tkanka łączna II

z jakich komórek zbudowana jest tkanka galaretowata niedojrzała?

gwiaździstych z wypustkami które przekształcają się w fibroblasty i inne komórki tk. ł.

gdzie występuje tk. ł. galaretowata niedojrzała?

okres zarodkowy i płodowy

jaka jest subst. podst.tk. galaretowatej niedojrzałej?

dobrze uwodniona, bez włókien kolagenowych

gdzie występuje tkanka galaretowata dojrzała?

zrąb pępowiny i miazga zęba

cechy charakterystyczne tkanki galaretowatej dojrzałej

bogata w proteoglikany i włókna kolagenowe substancja podstawowa

co przeważa w tkance łącznej właściwej?

substancja międzykomórkowa (kryterium podziału)

funkcje tkanki łącznej właściwej

transport dzięki otaczaniu naczyń, skład narządów i ich podtrzymanie, ochrona, naprawa

jakie hormony wpływają na czynność tkanki łącznej właściwej?

ACTG, hormony gonad, tarczycy, glikokortykoidy kory nadnerczy

substancja podstawowa tkanki łącznej włóknistej

dobrze uwodniona, mała agregacja proteoglikanów

jakie włókna przeważają w tk. ł. wiotkiej? kol

kolagenowe, ułożone w luźne, nieregularne pęczki, niewiele siateczkowych

gdzie występuje tkanka łączna wiotka?

przestrzenie między tkankami, przegrody i torebki łącznotkankowe, błony śluzowe, podśluzowe, surowicze, zręby narządów, otacza naczynia krw. i limf. oraz nerwy, warstwy brodawkowata i siateczkowata skóry, tkanka podskórna

jakie włókna przeważają w tk. ł. zbitej?

grube, ściśle przylegające (regularnie/nieregularnie) włókna kolagenowe, niewiele sprężystych

z jakich komórek składa się tk. ł. zwarta?

głównie fibrocytów, mało subst. podstawowej

gdzie występuje tkanka zbita nieregularna?

skóra właściwa, twardówka gałki ocznej, drogi moczowe, torebki narządów miąższowych

jak ułożone są włókna w tk. zbitej nieregularnej?

grube pęczki ułożone w różnych kierunkach, tworzą sieć, między nimi włókna sprężyste

gdzie występuje tk. zbita regularna?

ścięgna, więzadła, powięzie, rozcięgna

jak ułożone są włókna w tk. zbitej regularnej?

grube, równoległe pęczki, uporządkowane

gdzie występuje tkanka łączna siateczkowata?

zręby narządów limfatycznych, błony śluzowe przew. pokarmowego

z jakich komórek zbudowana jest tk. ł. retikulinowa?

gwiaździste fibroblasty (tzw. komórki siateczki), z wypustkami, tworzą sieć

co wytwarzają fibroblasty tk. ł. siateczkowatej?

włókna retikulenowe

gdzie występuje tkanka tłuszczowa żółta?

tkanka podskórna, otacza naczynia, serce, sieć duzą i małą, nerki

co przeważa w tkance tłuszczowej?

adipocyty nad substancją międzykomórkową

w jakich układach występują adipocyty tkanki tłuszczowej?

zgrupowania tworzące zraziki oddzielone tkanką łączną wiotką z naczyniami i nerwami

jakie barwniki zawiera tk. tł. żółta a jakie brunatna?

żółta - lipochromy, brunatna - cytochromy

jakie funkcje pełni tk. tł. jednopęcherzykowa?

magazyn energetyczny (lipogeneza, lipoliza), izolator termiczny, amortyzator urazów, synteza adipocytokin

jakie hormony wpływają na czynność adipocytów żółtych

ACTH, lipotropina, prolaktyna, glikokortykoidy, hormony tarczycy, somatotropina

gdzie występuje tk. tł. brunatna?

między łopatkami, szyja, śródpiersie, nerki, nadnercza, grasica, przytarczyce, tętnice szyjne i podobojczykowe

funkcja tk. tł. wielopęcherzykowej?

termoregulacja

przez jakie czynniki regulowana jest termoregulacja tkanki brunatnej?

noradrenalina, hormony tarczycy, układ nerwowy

jakie substancje wydziela tk. tł. brunatna?

leptynę, rezystynę, adiponektynę, angiotensynę, TNF-alfa, IL-G

właściwości tkanki chrzęstnej

sprężystość, sztywność

czego nie ma w tkance chrzęstnej?

naczyń krwionośnych i limfatycznych ani nerwów

z jakiej tkanki zbudowana jest ochrzęstna?

tk. ł. właściwa z naczyniami krwionośnymi i komórkami mezenchymalnymi

jaka jest funkcja ochrzęstnej

odżywianie droga dyfuzji i wzrost chrząstki (różnicowanie kom. mezenchym. do chondrocytów)

jak odżywiają się chrząstki stawowe?

przez maź stawową

co to grupa izogeniczna?

grupa chondrocytów powstała z podziału jednej komórki

gdzie grupy izogeniczne mają układ słupkowy?

w nasadowych modelach chrzęstnych (rozwój kości długich)

jak ułożone są chondrocyty?

w jamce chrzęstnej, większe wewnątrz, mniejsze na obwodzie

jak zbudowany jest chondrocyt?

jedno/dwa jądra i jedno/kilka jąderek, organella komórek wydzielniczych

jakie substancje syntetyzują chondrocyty?

składniki substancji międzykomórkowej (kolagen, glikozaminoglikany, proteoglikany), enzymy niszczące stare jej składniki

jakie hormony pobudzają chondrocyty, a jakie hamują?

+: somatotropina, somatomedyna, tyroksyna, testosteron; -: estrogeny i kortyzon

co składa się na substancję międzykomórkową chrząstki?

kwas hialuronowy, proteoglikany (głownie siarczan keratanu, chondroityny A i C), NaCl, woda, białka niekolagenowe, włókna

jak barwi się substancja podstawowa chrząstki?

zasadochłonnie (reszty cukrowe)

co zmienia się ze starzeniem się chrząstki?

rośnie zawartość siarczanu keratanu

jakie funkcje pełni substancja podstawowa chrząstki?

wytrzymałość na ściskanie, wymiana substancji (chondrocyty - ochrzęstna)

jakie włókna budują chrząstki?

kolagenowe - szklista i włóknista, sprężyste - sprężysta

co powodują włókna kolagenowe w substancji międzykomórkowej chrząstki?

dwujłomność i kwasochłonność

gdzie występuje chrząstka szklista?

szkielet płodu, chrząstki pierścieniowate tarczycy,ściana oskrzeli, duże chrząstki krtani, części chrzęstne żeber, przegroda nosa, powierzchnie stawowe

ile procent suchej masy w chrząstce szklistej to włókna kolagenowe?

40%

z jakiego kolagenu zbudowane są włókna chrząstki szklistej i w jakiej formie występują?

II, cienkie fibryle nieregularnie ułożone - gęsta sieć; nie tworzą pęczków

jak zmienia się barwliwość chrząstki szklistej?

zasadochłonna - więcej wł. kolagenowych - kwasochłonna

ile masy chrząstki może stanowić woda związana z subst. podst.?

70%

co to chondron?

terytorium komórkowe - grupa izogeniczna chondrocytów w jamce otoczona grubą warstwą subst. międzykom.; kulisty, między chondronami przestrzenie międzyterytorialne

co to kula chondrynowa?

chondron, który wraz z wiekiem zmienił barwliwość na zasadochłonną i utracił strukturę

gdzie występuje chrząstka włóknista?

krążki międzykręgowe, spojenie łonowe, przyczepy ścięgien i więzadeł do kości, chrząstki śródstawowe

jaki kolagen buduje włókna chrząstki włóknistej?

I

jak układają się włókna kolagenu w chrząstce włóknistej?

grube równoległe pęczki, między nimi chondrony

gdzie występuje chrząstka sprężysta?

małe chrząstki krtani, nagłośnia, małe oskrzela, małżowina uszna, przewód słuchowy zew., trąbka Eustachiusza

jak zbudowana jest chrząstka sprężysta?

siateczka włókien sprężystych, reszta jak w szklistej

chondrogeneza

kom. mezenchymy - fibroblasty (z obwodowych - ochrzęstna) chondroblasty - subst. prochondralna (zasadochłonna) - wtórna prochondralna + protochondralna (kwasochłonna) - odróżnicowanie w chondrocyty

jak powstaje chrząstka szklista?

chondrogeneza + subst. protochondralna - metachondralna (zasadochłonna)

cecha charakterystyczna tkanki kostnej

mineralizacja (aktywność metaboliczna), zawartość związków nieorganicznych, twardość i sztywność

funkcje tkanki kostnej

podpora, ruch, osłona narządów, magazyn soli mineralnych

gdzie występują komórki osteogenne?

okostna, śródkostna, kanały Haversa, beleczki kostne, szpik kostny

jaka jest funkcja komórek osteogennych?

przekształcenie w osteoblasty lub chondroblasty przy uszkodzeniach

jakie substancje syntetyzują osteoblasty?

kolagen I, glikozaminoglikany, proteoglikany

jak zmienia się kształt komórek kościotwórczych?

wrzecionowate z wydłużonym jądrem - nieaktywne, aktywne - sześcienne z okrągłym jądrem

jakie hormony pobudzają osteoblasty?

parathormon, hormony tarczycy, hormon wzrostu, wit. D3, cytokiny, prostaglandyny

jak barwią się osteoblasty?

zasadochłonnie

jakie hormony hamują komórki kościotwórcze?

kortykosterydy kory nadnerczy

gdzie leżą osteoblasty?

w okresie rozwoju kości na powierzchni blaszek kostnych, w kościach dojrzałych zanikają - osteocyty

gdzie występują osteocyty?

w dojrzałych kościach w jamkach kostnych, łączą się wypustkami w kanalikach kostnych, połączeniami neksus (wymiana subst.)

jak wyglądają dojrzałe osteocyty?

płaskie, zasadochłonne

jak wyglądają osteoklasty?

duże, owalne, wiele jąder

jak wybarwiają się osteoklasty?

kwasochłonnie

jak powstają osteoklasty?

zlanie kilku komórek prekursorowych szpiku

gdzie występują komórki kościogubne?

w zatokach erozyjnych/resorpcyjnych na powierzchni kości (in. zatoki/lakuny Howshipa)

co zwiększa powierzchnię resorpcyjną komórki kościogubnej?

rąbek szczoreczkowy

jaka jest funkcja kom. kościogubnych?

rozpuszczanie kości - przemodelowanie

jakie czynniki pobudzają osteoklasty?

parathormon, wit. D3, cytokiny

jakie czynniki hamują kom. kościogubne?

kalcytonina, prostaglandyny, estrogeny, interferon, tlenek azotu

aktywność jakiego czynnika wykazują osteoklasty?

fosfatazy kwaśnej

co wchodzi w skład subst. międzykom. tkanki kostnej?

osseomukoid z włókien kolagenowych i subst. podst. oraz subst. nieorganiczna

z jakiego kolagenu zbudowane są włókna kości i ile procent stanowią?

I, 90%

co wchodzi w skład substancji podstawowej kości?

proteoglikany, osteonektyna i osteokalcyna, sialoproteiny, lipidy, białka osteogenezy

ile procent kości stanowią substancje nieorganiczne?

60-70%

jakie substancje nieorganiczne budują subst. międzykom. kości?

fosforany wapnia, magnezu, węglan wapnia, jony sodu, potasu, fluoru, chloru - hydroksyapatyt

gdzie występuje tkanka kostna grubowłóknista?

w młodych kościach (życie płodowe i pozapłodowe), błędnik kostny, wyrostki zębodołowe szczęki, szwy kostne, naprawa kości, choroby (Pageta/osteoporoza)

cecha charakterystyczna budowy kości splotowatej

włókna kolagenowe w grubych pęczkach o nieregularnym układzie

jaka jest budowa kości splotowatej?

dużo osteocytów i ossemukoidu

jaka jest ogólna budowa tkanki kostnej drobnowłóknistej?

blaszki z substancji międzykomórkowej z pojedynczymi drobnymi włóknami kolagenowymi ułożonymi równolegle, nie tworzącymi pęczków, pomiędzy blaszkami osteocyty

gdzie występuje tkanka kostna beleczkowata?

nasady kości długich, wnętrze kości płaskich

z czego zbudowana jest kość gąbczasta?

z ułożonych w różnych kierunkach beleczek kostnych utworzonych przez blaszki kostne, pomiędzy nimi szpik, w nich osteocyty w jamkach łączące się wypustkami biegnącymi w kanalikach

co znajduje się na powierzchni beleczek kostnych?

osteoblasty, osteoklasty, komórki osteogenne

gdzie znajduje się tkanka kostna zwarta?

w trzonie kości długich, na zewnątrz kości płaskich

z jakiej podstawowej jednostki składa się kość zbita?

osteonu, czyli systemu Haversa, w kształcie walca (osteon i otaczające blaszki)

z czego zbudowana jest tkanka kostna zbita?

z blaszek

jakie blaszki budują osteon?

systemowe ułożone koncentrycznie dookoła kanału Haversa

jakie blaszki występują między osteonami?

międzysystemowe

jakie blaszki pokrywają kość od zewnątrz?

podstawowe zewnętrzne pod okostną

jakie blaszki pokrywają kość od strony jamy szpikowej?

podstawowe wewnętrzne pod śródkostną

jaka tkanka wypełnia kanał Haversa (osteon)?

łączna wiotka z naczyniami krwionośnymi nerwami

ile blaszek systemowych buduje osteon?

6-20

czym połączone są jamki osteonu i co umożliwiają?

kanalikami kostnymi z wypustkami osteocytów, umożliwiają transport

co to kanały Volkmanna?

sieć naczyń połączonych bocznymi odgałęzieniami, biegnących prostopadle do blaszek w miejscu wnikania naczyń od okostnej do kości

gdzie znajduje się okostna, jak przylega?

zewnętrzna strona kości oprócz powierzchni stawowych, przylega dzięki zakotwiczonym do niej włóknom kolagenowym

z jakiej tkanki zbudowana jest okostna?

tkanka łączna zbita z naczyniami krwionośnymi i nerwami (f. odżywcza)

jak zbudowana jest zewnętrzna warstwa okostnej?

dużo włókien, mało komórek

jak zbudowana jest wewnętrzna warstwa okostnej?

dużo komórek osteogennych (różnicowanie), mniej naczyń

gdzie znajduje się śródkostna?

od strony jamy szpikowej

z jakich komórek składa się śródkostna?

osteogenne