścianach poprzecznych i Promienistych zwane pasemkami Caspary'ego

epiderma skórka

powierzchniowa warstwa komórek pokrywająca nadziemne części rośliny zielnej

epifity

porosty oraz rośliny samożywne nie ukorzeniają się w glebie lecz przytwierdzone do innych roślin będących dla nich podporą

epikotyl

nad liścieniowa część łodygi strefa pędu pomiędzy liścieniami a pierwszymi liśćmi

fitoncydy

lotne substancje wytwarzane przez niektóre rośliny na przykład cebula czosnek chrzan czarna porzeczka o działaniu bakteriobójczym

fitochrom

niebiesko-zielony barwnik o budowie białkowej stanowiący fotoreceptor reakcji indukcyjnych kwitnienia jaki też kiełkowanie U niektórych roślin

fotokonwersja

zmiana struktury i właściwości barwnika na przykład fitochromu pod wpływem światła

fotonastia

ruchy nastyczne roślin wywołane zmianami w intensywności światła

fotoperiodyzm

fizjologiczna reakcja roślin na dobowy rytm światła i ciemności

Galasy

narośla różnych kształtów na roślinach zielna lub drzewnych wywołane nakłuciem tkanek roślinnych przez niektóre owady w celu złożenia jaj

garbniki

naturalne lub sztuczne sub chemiczne o skomplikowanej budowie chemicznej które łączą się nieodwracalnie z białkami skóry najczęściej z kalogenem zmieniają jej właściwości występują w drzewie korze liściach takich jak dąb brzoza wierzba świerka

gutacja

proces aktywnego Wydzielanie wody w postaci ciekłej gdy transpiracja jest niewielka a zawartość wody dostępna w glebie duża. roślin zdolne do gutacji: nasturcje trawy przedstawicieli roślin obrazkowatych występujący w wilgotnych lasach tropikalnych

gibereliny

regulatory wzrostu i rozwoju roślin, PODTRZYMUJĄ/PRZERYWAJĄ stan spoczynku

halofity słonorośla

rośliny bytujące na glebach silnie zasolonych charakteryzujące się wysokim ciśnieniem (poleciałem osmotycznym) soku komórkowego

haustoria

ssawki pochodzenia fodygowego albo korzeniowego u roślin pasożytniczych lub półpasożytnicze wrastające do ciała roślin gospodarza i pobierające zeń substancje pokarmowe

Heliofity

rośliny preferujące intensywne oświetlenie

higrofity

rośliny żyjące stary w wilgotnej atmosferze i na stare wilgotnym podłożu

helofity

rośliny błotne występujące na bagnach i terenach podmokłych mające zanurzone w wodzie korzeni oraz najniższą część pędu

higroskopijne ruchy

ruchy wyzwalające się w wyniku zmian stopnia uwodnienia ścian komórkowych pęcznienie lub wysychania

hipertoniczny roztwór

roztwór o wyższym stężeniu substancji rozpuszczonych niż Roztwór z którym jest porównywany

higrotropizm

reakcja wzrostowa korzenia roślin wyższych w kierunku większego nawodnienia gleby

hipokotyl

część łodygi poniżej liścieni

hipotoniczny roztwór

roztwór o niższym stężeniu substancji rozpuszczonej niż roztwór w którym jest porównywany

hydatody

szparki wodne występujące na liściach i wydzielające wodę w postaci ciekłej

hydrofity

grupa Ekologiczna roślin żyjących w środowisku wodnym

hydroponika

uprawa roślin wyższych na pożywkach płynnych

izotoniczny roztwór

roztwór o takim samym stężeniu substancji rozpuszczonych jak ten z którym jest porównywany

kaloza

polisacharyd roślinny wykazujący zdolność silnego pęcznienia występuje w ścianie komórkowej rurek sitowych w polach sitowych tworzy zasklepki które zamykają performacje sit w rurkach sitowych na okres zimy

kalus tkanka przyranna

tkanka powstała w miejscu zranienia rośliny, zabliźniająca ranę, wytwarzana także przez fragment rośliny umieszczony w kulturze in vitro jego komórki pod wpływem hormonów różnicują się odtwarzające całą komórkę

kohezja

spójność cząsteczek wody

kutyna

polimer kwasów tłuszczowych impregnujący Ściany komórkowe

kwas abscysynowy (ABA)

najważniejszy znany inhibitor, powstrzymuje wzrostu i rozwoju roślin

liścienie

liśćie embrionalne sporofitu pojawiający się jako pierwszego rozwijający się w roślinie

Łyko floem

tkanka roślinna przewodząca produkty fotosyntezy

mezofity

rośliny przystosowane do życia w warunkach umiarkowanej wilgotności

mięsożerne rośliny

grupa roślin samożywnych wyspecjalizowana w chwytaniu i trawieniu drobnych organizmów zwierzęcych najczęściej owadów zwierzęta są dla tych roślin źródłem azotu którego nie znajdują w odpowiednich ilościach w Podłożu

mikoryza

rodzaj mutualizmu polegający na współżyciu grzybów z korzeniami roślin

monokarpiczne rośliny

rośliny owocujące tylko 1 razy w cyklu rozwojowym

Nastie

ruchy roślin w których kierunek bodźca wyznaczającego reakcją ruchową nie odgrywa roli ich mechanizm wiąże się z budową organu oraz natężenie bodźca i najczęściej polega na zmianie turgoru

nutacje ruchy nutacyjne

ruchy będące wynikiem różnic w szybkości wzrostu tkanek z różnych stron danego organu są to ruchy mające źródło w procesach zachodzących wewnątrz organizmu ruchy endogenne

nyktinastie

ruchy organów roślinnych odbywające się w rytmie 12-godzinnym mniej więcej zgodnymi z rytmicznymi zmianami dnia i nocy

ontogeneza

rozwój osobniczy organizmów od momentu jego powstania w wyniku zapłodnienia do uzyskania dojrzałości płciowej i zakończenia okresu reprodukcji

osmoza

proces samorzutnego przechodzenia wody rozpuszczalnika przez błonę półprzepuszczalną oddzielającą roztwory o różnych stężeniach

parcie korzeniowe

przemieszczanie się wody w górę łodygi wynikające z Aktywnego transportu wody z komórek miękiszu walca osiowego do elementów przewodzących drewna

partenokarpia

powstawanie owoców bez zapłodnienia komórki jajowej i bez rozwoju nasion pobudzenie zalążni do rozwoju i przekształcenia w owocnie jest wynikiem oddziaływania substancji wzrostowych

plazmoliza

znaczne obkurczenie się cytoplazmy w wyniku utraty wody na skutek umieszczenia komórki roślinnej w roztworze hipertonicznym

potencjał wody

różnica między potencjałem chemicznym wody w roztworze a potencjałem czystej wody wyrażona w jednostkach ciśnienia

punkt kompensacyjny

wysokość stężenia światło natężenie dwutlenku węgla przy której równoważą się procesy fotosyntezy i oddychania

regulatory wzrostu i rozwoju

naturalne lub syntetyczne substancje organiczne które w małych ilościach pobudzają lub hamują procesy wzrostu i rozwoju roślin względnie wypływające na nie w inny sposób

rozmnóżki

wyspecjalizowane grupy komórek służące do rozmnażania wegetatywnego roślin

ryzoderma

skóra pokrywająca korzeń różnicuje się z zewnętrznej warstwy stożka wzrostu korzenia

siewka

młodociana roślina Nasienna

skiofity

rośliny cieniolubne

sklerofity

rośliny należące do kserofitów przystosowane do przetwarzania długotrwałej suszy mogą czasowo lub trwale ograniczać transpirację

sukulenty

grupa kserofitów sucholubne rosnących w środowiskach suchych o niewielkich ale regularnych opadach gromadzą wodę w tkance wodnej zgrubiałych organizmów głównie liści i łodyg i korzeni rzadziej

susza fizjologiczna

zjawisko suszy wywołane utrudnieniem pobierania wody mimo że znajduje się ona w Podłożu

Taksje

ruchy lokomocyjne komórek lub organów jednokomórkowych na fizyczne i chemiczne bodźce kierunkowe

transpiracja

proces utraty wody przez roślinę w postaci pary wodnej umożliwiający jednokierunkowy przepływ wody w roślinie

transport aktywny

aktywne przenoszenie substancji przez błonę komórkową wbrew gradientowi stężeń wymagające nakładów energii ze strony komórki

transport bierny

samorzutne zgodnie z prawami dyfuzji przenoszenie substancji przez błonę komórkową nie wymagające nakładów energetycznych

transport długodystansowy daleki

transport w roślinie na większe odległości na przykład transport wody w elementach przewodzących łodygi

transport krótkodystansowy bliski

transport w roślinie na krótsze odległości na przykład przemieszczanie się wody w poprzek tkanki korzenia

transport ułatwiony

dyfuzja wspomagana-transport cząstek jonów przez kanał lub Dzięki białkom nośnikowym w błonie komórkowej zachodzących zgodnie z gradientem stężeń nie wymagającym nakładów energetycznych ze strony komórki

tropizmy

ruchy wzrostowe organów roślinnych Wywołane przez bodźce zewnętrzne

turgor ciśnienie turgorowe

stan napięcia ścian komórkowych wywołany ciśnieniem soku komórkowego

walec osiowy

centralny trzon komórek łodygi i korzenie zawierające wiązki przewodzące

wernalizacja

indukowanie kwitnienie roślin działaniem niskich temperatur, wernalizacji wymagają do zakwitania i wytworzenia nasion w naturalnych warunkach prawie wszystkie rośliny ozime i dwuletnie przystosowane do za kwitnienia przy długim dniu

włośniki korzeniowe

wytwory komórek skórki korzenia ryzodermy zwiększający jego powierzchnię chłodną