Pytanie |
Odpowiedź |
peculium castrense rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
peculium quasicastrense rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
iudicium domesticium rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
adrogatio per rescriptum principis rozpocznij naukę
|
|
adrogatio przez reskrypt princepsa
|
|
|
adoptio plena/ minus plena rozpocznij naukę
|
|
adopcja pod patria potestas/tylko dziedziczenie
|
|
|
adulterium rozpocznij naukę
|
|
stosunek z zamężną kobietą
|
|
|
stuprum rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
confereatio rozpocznij naukę
|
|
forma zawarcia małżeństwa - tylko dla patrycjuszy, w obecności kapłanów i 10 świadków + ofiarowanie chleba orkiszowego
|
|
|
coemptio rozpocznij naukę
|
|
małżeństwo przez mancypacje
|
|
|
usus rozpocznij naukę
|
|
małżeństwo przez mieszkanie, nieprzerwanie, przez roku u męża
|
|
|
fiscus rozpocznij naukę
|
|
majątek państwowy do dyspozycji cesarza
|
|
|
aerarium rozpocznij naukę
|
|
skarb państwa należący do narodu rzymskiego
|
|
|
capitis deminutio maxima/media/minima rozpocznij naukę
|
|
uszczuplenie zdolności do czynności prawnych pełne/średnie/małe
|
|
|
fictio legi Corneliae rozpocznij naukę
|
|
fikcja prawna - dostałeś się w niewolę = umarłeś
|
|
|
status: libertatis, civitatis, familiae rozpocznij naukę
|
|
zdolność prawna majątkowa zależała od:
|
|
|
descendentes rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
ascendentes rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
manumissio in ecclesia rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
manumissio censu rozpocznij naukę
|
|
manumissio przez wpisanie do spisu obywateli
|
|
|
manumissio vindicta rozpocznij naukę
|
|
manumissio przez in iure cessio - z adsertor libertatis - obrońcą wolności
|
|
|
edictum tralaticium rozpocznij naukę
|
|
część edyktu, którą nowy pretor zachowuje
|
|
|
adiuvare, supplere, corrigere rozpocznij naukę
|
|
edykt pretorski - wspomagać uzupełniać poprawiać
|
|
|
cavere - agere - respondere de iure rozpocznij naukę
|
|
juryści w okresie przedklasycznym - układać - pomagać stronom - odpowiadać
|
|
|
organizacje (związki) ludzi, masy majątkowe wyodrębnione jako twory społeczne do realizacji określonych zadań, posiadające zdolność prawną. rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
municipia, collegia, populus romanum, fiscus, sodalitates, collegia, corpora, societas rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
właściciel odpowiadał do wysokości peculium, mógł jednak najpierw potrącić swoje wierzytelności (tzw. prawo dedukcji), a dopiero potem spłacać wierzycieli w kolejności zgłoszeń. rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
w przypadku ustanowienia peculium na cele handlowe, właściciel musiał podzielić (tribuere) peculim pomiędzy wierzycieli, bez możliwości pokrycia własnych wierzytelności w drodze dedukcji. rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
w przypadku czynności prawnych zawartych na polecenie właściciela (iussum), właściciel odpowiadał do pełnej wartości zobowiązania rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
– jeśli w wyniku zawartej czynności prawnej powiększył się majątek właściciela, odpowiadała on do wysokości przysporzenia. rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
za zobowiązanie zaciągnięte przez niewolnika ustanowionego kapitanem statku - w pełnej wysokości, o ile mieściło się w praepositio rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
actio institutoria rozpocznij naukę
|
|
za zobowiązania niewolnika, ustanowionego kierownikiem przedsiębiorstwa handlowego (institutor), o ile zaciągnięte zobowiązanie mieściło się w granicach ustanowienia (praepositio), właściciel odpowiadał do pełnej wysokości.
|
|
|
prawo uczestniczenia w obrocie prawno-majątkowym i dokonywania czynności prawa cywilnego rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
cudzoziemcy, których tereny zostały włączone do Imperium Romanum w wyniku podboju. rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
"cudzoziemcy określonej miejscowości") - mieszkańcy gmin, państw, które uznały zwierzchność Rzymu, a w zamian uzyskały autonomię, najczęściej ograniczającą się do własnej administracji i sądownictwa rozpocznij naukę
|
|
peregrini certae civitatis
|
|
|
nieformalnie wyzwoleni niewolnicy rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
byli to Latyni osiedleni w koloniach rządzących się prawem latyńskim rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
mieszkańcy Lacjum oraz członkowie związku miast latyńskich. W stosunku do mieszkańców pozostałych gmin italijskich mieli bardzo dogodną sytuację prawną rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
1) wiek, 2) płeć, 3) choroba umysłowa, 4) marnotrawstwo. rozpocznij naukę
|
|
zdolność do czynności prawnych zależała od
|
|
|
uporządkowany zbiór edyktów pretorów, edyla kurulnego oraz prawdopodobnie namiestnika prowincji; wszelkie ew. zmiany należały od tego momentu do cesarza; 130r.n.e rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
praepositio rozpocznij naukę
|
|
zakres działań związanych z powierzoną niewolnikowi działalnością
|
|
|
W prawie rzymskim grupa specjalnych powództw opartych na prawie pretorskim, za pomocą których dochodzono należności ze zobowiązań zaciągniętych przez niewolnika lub inną osobę alieni iuris na jego polecenie lub za jego zgodą rozpocznij naukę
|
|
Actiones adiecticiae qualitatis
|
|
|
Mos (mos maiorum) Leges regiae Leges - rogatae - datae [np. ustawa XII tablic] Plebiscita rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
Mos Leges (plebiscita=leges) Edykt pretorski ustawa XII tablic] Działalność jurystów: rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
Leges (do I w ne) Edykt pretorski (od Hadriana edictum perpetuum) Senatus consulta Konstytucje cesarskie (edicta, mandata, decreta, rescripta) Działalność jurystów (ius respondendi) rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
Konstytucje cesarskie rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
Corpus Iuris Civilis: Kodyfikacja prawa: Digesta Codex Institutiones + (doszły później) Novellae rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
praescriptio, rogatio, sanctio rozpocznij naukę
|
|
z czego składały się leges?
|
|
|
lex aelia sentia rozpocznij naukę
|
|
4.r.p.n. e - ograniczenia wiekowe wyzwalanego i wyzwalającego (-ący: 20+,-any: 30+); szczególne powody dla zaniechanie w.w. wymagań - consilium; wyzwoleni wbrew wymogom - latyni iuańscy
|
|
|
lex aquilia rozpocznij naukę
|
|
286 r.p.n.e. -m.in. odpowiedzialność za delikty bezprawnego uszkodzenia cudzej rzeczy; głównie dot. uszkodzenia niewolnika bądź zwierzęcia; szkoda musiała wynikać z: bezpośredniego działania sprawcy, obiektywnie bezprawnego, szkoda -charakter materialny
|
|
|
lex falcidia rozpocznij naukę
|
|
40 r.p.n. e -legaty nie mogły przekraczać 3/4 majątku; w przypadku współspadkobierców każdy z nich powinien otrzymać 1/4 tego co by otrzymał na podstawie testamentu; zapisy +3/4 były nieważne
|
|
|
lex iunina norbana rozpocznij naukę
|
|
19 r.n. e-wyzwoleni nieformalnie - status latyna iuańskiego; nie mogli otrzymać ani sporządzić testamentu
|
|
|
lex mincia rozpocznij naukę
|
|
ok. 90.r.p.n. e - nakazywała, aby dziecko otrzymywało niższy status
|
|
|
lex iulia de adulteris coercendis rozpocznij naukę
|
|
18 r.p.n. e- wprowadzała karę za stuprum i adulterium; mąż mógł zabić cudzołożnika(żonę tylko ojciec); musiał wnieść o rozwód, inaczej popełniał przestępstwo stręczycielstwa
|
|
|
lex iulia de maritandis ordinibus rozpocznij naukę
|
|
18rpne-nakaz pozostawania w związku małżeńskim(m25-60, k20-50); dot. również rozwodników i wdowców(m-niezwłocznie, k-18miesiący po rozwodzie, 2 lata po śmierci m); ius trium liberorum; bezdzietni - 1/2 z testamentu, caelibes - 0
|
|
|
lex papia popea rozpocznij naukę
|
|
9rne- zakaz małżeństw między senatorami a wyzwolenicami, aktorkami, itp.
|
|
|
lex voconia rozpocznij naukę
|
|
169rpne-kobiety nie mogły być spadkobiercami obywatela 1. klasy cenzusorskiej; nie dotyczyło ab intestato kobiet sui heredes; zapisobiorca nie mógł otrzymać więcej niż spadkobierca/wszyscy współspadkobiercy razem
|
|
|
edykt pretorski 1-3 / 5 części rozpocznij naukę
|
|
Pierwsza część zawiarała zasady dotyczące zakresu działalności pretora oraz postępowania przed jego urzędem. Część druga i trzecia przedstawiały poszczególne przypadki udzielenia przez pretora ochrony prawnej przez udzielenie skargi-powództwa.
|
|
|
edykt pretorski 4-5/5 części rozpocznij naukę
|
|
Część czwarta przedstawiała sposoby egzekwowania orzeczeń sądowych. Część piąta zajmowała się udzielaniem ochrony prawnej przez pretora w postępowaniu pozaprocesowym
|
|
|
Lex Furia Testamentaria (204 – 169 pne) rozpocznij naukę
|
|
ograniczono wysokość legatu windykacyjnego do 1000 asów; wyjątek dla małżonków, zaręczonych oraz dla kognatów do szóstego stopnia, wśród zstępnych rodzeństwa do siódmego stopnia
|
|
|
SC Neronianum rozpocznij naukę
|
|
60r. - o legatach - konwersja per vindicationem/per preceptionem w per damnationem
|
|
|
rodzaje substytucji rozpocznij naukę
|
|
Substytucja zwykła – substitutio vulgaris; Substytucja pupilarna; Substytucja quasi-pupilarna
|
|
|
SC Trebellianum rozpocznij naukę
|
|
56r. - fideikomisariusz uniwersalny stawał się następcą ogólnym spadkodawcy;
|
|
|
SC Pegasianum rozpocznij naukę
|
|
73r. - kwarta pegazjańska (tylko 3/4 dla fideikomisariusza)
|
|
|
dziedziczenie wg. XII tablic rozpocznij naukę
|
|
1. sui heredes 2. proximi agnati 3. gentyle
|
|
|
hereditatis petitio rozpocznij naukę
|
|
skarga dla dziedziców prawa cywilnego przeciw dziedzicom testamentowym
|
|
|
Zobowiązanie solidarne czynne rozpocznij naukę
|
|
każdy z kilku wierzycieli był uprawniony do całości świadczenia, a dłużnik uwalniał się od zobowiązania po jego spełnieniu na rzecz jednego z wierzycieli.
|
|
|
Zobowiązanie solidarne bierne rozpocznij naukę
|
|
zobowiązanie spełnienia świadczenia w całości ciąży na wszystkich dłużnikach, ale wykonanie obowiązku przez jednego zwalnia także pozostałych. Umorzenie zobowiązania współdłużników następowało po rzeczywistym zaspokojeniu wierzyciela.
|
|
|
lex laetoria rozpocznij naukę
|
|
ustawa stworzyła skargę penalną przeciw tym osobom dojrzałym, które nadużywając niedoświadczenia i nieznajomości spraw prawno-majątkowych osób małoletnich sui iuris w wieku poniżej 25 roku życia
|
|
|
oficjalny zbiór konstytucji cesarskich rozpocznij naukę
|
|
kodeks teodozjański (438r.)
|
|
|
nieoficjalne zbiory konstytucji cesarskich rozpocznij naukę
|
|
kodeks hermogeniański i gregoriański
|
|
|
konstytucja raweńska rozpocznij naukę
|
|
sędzia musi uznać zdanie większości, jeżeli =, to Papiniana (426r)
|
|
|
5 prawników główynch rozpocznij naukę
|
|
Papinian, Modestyn, Gaius, Paulus, Ulpian
|
|
|
exceptio doli rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
dos rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
dotis datio rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
dotis dictio rozpocznij naukę
|
|
jednostronne przyrzeczenie posagu
|
|
|
dotis promissio rozpocznij naukę
|
|
stypulacyjne przyrzeczenie posagu
|
|
|
actio rei uxoriae rozpocznij naukę
|
|
pozew dobrej wiary, mąż miał prawo retencji; potrącenia >1/2 posagu
|
|
|
interdykty retinendae possessionis rozpocznij naukę
|
|
utrzymanie naruszonego posiadania
|
|
|
interdykty retinendae possessionis-interdykt uti possidetis rozpocznij naukę
|
|
interdykty zachowaniu posiadanie reguła-interdyktdot. nieruchomości; przy posiadaniu pozostaje, który w chwili wydania interdy. był posiadaczem niewadliwym
|
|
|
interdykty retinendae possessionis-interdykt utrubi rozpocznij naukę
|
|
dot. głównie niewolników; utrzymuje się przy posiadaniu ten, który przez większość pop. roku posiadał sporną rzecz
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis rozpocznij naukę
|
|
interdykt odzyskiwania mienia
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis- interdyktu unde vi rozpocznij naukę
|
|
przysługiwał niewadliwemu posiadaczowi nieruchomości, którego wyzuto z posiadania przemocą
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis- intedykt de precario rozpocznij naukę
|
|
przeciw prekarzyście, które nei zwracał rzeczy oddanej w prekarium
|
|
|
prawa na rzeczy cudzej rozpocznij naukę
|
|
służebności, zastaw, emfiteuza, superficies
|
|
|
służebności osobiste rozpocznij naukę
|
|
ususfructus, usus, habitatio, operae servorum et animalium
|
|
|
najstarsze formy testamentu rozpocznij naukę
|
|
testamentum calatis comitiis i procinctu
|
|
|
dziedziczenie przeciwtestamentowe formalne rozpocznij naukę
|
|
gdy testator dokonał wydziedziczenia w niewłaściwy sposób
|
|
|
obliczanie zachowku - ułamki rozpocznij naukę
|
|
ogólnie - 1/4; gdy zapisano na rzecz osoby postronnej - 1/2; za Justyniana -1/3
|
|
|
pretorskie dziedziczenie przeciwtestamentowe rozpocznij naukę
|
|
(wcześniej MUSIAŁ tylko synów) pretorzy rozciągnęli na WSZYSTKIE dzieci i wnuków ze strony syna
|
|
|
testament z wydziedziczonymi sui heredes rozpocznij naukę
|
|
testamentum ionfficiosum; skarga-quarela inofficiosi testamenti; dziedziczenie przeciwtestamentowe materialne
|
|
|
Justynian - 537r. rozpocznij naukę
|
|
kwarta ubogiej wdowy(, gdy więcej niż troje dzieci - na równi z nimi)
|
|
|
media sententia rozpocznij naukę
|
|
właściciel materiału; jeśli nie → przetwórca
|
|
|
wyzwalanie niewolników formalne rozpocznij naukę
|
|
vindicta, in ecclesia, testamentaria directa i indirecta, censu
|
|
|
wyzwalanie niewolników nieformalne rozpocznij naukę
|
|
inter amicos, per mensam(przy stole), per epistulam,
|
|
|
systematyka pandektowa rozpocznij naukę
|
|
1. ogólna 2. rodzinne 3. rzeczowe 4. zobowiązania 5. spadkowe
|
|
|
rodzaje czynności rozpocznij naukę
|
|
formalne/nie...;1/2stronne; między żyjącymi/na wypadek śmierci; rozporządzające/zobowiązujące; odpłatne/nie; kauzalne/abstrakcyjne
|
|
|
actio familiae erciscundae (potem actio communi dividundo) rozpocznij naukę
|
|
1. podział majątku spadkowego (ta druga chyba do wszystkich współwłasności)
|
|
|
pochodne nabycia własności rozpocznij naukę
|
|
mancipatio, in iure cessio, traditio
|
|
|
pierwotne nabycia własności rozpocznij naukę
|
|
occupatio, accessio, specificatio, fructus, thesaurus, usucapio
|
|
|
przesłanki niezbędne do zasiedzenia rozpocznij naukę
|
|
res habilis, possesio, tempus, fides, titulus
|
|
|
actio aquae pluviae arcendae rozpocznij naukę
|
|
skarga przeciwko właścicielowi, który zmienił naturalny odpływ wody deszczowej ze szkodą dla sąsiada
|
|
|
actio finium regundorum rozpocznij naukę
|
|
o wytoczenie zatatych granic
|
|
|
cautio damni infecti rozpocznij naukę
|
|
powództwo - zabezpieczenie przed szkodą z sąsiedniego gruntu
|
|
|
operis novi nuntiatio rozpocznij naukę
|
|
zakaz dalszego wznoszenia nowej budowli na gruncie sąsiada
|
|
|
interdykt saliwiański rozpocznij naukę
|
|
dotyczył wejścia w życiu zastawionego przy umowie dzierżawy inwentarza
|
|
|
uprawnienia właściciela rozpocznij naukę
|
|
possidendi, utendi(do korzystania), ius fruendi(czerpania pożytków naturalnych i cywilnych), abutendi(korzystania aż do zużycia), disponendi,
|
|
|
rodzaje testamentów rozpocznij naukę
|
|
in procinctu; calatis comitiis; mancypacyjny; pretorski; principi oblatum; apud acta conditum; holograficzny;żołnierski
|
|
|
błędy oświadczenia woli rozpocznij naukę
|
|
|
|
|
w drodze interpretacji XII tablic powstały rozpocznij naukę
|
|
adopcja, emancypacja, testamentum per aes et libram
|
|
|
actio rationibus distrahendis rozpocznij naukę
|
|
przeciwko tutorowi, który przywłaszczył rzeczy z majątku pupila
|
|
|
cautio muciana rozpocznij naukę
|
|
przy spadku - warunek zawieszający ujemny potestatywny
|
|
|
cautio Curiana rozpocznij naukę
|
|
to z substytutem na dziecko, które nie istniało
|
|
|
actio auctoritatis rozpocznij naukę
|
|
przeciwko zbywcy rzeczy z wadami prawnymi
|
|
|