określenia włoskie

akwaforta

kwasoryt. Polega na wykonaniu metalowej formy drukowej z rysunkiem uzyskanym za pomocą trawienia. Została wynaleziona na przełomie XV i XVI wieku, a spopularyzowano ją w XVI wieku.

akwatinta

kwasoryt płaszczyznowy. W akwatincie trawione są na płycie metalowej płaszczyzny, a efekt plam o różnym natężeniu osiąga się przez odpowiednią regulację czasu trawienia poszczególnych tonów. Została wynaleziona w XVIII wieku

al fresco

fresk, polegająca na malowaniu na mokrym tynku. Nie pozwala na dokonywanie poprawek i zmian, należy do najtrwalszych rodzajów malarstwa ściennego. XIV w. - Włochy, renesans, barok, potem zapomniany

al secco

technika malarstwa ściennego polegająca na malowaniu na suchym tynku pigmentami zmieszanymi z wodą. Starożytność, od XVIII w. ponownie popularna; w XVII-XIX w. często stosowano technikę mieszaną

arte poverta

ruch artystyczny rozwijający się w latach 1967-77 i łączący tendencje minimalizmu oraz konceptualizmu. Używano w procesie twórczym “bezwartościowych” materiałów oraz nieartystycznych i prymitywnych surowców (ziemia, cegły, cement, drewno, szmaty, popiół)

bastion

podstawowy element umocnień w dawnych fortyfikacjach w postaci wysuniętych narożników, w kształcie pięcioboku o otwartej podstawie, stosowany od połowy XVI do połowy XIX wieku

chiaroscuro

termin stosowany czasem wymiennie ze “światłocieniem”, ale kładący bardziej nacisk na różnice w natężeniu światła, podczas gdy “światłocień” oznacza ogólny rozkład świateł i cieni w dziele

Figura piramidale

(wł. figura piramidalna, w trójkącie) kształt piramidy, w który zamknięta jest kompozycyjnie główna grupa figur w rzeźbie lub na obrazie; stosowana od starożytności, popularna w sztuce dojrzałego renesansu

Figura serpentinata

zasada kompozycyjna charakteryzująca się takim ułożeniem ciał postaci, że tworzą one rodzaj spirali, często o wręcz nienaturalnie skręconej formie

loggia

pomieszczenie otwarte na zewnątrz, zwykle przesklepione, zamknięte kompozycyjnie. Charakterystyczne dla renesansowych oraz manierystycznych pałaców i will. We współczesnej architekturze loggiami nazywane są balkony wnękowe

Maestà

w malarstwie przedstawienie Madonny na tronie w otoczeniu aniołów i świętych. Obrazy w tym typie ikonograficznym powstawały głównie w XII i XIII wieku

.