Pytanie |
Odpowiedź |
fizyczne metody sterylizacji rozpocznij naukę
|
|
Sterylizacja termiczna; Sterylizacja przez sączenie; Sterylizacja promieniowaniem;
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Wyżarzanie lub spalanie; Proces UHT; Sterylizacja suchym gorącym powietrzem; Sterylizacja nasyconą parą wodną pod ciśnieniem
|
|
|
Sterylizacja promieniowaniem rozpocznij naukę
|
|
jonizującym; UV; mikrofalowym;
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Sterylizacja gazami: tlenkiem etylenu, formaldehydem, ozonem; Sterylizacja roztworami środków chemicznych: aldehydu glutarowego, kwasu nadoctowego,
|
|
|
Ultra high temperature processing (UHT) rozpocznij naukę
|
|
polega na błyskawicznym, 1-2 sekundowym podgrzaniu do temp. ponad 100 °C (135-150 °C dla mleka) i równie błyskawicznym ochłodzeniu do temperatury pokojowej. Cały proces trwa 4-5 sek. Zabija to florę bakteryjną nie zmieniając walorów smakowych produktu.
|
|
|
Sterylizacja suchym gorącym powietrzem rozpocznij naukę
|
|
powoduje utlenianie; Aby materiał został wyjałowiony, suche gorące powietrze musi przeniknąć do jego wnętrza – czas potrzebny na zajście tego procesu nazywany jest czasem przenikania. Gdy materiał osiągnie odpowiednią temperaturę, rozpoczyna się czas utrzymywania się, będący właściwym procesem sterylizacji. Zwykle dla bezpieczeństwa oba czasy wydłuża się o połowę. temperatura: 160-200 °C
|
|
|
Sterylizacja parą wodną pod ciśnieniem rozpocznij naukę
|
|
Nasycona para wodna powoduje gwałtowną hydrolizę, denaturację i koagulację enzymów i struktur komórkowych. temperatura: 108–134 °C;
|
|
|
Sterylizacja parą wodną pod ciśnieniem - etapy rozpocznij naukę
|
|
1. Czas nagrzewania – ciepło przenika wówczas w głąb materiału. Czas ten jest różny dla różnych obiektów, dlatego np. różne rodzaje pojemników należy wyjaławiać oddzielnie. 2. Czas wyrównania temperatury – para wodna oddaje swoje ciepło utajone materiałowi aż do chwili, gdy temperatury wyrównają się i wymiana ciepła ustąpi. 3. Czas wyjaławiania – właściwa sterylizacja, podczas której należy utrzymywać zadaną temperaturę przez stosowny okres. Zwykle dla bezpieczeństwa wydłuża się go o połowę. 4.
|
|
|
Sterylizacja parą wodną pod ciśnieniem - zastosowanie rozpocznij naukę
|
|
roztwory wodne, odzież ochronna, opatrunki, narzędzia
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
z racji zagrożenia wtórnym skażeniem podczas dozowania, stosuje się do wyjaławiania większej ilości płynów lub gazów tylko wówczas, gdy roztworu nie można wyjałowić termicznie – na przykład gdy jest to roztwór zawierający witaminy lub preparat biologiczny (enzymy, roztwory toksyn, surowica). Metoda ta jest natomiast popularna w jałowej recepturze aptecznej, w której wykonywany lek, w warunkach aseptycznych, przesącza się bezpośrednio do ostatecznego opakowania jednostkowego.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Sączki o średnicy porów 0,22 mikrometra usuwają z roztworu grzyby, pierwotniaki, bakterie, ich przetrwalniki oraz wirusy. sączki o średnicy porów 0,45 mikrometra zatrzymują tylko zanieczyszczenia mechaniczne i część bakterii.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
zmienia strukturę kwasów nukleinowych, dlatego najsilniej działa na formy wegetatywne drobnoustrojów. Używa się fal o długości 210–328 nm (najbardziej aktywne jest promieniowanie o długości fali 254 nm), emitowanych np. przez lampy rtęciowe (niskociśnieniowa rura z kwarcu, wypełniona parami rtęci). wyjaławia się w ten sposób na ogół tylko powietrze lub powierzchnię przedmiotów.
|
|
|
Promieniowanie jonizujące rozpocznij naukę
|
|
Źródłem tego promieniowania mogą być na przykład izotopy emitujące promieniowanie gamma – zwykle używa się izotopu kobaltu 60Co. Metodę tę stosuje się do wyjaławiania materiałów termolabilnych – wyrobów medycznych jednorazowego użytku, produktów leczniczych, kosmetyków oraz materiałów transplantacyjnych.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
czynnik o działaniu alkilującym, bakterio- i wirusobójczy. W wyższych stężeniach niszczy też przetrwalniki. Tlenkiem etylenu wyjaławia się materiały i sprzęt medyczny z tworzyw sztucznych, które mogłyby odkształcać się po wpływem temperatury, np. cewniki.
|
|
|
Tyndalizacja, pasteryzacja frakcjonowana rozpocznij naukę
|
|
metoda konserwacji żywności, która polega na trzykrotnej pasteryzacji przeprowadzanej co 24 godziny. Mechanizm działania: 1. pierwsza pasteryzacja zabija głównie formy wegetatywne, nie jest w stanie zabić niektórych form przetrwalnych; 2. po upływie doby, pod wpływem impulsu termicznego z przetrwalników rozwijają się kolejne formy wegetatywne bakterii, które giną po drugiej pasteryzacji; 3. trzecia pasteryzacja działa podobnie jak druga, zabijając ewentualne opóźnione bakterie.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
postępowanie mające na celu niszczenie drobnoustrojów i ich przetrwalników. Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
postępowanie odkażające, mające na celu niszczenie drobnoustrojów na skórze, błonach śluzowych, w zakażonych ranach.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
postępowanie mające na celu dążenie do jałowości pomieszczeń, narzędzi, materiałów opatrunkowych i innych przedmiotów w celu niedopuszczenia drobnoustrojów do określonego środowiska, np. otwartej rany operacyjnej.
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. filtry HEPA - układ wielowarstwowy z włókna szklanego - zatrzymywanie cząstek o średnicy 0,3μm 2. wentylatory UV
|
|
|
wyjaławianie substancji leczniczych rozpocznij naukę
|
|
1. suche, gorące powietrze w sterylizatorach 2. promieniami UV w cienkiej warstwie
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. szklane - temicznie w suszarce (122°C, 20 min) 2. plastikowe - chemicznie (ogrzewać w r-rze środka przez 30min- T=90°C)
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
–hydrofobowe saczki membranowe; –filtry HEPA –promieniowanie nadfioletowe (210 - 328 nm, najsk: 254)
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. suche, gorące powietrze (200C, 1h; 250C, 30 min) 2. saczki ze spiekiem szklanym G5 3. saczki celulozowe 4.świece membranowe 5. ytrząsanie z węglem atywnym + dodatkowe sączenie klarujące przez sączek ze spiekiem szklanym G4
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Wyróżniamy pirogeny egzogenne i endogenne. Najlepiej znanym pirogenem egzogennym jest endotoksyna bakterii gram ujemnych (lipopolisacharyd). Wspólną cechą wszystkich pirogenów egzogennych jest to, że mają one na tyle dużą cząsteczkę, że nie mogą przenikać przez barierę krew-mózg. Pod ich wpływem dochodzi do uwolnienia pirogenów endogennych, endotoksyna wywołuje więc wzrost temperatury ciała działając pośrednio. Pirogeny wprowadzone do krwiobiegu powodują, poza gorączką, dreszcze, bóle głowy, zab
|
|
|
destylacja termokompresyjna rozpocznij naukę
|
|
stos. temp 105 – 135 st. C i odpowiednie ciśn. Poprzez wprowadzenie pary wodnej do komory oczyszczającej dochodzi do odwirowania (przyspieszenie – ok 500x większe niż ziemskie) śladowych ilości np. jonów metali. Metoda ma zalety: 1. woda otrzymana jest wolna od mikrokropelek wody i sterylna, 2. podczas procesu dochodzi do samosterylizacji aparatury, 3. aparatura bardzo szczelna, zużywa mało energii, niepotrzebna jest woda chłodząca
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
Proces polega na wywieraniu odpowiednio dużego ciśnienia na r-r bardziej stężony, co powoduje przenikanie wody przez błonę półprzepuszczalną do r-ru mniej stężonego. Na błonie zatrzymywane są cząsteczki subst. niepożądanych, a cząst. wody „wpychane” są przez mikropory błony. Można wyróżnić 2 odrębne mechanizmy tego procesu: oddzielanie soli mineralnych i wychwyt subst. organicznych
|
|
|
szkło - badanie obojętności chemicznej rozpocznij naukę
|
|
metoda powierzchniowa: 1. próba graniczna 2. miareczkowanie wyługowanych ze szkła alkaliów
|
|
|
kontrola jakości zamknięć gumowych rozpocznij naukę
|
|
ze względu na właściwości: 1. mechaniczne 2. chemiczne 3. biologiczne (toksyczności)
|
|
|
kontrola jakości zamknięć gumowych - właściwości mechaniczne rozpocznij naukę
|
|
badanie: 1. szczelności zamknięć 2. elastyczności po przebiciu igłą oraz siły zacisku igły 3. odporności na kruszenie podczas przebijania grubą igłą punkcyjną o śr. 2,4mm 4. kleistości
|
|
|
kontrola jakości zamknięć gumowych - właściwości chemiczne rozpocznij naukę
|
|
oznaczanie: 1. związków redukcyjnych 2. graniczna na cynk 3. na chlorki 4. zawartość metali ciężkich 5. zawartość soli amonowych 6. zmętnienia wyciągu wodnego 7. zmian odczynu (pH) 8. absorbancji w świetle ultrafioletowym
|
|
|
kontrola jakości zamknięć gumowych - właściwości biologiczne rozpocznij naukę
|
|
badanie toksyczności na: 1. myszach 2. rozwielitkach 3. królikach 4. spermie byków i hodowli tkankowej 5. hemolizę in vitro 6. rybach gupikach (Lebistes reticulatus)
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. sączki z wkładkami celulozowymi 2. sączki ze spiekiem szklanym G3, G4
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. sączki membranowe 2. sączki głębokie (z mat. włóknistych) 3. sączki zespolone
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. sączki ze spiekiem szklanym G5 2.świece membranowe 3. sączki celulozowe
|
|
|
przedmioty wyjaławiane suchym gorącym powietrzem rozpocznij naukę
|
|
1. metal 2. ceramika 3. szkło 4. niektóre ciecze (oleje, parafina, wazelina) 5. proszki (talk ZnO)
|
|
|
przedmioty wyjaławiane parą wodną rozpocznij naukę
|
|
1. r-ry wodne 2. szkło 3. drobna aparatura (sączki metalowe i szklane) 4. tkaniny 5. przedmioty gumowe 6. niektóre tw. sztuczne
|
|
|
wskaźniki temperatury wyjaławiania rozpocznij naukę
|
|
1. chemiczne (fenantren, sorbitol, rezorcyna, tiomocznik) 2. orientacyjne - wata (brunatna w T=180C, zwęglona przy 200C)3. biologiczne - kontrola skuteczności wyjaławiania
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
bioindykatory - B. subtilis, B. cereus var. mycoides, B. megaterium, B. stearotermophilus na skrawku taśmy bawełnianej, zamkniętej w rurce z PCV
|
|
|
kontrola leków do podawania pozajelitowego rozpocznij naukę
|
|
1. wizualna 2. szczelności zamknięć 3. ilości preparatu w naczyniu 4. fizykochemiczna odczynu r-rów 5. chemiczna tożsamości i zawartości zw. leczniczego i subst. pomocniczych 6. biologiczna 7. konsystencji r-rów i zawiesin olejowych 8. wypełnienia ampułek gazem obojętnym
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. czystości 2. przezroczystości 3. zabarwienia
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. badanie jałowości 2. nieobecności pirogenów 3. nieobecności substancji histaminopodobnych
|
|
|
Test LAL (Limulus Amebocyte Lysate) rozpocznij naukę
|
|
Krew skrzypłoczy ma specyficzną właściwość reagowania na endotoksyny produkowane przez bakterie Gram-ujemne: w kontakcie z nimi natychmiast wytwarza widoczne gołym okiem jako osad "agregaty obronne", będące wynikiem krzepnięcia hemofiliny, otaczające drobnoustroje i natychmiast je niszczące. Dzięki temu w ciągu kliku sekund od nałożenia wypreparowanych amebocytów (elementu morfotycznego krwi skrzypłoczy) jest wiadomo, czy badana powierzchnia lub roztwór są pirogenne lub zainfekowane bakteriami o
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. Metoda żel-skrzep - w próbach zawierających endotoksyny bakteryjne uzyskuje się trwały skrzep 2. Metoda zmętnieniowa - stosuje się odpowiednie stężenie koagulożelu, tak, aby powstało wyłącznie zmętnienie, jest to metoda ilościowego badania endotoksyn, gdyż stopień zmętnienia jest proporcjonalny do zawartości endotoksyny w badanej próbce 3. Metoda kolorymetryczna - po wywołaniu zmętnienia odwirowuje się precypitat i oznacza w nim białko; zawartość białka jest proporcjonalna do stężenia endotok
|
|
|
rozpocznij naukę
|
|
1. jakościowo/półilościowo - system rozcieczeń na podstawie powstania żelu 2. ilościowo przez pomiar nefelometryczny/kolorymetryczny
|
|
|
badanie szczelności ampułek rozpocznij naukę
|
|
wyjęte z autoklawu ampułki zanurzyć w 0,5% r-rze błękitu metylowego. po kilku minutach wyjąć i opłukać. sprawdzić zabarwienie r-ru.
|
|
|
badanie na obecność zanieczyszczeń nierozpuszczalnych w płynach do wstrzykiwań rozpocznij naukę
|
|
1. w pomieszczeniach zaciemnionych 2. na tle ekranów: a) matowego czarnego, b) matowego białego 3. oświetlenie boczne - 2 żarówki 60W
|
|
|
badanie jałowości r-rów do podania pozajelitowego rozpocznij naukę
|
|
1. pobranie 5ml próbki 2. wykonanie posiewu w odpowiednim podłożu (10ml), inkubacja przez 7 dni w T=37C
|
|
|
metoda biologiczna - na królikach rozpocznij naukę
|
|
Polega na wstrzyknięciu badanego roztworu do żyły brzeżnej ucha trzech, wyselekcjonowanych królików, w ilości 0,5-10 ml/kg masy ciała, w czasie 4 min. Następnie mierzy się temperaturę ciała zwierząt. Należy zacząć mierzyć temperaturę ciała królików co najmniej 90 minut przed podaniem roztworu badanego (w celu ustalenia temperatury początkowej) i kontynuować pomiary w odstępach 30 minutowych przez minimum 3h po podaniu (aby ustalić temperaturę maksymalną). Różnica między temperaturą początkową,
|
|
|