Geologia ogólna

Najstarsza, utwardzona część skorupy ziemskiej, niepodlegająca już w zasadzie fragmentacji.

Kraton

Wygładzanie i polerowanie przez lodowiec podłoża skalnego

Detersja czyli abrazja lodowcowa

Wyrywanie przez lód okruchów z podłoża

Detrakcja

Wyrywanie i ścieranie skał przez czoło nasuwającego się lodowca prowadzące do żłobienia terenu

Egzaracja

Nisze w ścianie skalnej lub na powierzchni bloku skalnego, powstałe wskutek wietrzenia, np. w klimacie środziemnomorskim

Tafoni

Konkrecja zbudowana z węglanu wapnia o kulistym, elipsoidalnym lub nieregularnym kształcie powstająca na granicy lessu i czarnoziemu

Kukiełka lessowa

Kra spiętrzona przez wiatr i prądy morskie wysoka na kilkanaście metrów

Torosy (lodowe tsunami)

Wodne wiry występujące w Japonii

Naruto

Najbardziej katastrofalne osuwisko w Europie

Lata 60-te, Dolomity, w okolicach Longarone

Największe osuwisko podmorskie

Osuwisko Storegga w Norwegii

Masa skalna przemieszczona przez osuwisko podmorskie

Olistolit

Materiał osadzany przez rzekę na dnie lub brzegu

Aluwium

Zagłębienie w dnie rzeki między dwoma bystrzami o znacznie spokojniejszej wodzie

Ploso

Dachówkowate nakładanie otoczaków

Imbrykacja

Słowo to pochodzi z języka divehi pochodzącego z Malediwów, spopularyzowane przez Darwina

Atol

Część kanału doprowadzająca magmę do krateru wulkanu.

Diatrema

Gęsta, kleista substancja o konsystencji podobnej do smoły, o barwie wahającej się między białą, a ciemnobrązową, wydobywana np. w Himalajach i Karakorum

Mumio

Materiał szklisty, którego głôwnym składnikiem jest krzemionka

Szkło pustynne albo libijskie

Proces w skorupie ziemskiej polegający na rozdzieleniu się magmy pod wpływem siły ciężkości na dwie frakcje ciekłe o różnym składzie

Likwacja

Kiedy powstał Schwarzwald?

Orogeneza Hercyñska

Kiedy powstały Góry Świętokrzyskie?

W czasie orogenezy kaledońskiej, hercyńska i alpejska odmłodziły

Kiedy powstały Grampiany, Góry Jabłonowe, Sajany, Ałtaj?

Orogeneza kaledoñska

Kiedy powstały Wogezy, Rudawy, Sudety, Masyw Centrslny, Góry Kantabryjskie, Iberyjskie, Rodopy, Ural, Tienszan, Góry Czerskiego, Appalachy, Góry Smocze, Góry Przylądkowe, Wielkie Góry Wododzialowe, Góry Macdonella

W czasie orogenezy hercyńskiej

Kiedy powstały Pireneje, Góry Betyckie, Apeniny, Karpaty, Bałkan, Góry Dynarskie, Góry Krymskie, Kaukaz, Góry Pontyjskie, Elburs, Kopet-dag, Taurys, Zagros, Mekran, Kunlun, Hindukusz, Karakorum, Pamir, Himalaje, Atlas, Andy, Kordyliery, Góry Koriackie

W czasie orogenezy alpejskiej

Koedy powstały: Góry Kaledońskie, Grampiany, Góry Skandynawskie, pn-wsch część Appalachów, Tienszan, Sajany, Ałtaj, Góry Jabłonowe, Góry Świętokrzyskie, Flinders, góry Grenlandii?

W czasie orogenezy kaledońskiej

Czym była wojna o kości (1877-1897)?

Rywalizacja w liczbie odkrytych okazôw wymarłych dinozaurów między Edwardem Cope’em a Othnielem Marshem

Jądro zewnętrzne Ziemi

Nifesima

Między nife i nifesimą

Nieciągłość Lehmann

Największy głaz narzutowy Europy

Ehalkivi na półwyspie Lepitea w Estonii

Forma w jaskinii na ścianie w kształcie gałęzi

Heliktyt

Kiedy istniała Pangea

Między 300 a 180 milionów lat temu

Maksymalna głębokość wiecznej znarzliny

1493 m w dorzeczu Leny

Przesunięcie rozmokłej zmarzliny nad zmrożoną

Termokras

Największy naturalny most w Europie

Brana Pravcicka w Górach Połabskich w Czechach

Mineral stanowiący 90 procent masy perłowej

Aragonit

Największa płyta tektoniczna Ziemi

Pacyficzna

Głowa cukru, Uluru, Śnieżka to?

Twardzielce (monadnoki)

Od czego nazwa gabro?

Od miasta włoskiego

Co zawiera Księga Jaskiń?

Teksty pogrzebowe

Najwiekszy skalny monolit

Augustus w Australii

Zagłębienia wypełnione wodą na powierzchni lodowca

Kriokonity

Czas połowicznego rozpadu C14

5730 lat

Pagórek który wewnątrz posiada soczewkę lodu

Pingo (na terenie wieloletniej zmarzliny)

Ile ważył największy samorodek złota

235 kilo w Brazylii

Naturalne szkliwo

Lechatelieryt

Hipotetyczny kontynent który może powstać za 250 milionów lat

Pangea Proxima

Wyschnięte jezioro w USA znane z wędrujących kamieni

Racetrack Playa

Ojciec geologii

Georgius Agricola

Z czego zbudowany jest Kolob Arch w Utah

Z piaskowca

Na terenie ilu państw Karpaty

8

Który król Francji zakupił diament Hope

Ludwik XIV

Co to jest Kalb-ar-Riszat w Mauretanii?

Oko Sahary- pozostałość niedoszłego wulkanu

Gdzie krater Silverpit

Na Morzu Północnym

Pierwsze kontynenty na Ziemi

Walbara, Ur i Kenorland

Superkontynent powstały z Kenorlandu

Kolumbia (Hudsonland lub Nuna)

Kolumbia podzieliła się, kolejne kontynenty w innej konfiguracji, powstała?

Rodinia otoczona oceanem Mirovią

W co przekształciła się Rodinia?

W Pannocję

Kiedy powstał węgiel brunatny?

W neogenie

Kopalnie węgla brunatnego w Polsce

1. „Bełchatów” w Bełchatowie, 2. „Konin” w Kleczewie, „Adamów” w Turku- zamknięta, 3. „Turów” w Bogatyni, 4. „Sieniawa” w Sieniawie Lubuskiej

Płaski przedstawiciel fauny ediakarskiej

Dickinsonia

Kiedy doszło do eksplozji kambryjskiej?

550 milionów lat temu

Kiedy zistała stworzona Ziemia wg analizy Biblii przez Jamesa Usshera?

22 października 4004 p.n.e.

Ostatni uniwersalny wspólny przodek

LUCA

Masowy rozrost alg i powstanie „martwych stref” pozbawionych tlenu to przyczyny wymierania?

Dewońskiego

Przyczyny wymierania permskiego

Wulkanizm, kwaśne deszcze, dwutlenek węgla (efekt cieplarniany)

Geologiczne zdarzenie, podczas którego Morze Śródziemne prawie całkowicie wyparowało. Miało miejsce w miocenie górnym, ok. 5,96 milionów lat temu

Kryzys messyński

Wymieranie eoceńsko- oligoceńskie

Grande Coupure

Czym była powódź Zanclean?

5,33 miliona lat temu woda z Atlantyku do basenu Morza Śródziemnego

Kiedy wyginął neandertalczyk?

Ok 25 tys lat temu (ostatnie miejsca występowania to Hiszpania i Bałkany)

Formacja skalna datowana na przełom kredy i paleocenu (od późnego mastrychtu do wczesnego danu, 68–65 mln lat temu), rozciągająca się na pograniczu stanów Montana, Wyoming, Dakota Północna i Dakota Południowa w Stanach Zjednoczonych

Hell Ceeek

Istniejący w okresie zlodowacenia północnopolskiego w środkowej i południowej części Morza Północnego masyw lądowy łączący Wielką Brytanię z Europą kontynentalną

Doggerland

forma krasowej rzeźby terenu, zagłębienie będące wynikiem połączenia kilku lejów krasowych[1], jednak mniejsze niż polje.

Uwał

proces rzeźbotwórczy polegający na wymywaniu zwietrzeliny i gleby oraz ich przemieszczeniu w dół stoku przez wodę deszczową lub roztopową

Spłukiwanie lub ablacja (deszczowa lub roztopowa)

Niebieskie źródła na prawym brzegu?

Pilicy

forma ukształtowania powierzchni ziemi: rozległa, bezodpływowa kotlina[1] w strefie śródgórskiej, w warunkach klimatu suchego, pochodzenia tektonicznego lub denudacyjno-tektonicznego. Powstaje pdzez wywiewanie materiału okruchowego

Bolson

Proces rozrastania się dna oceanicznego w rejonie grzbietu śródoceanicznego

Ekspansja dna oceanicznego - spreading

smugi o nieostrych granicach w skałach magmowych różniące się od otaczającej skały barwą – ciemniejszą albo jaśniejszą (zwiększona proporcja minerałów maficznych albo jasnych) – oraz zazwyczaj teksturą

Szliry

Skałę (najczęściej magmową lub osadową) z której powstaje skała metamorficzna, nazywamy?

Protolitem

drobne formy rzeźby na powierzchni (poziomej, a zwykle choć nieco nachylonej) skał krasowiejących, utworzone w wyniku ich rozpuszczania przez spływające wody deszczowe i wody pochodzące z topnienia śniegu

Lapiaz