Prawo Cywilne Zobowiązania

zobowiązanie

Stosunek cywilnoprawny między stronami z których jeden jest strona uprawnioną a druga stroną zobowiązaną.

Podmioty zobowiązania

Podmiotem uprawnionym jest wierzyciel. Podmiotem zobowiązanym jest dłużnik.

uprawnienia wirzyciela

wierzytelności

uprawnienia dłużnika

dług

przedmiot zobowiązania

świadczenie

stosunek zobowiązaniowy jest...

... stosunkiem prawnym typu względnie obowiązującego (inter partes). Łączy więc on podmioty zawsze indywidualnie oznaczone.

treść zobowiązania (prawa podmiotowe)

uprawnienia wierzyciela (wierzytelność) (strona czynna) obowiązki dłużnika(dług, odpowiedzialność-osobistej albo rzeczowej bierna)

dług

Zespół obowiązków dłużnika których wykonanie ma na celu zaspokojenie interesu wierzyciela określonego jego prawem podmiotowym.

rozszerzona skuteczność

a) skarga pauliańska-ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika. b) art. 59 KC c) przepisy o czynach niedozwolonych art. 415 d) zobowiązania realne i sprzężone z wierzytelnością prawa bezwzględne.

jedność stosunku zobowiązaniowego

zmiana jednego elementu stosunku zobowiązaniowego nie jest obojętna i wpływa na pozostałe.

Jaka może być niemożliwość świadczenia?

Pierwotna – od początku niemożliwe, Następcza – niemożliwe po powstaniu zobowiązania.

zobowiązania rezultatu

nieważne jak liczy się efekt

starannego działania

art/355. zobowiązuje dłużnika do zachowania ogólnie wymaganej staranności w stosunkach danego rodzaju. Określa się ją ze względu nacharakter działalności gospodarczej dłużnika przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności.

świadczenie jednorazowe

świadczenie które może być wykonywane wskutek jednorazowego zachowania się dłużnika, choćby w rzeczywistości dłużnik dokonał kilka czynności odległych w czasie.

świadczenie ciągłe

to takie świadczenie, gdy dłużnik nie ma sposobności wykonać go przez jednorazową czynność, lecz wymagane będzie ustawiczne zachowanie się trwające przez pewien czas.

świadczenie okresowe

gdy dłużnik powinien spełnić na rzecz wierzyciela wiele świadczeń jednorazowych w określonych odstępach czasu, przy czym suma tych świadczeń nie jest z góry określona.

świadczenia oznaczone indywidualnie

przedmiotem takiego świadczenia jest rzecz oznaczona co do tożsamości czyli wyróżniona spośród wszelkich innych według jej indywidualnych niepowtarzalnych cech.

świadczenia oznaczone gatunkowo

przedmiotem takiego świadczenia jest rzecz oznaczona gatunkowo, czyli wyróżniona poprzez wskazanie jedynie jej cech rodzajowych.

świadczenia podzielne

Art. 379 par. 2 świadczenie jest podzielne, jeżeli może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości

świadczenia niepodzielne

świadczenie niepodzielne to takie świadczenie, które nie może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości.

zasada swobody umów

strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania byleby jego treść nie była sprzeczna z właściwościami stosunku ustawą zasadami współżycia społecznego

rebus sic stantibus

ma zastosowanie jedynie do zobowiązań wynikających z umów, gdy; po powstaniu zobowiązania nastąpić musi nadzwyczajna zmiana stosunków, której konsekwencją musi być nadmierna trudność spełnienia świadczenia lub też zagrożenie jednej ze stron rażącą stratą

Co mogą strony w wypadku rebus sic stantibus?

Spełnienie się powyższych przesłanek daje zarówno dłużnikowi, jak i wierzycielowi prawo, by wystąpić do sądu o dostosowanie treści zobowiązania do zmienionych warunków.

Co może sąd w wypadku rebus sic stantibus?

Sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego: oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, zmienić wysokość świadczenia, zastosować oba powyższe, orzec o rozwiązaniu umowy.

co jeśli sąd rozwiąże umowę w wypadku rebus sic...?

W takim przypadku sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się ich interesami i mając jednocześnie na względzie zasady współżycia społecznego. W przedmiocie uregulowanym w art. 3571 KC sąd orzeka na żądanie.

Zasada walutowości

dług wyrażony w walucie obcej dłużnik może spłacić w walucie polskiej chyba że ustawa orzeczenie sądowe lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej. wartość określa się według kursu podanego w przez NBP.

Zasada nominalizmu

jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

waloryzacja

w razie istotnej zmiany wartości pieniądza po pow. zobowiązania sąd może, po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia spo, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie.

wyłączenia od reguły waloryzacji

Z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.

odsetki

To okresowe świadczenie uboczne w postaci określonej kwoty pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, stanowiące zazwyczaj wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału.

Podstawą powstania obowiązku zapłaty odsetek jest:

treść czynności prawnej stron, • ustawa, • orzeczenie sądu lub innego właściwego organu (art. 359 § 1 KC).

odsetki ustawowe

Odsetki ustawowe należą się, jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona

odsetki maksymalne

Odsetki maksymalne należą się, jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych.

maksymalna wysokość odsetek

4-krotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Uregulowanie to ma charakter bezwzględnie obowiązujący (ius cogens) i nie może być umownie zmienione także w razie dokonania wyboru prawa obcego.

co jeśli przekroczy się maksymalne odsetki

Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne

Jak określana jest wysokość odsetek ustawowych?

Wysokość odsetek ustawowych określa w drodze rozporządzenia Rada Ministrów.

termin płatności odsetek

Zapłata odsetek następuje w terminie określonym w umowie. W przypadku gdy termin taki nie został zastrze- żony, są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok – jednocześnie z zapłatą tej sumy.

anatocyzm

procent składany, odsetki obliczone od sumy z odsetkami z ubiegłego okresu; pobieranie odsetek od odsetek. Etym. - g. anatokísmós; zob. ana-; tokísmós 'lichwa' od tókos 'płodzenie; potomstwo; procent od pożyczki' z tíktein 'płodzić'.

zakaz anatocyzmu

Kodeks cywilny zakazuje stosowania anatocyzmu, tj. pobierania odsetek od zaległych odsetek

wyjątki od zakazu anatocyzmu

Wyjątkowo dopuszczalne jest to: • jeśli po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do sumy dłużnej, • od momentu wytoczenia powództwa o zaległe odsetki oraz • w działalności instytucji kredytowych.

granice odpowiedzialności w wypadku szkody

Zobowiązany do odszkodowania odpowiada tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

naprawienie szkody

Jeżeli nic innego nie wynika z przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

przyczynienie się do zwiększenia szkody

Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron