biologia definicje 6

 0    84 fiszki    Kaaamilkaaaaa
ściągnij mp3 drukuj graj sprawdź się
 
Pytanie język polski Odpowiedź język polski
elektroreceptor
rozpocznij naukę
receptor reagujacy na bodźce elektryczne
El-Niño Oscylacja Południowa
rozpocznij naukę
okresowe nagrzewanie się powierzchni wód tropikalnych wschodniego Pacyfiku, zmieniajace cyrkulacje pradów oceanicznych i atmosfery, co wywołuje anomalie pogodowe w odległych rejonach.
elongacja
rozpocznij naukę
wydłużanie, w syntezie białka dodawanie kolejnych aminokwasów do rosnacego łańcucha polipeptydowego.
emigracja
rozpocznij naukę
migracja polegajaca na opuszczaniu populacji przez osobniki, wskutek czego spada wielkość populacji.
enancjomery
rozpocznij naukę
izomery, z których jeden jest lustrzanym odbiciem drugiego.
endemiczny gatunek
rozpocznij naukę
gatunek, którego występowanie ogranicza się do jednego niewielkiego obszaru na świecie.
endocytoza
rozpocznij naukę
transport aktywny substancji do wnętrza komórki polegajacy na tworzeniu wypukleń błony komórkowej, z których następnie powstaja pecherzyki cytoplazmatyczne zawierajace dana substancję.
endocytoza zależna od receptorów
rozpocznij naukę
endocytoza polegajaca na wiazaniu się pobieranych czasteczek ze specyficznymi receptorami na powierzchni błony komórkowej i wprowadzaniu ich do cytoplazmy w pęcherzykach endocytotycznych.
endoderma
rozpocznij naukę
wewnętrzna warstwa komórek (listek zarodkowy) w młodym zarodku; powstaje z niej środkowa część przewodu pokarmowego, płuca, watroba i trzustka.
endoergiczna reakcja, r. endotermiczna
rozpocznij naukę
reakcja chemiczna nie zachodzaca spontanicznie, lecz wymagajaca dostarczenia pewnej ilości energii swobodnej.
endokrynny gruczoł, g. wydzielania wewnętrznego, g. dokrewny
rozpocznij naukę
gruczoł niemajacy przewodów wyprowadzajacych, uwalniajacy wydzielinę wprost do krwi lub płynów tkankowych.
endometrium, błona śluzowa macicy
rozpocznij naukę
nabłonek wyścielajacy macicę.
endorfiny
rozpocznij naukę
neuropeptydy wydzielane przez niektóre neurony mózgu, działaja m.in. przeciwbólowo.
endosperma, bielmo
rozpocznij naukę
triploidalna (3n) tkanka odżywcza powstajaca w rozwoju nasion roślin okrytozalażkowych.
endospora
rozpocznij naukę
przetrwalnikowa komórka bakteryjna, bardzo odporna na temperaturę, promieniowanie i środki chemiczne.
endostyl
rozpocznij naukę
rowek na dnie gardzieli niższych strunowców; wydziela śluz, do którego przyklejaja się czastki pokarmu niesione woda przepływajaca przez gardziel. U kręgowców endostyl przekształcił się w tarczycę.
endosymbiont
rozpocznij naukę
organizm, który żyje wewnatrz organizmu innego gatunku, przynoszac korzyść swojemu gospodarzowi (mutualizm) lub szkodzac mu (pasożytnictwo).
endotoksyna
rozpocznij naukę
toksyna występujaca w ścianach komórkowych bakterii gramujemnych.
energia
rozpocznij naukę
zdolność do wykonywania pracy; wyrażana jest w kilodżulach lub kilokaloriach.
energia cieplna
rozpocznij naukę
energia przepływajaca z obiektu cieplejszego do obiektu o niższej temperaturze.
energia swobodna
rozpocznij naukę
maksymalna ilość energii dostępnej do wykonania pracy w przebiegu reakcji biochemicznej. Wzrost entropii powoduje spadek ilości e.s.
energia wiazania
rozpocznij naukę
energia potrzebna do rozerwania wiazania chemicznego.
enkefaliny
rozpocznij naukę
neuropeptydy uwalniane przez niektóre neurony mózgu; uczestnicza w regulacji percepcji bólu.
entalpia
rozpocznij naukę
całkowita energia potencjalna układu fizycznego; zwana też zawartościa cieplna układu.
enterocelia
rozpocznij naukę
jeden z mechanizmów powstawania wtórnej jamy ciała (celomy): ze światła woreczków mezodermalnych powstałych z uchyłków prajelita.
entropia
rozpocznij naukę
chaos, ilościowa miara nieuporzadkowania energii w układzie fizycznym, nieuporzadkowana energia jest niezdolna do wykonania pracy. Im większe nieuporzadkowanie układu, tym większa e.
enzym
rozpocznij naukę
organiczny katalizator (zwykle białko), przyspieszajacy określona reakcje chemiczna wskutek obniżenia energii aktywacji niezbędnej do jej przebiegu.
eon
rozpocznij naukę
największa jednostka podziału czasu geologicznego; dzieli się na ery.
eozynofil, granulocyt kwasochłonny
rozpocznij naukę
biała krwinka, której ziarnistości cytoplazmatyczne absorbuja kwaśne barwniki; e. odgrywaja ważna rolę w zwalczaniu pasożytów i w reakcjach alregicznych.
epistaza
rozpocznij naukę
zjawisko polegajace na tym, że allele jednego locus wpływaja na ekspresję alleli innego locus.
epitet gatunkowy
rozpocznij naukę
drugi człon nazwy naukowej gatunku, określa dany gatunek w obrębie rodzaju.
epoka
rozpocznij naukę
najmniejsza jednostka czasu w historii Ziemi, epoki tworza okres geologiczny.
era
rozpocznij naukę
jedna z głównych jednostek czasu w historii Ziemi, ery dziela się na okresy.
era kenozoiczna
rozpocznij naukę
era geologiczna, która rozpoczeła się ok. 65 mln lat temu i trwa do dzisiaj.
erozja gleby
rozpocznij naukę
zużywanie lub ubywanie gleby z danego terenu; proces naturalny, zachodzacy np. wskutek wymywania przez deszcze lub unoszenia przez wiatr czasteczek gleby, ale wzmagany przez działalność człowieka. (np. wylesianie).
erytrocyt, krwinka czerwona
rozpocznij naukę
komórka krwi kręgowców zawierajaca hemoglobinę służaca do transportu tlenu.
erytropoetyna
rozpocznij naukę
hormon peptydowy wydzielany głównie przez komórki nerek, stymuluje wytwarzanie krwinek czerwonych.
estrogeny
rozpocznij naukę
żeńskie hormony płciowe wytwarzane przez jajniki; wpływaja na rozwój i czynność żeńskich narzadów rozrodczych oraz wykształcenie drugorzędowych cech płciowych.
estrowe wiazanie
rozpocznij naukę
wiazanie kowalencyjne łaczace grupę karboksylowa z grupa hydroksylowa; w.e. zawiera atom tlenu polaczony z grupa karbonylowa.
estuarium
rozpocznij naukę
szerokie ujście rzeki do morza, gdzie woda słodka pochodzaca z ladu miesza się z morska.
estywacja, sen letni
rozpocznij naukę
stan odrętwienia (znacznego zmiejszenia aktywności życiowej) wywołany brakiem pokarmu lub wody w suchej i goracej porze roku.
etologia
rozpocznij naukę
dział nauki zajmujacy się badaniem zachowania zwierzat w środowisku naturalnym.
etylen
rozpocznij naukę
gazowy hormon roślinny uczestniczacy w różnych aspektach wzrostu i cyklu życiowego roślin, m.in. w opadaniu liści i dojrzewaniu owoców.
etylowy alkohol, etanol
rozpocznij naukę
alkohol zawierajacy dwa atomy węgla w czasteczce.
euchromatyna
rozpocznij naukę
luźna chromatyna zdolna do transkrybcji.
eufotyczna strefa
rozpocznij naukę
górna warstwa wód, zarówno słonych jak i słodkich, która przenikaja promienie słoneczne umożliwiajace fotosyntezę żyjacym tam organizmom.
euglenoidy
rozpocznij naukę
grupa głównie słodkowodnych jednokomórkowych protistów przeważnie zdolnych do fotosyntezy i poruszajacych się za pomoca wici osadzonej na przednim końcu ciała.
eukariont, organizm eukariotyczny
rozpocznij naukę
organizm, którego komórki maja jadro i inne obłonione organelle. Do e. należa protisty, grzyby, rośliny i zwierzęta.
Eustachiusza przewód
rozpocznij naukę
przewód słuchowy łaczacy gardziel z jama ucha środkowego kręgowców; służy do wyrównania ciśnienia powietrza po obu stronach błony bębenkowej.
eutroficzne jezioro
rozpocznij naukę
jezioro bogate w materię organiczna i sole mineralne (azotany, fosforany), co pozwala na bujny rozwój roślin i glonów.
EvoDevo
rozpocznij naukę
dziedzina biologii rozwoju badajaca ewolucję genetycznych mechanizmów sterujacych rozwojem.
ewolucja
rozpocznij naukę
gromadzenie się w populacji, z pokolenia na pokolenie, zmian genetycznych. E. prowadzi do różnic między populacjami i wyjaśnia pochodzenie wszystkich żyjacych dzisiaj i w przeszłości organizmów.
ewolucja chemiczna
rozpocznij naukę
powstanie życia z materii nieożywionej.
ewolucja in vitro
rozpocznij naukę
doświadczenia demonstrujace, iż czasteczki RNA w istniejacym przypuszczalnie świecie RNA mogły katalizować wiele różnych reakcji chemicznych potrzebnych do rozwoju życia na Ziemi. Zwana również ewolucja kierunkowa.
ewolucja zbieżna, konwergencja
rozpocznij naukę
niezależne wykształcenie ewolucyjne podobnych cech budowy lub funkcji u słabo spokrewnionych gatunków, będace zwykle wynikiem adaptacji do podobnych środowisk.
F1, pierwsze pokolenie potomne
rozpocznij naukę
pierwsze pokolenie uzyskane w wyniku skojarzenia osobników rodzicielskich.
F2, drugie pokolenie potomne
rozpocznij naukę
potomstwo osobników pokolenia F1
FAD/FADH2
rozpocznij naukę
forma utleniona (FAD) i zredukowana (FADH2) dinukleotydu flawinoadeninowego; jest on koenzymem przenoszacym protony i elektrony w procesach metabolicznych, m.in. w oddychaniu komórkowym.
fagocytoza
rozpocznij naukę
rodzaj endocytozy polegajacy na wchłanianiu przez komórkę czastek pokarmu, mikroorganizmów, obcych ciał lub innych komórek.
farmakogenetyka
rozpocznij naukę
nowy oparty na genetyce dział medycyny zajmujacy się dopasowywaniem leków do genomu danego pacjenta.
fenetyka, taksonomia numeryczna
rozpocznij naukę
kierunek w systematyce, zgodnie z którym organizmy grupuje się na podstawie liczby podobieństw fenotypowych, tj. w wygladzie, bez rozpatrywania konwergencji lub pokrewieństw ewolucyjnych.
fenotyp
rozpocznij naukę
zespół cech fizycznych i (lub) chemicznych będacych wynikiem ekspresji genów organizmu.
fenyloketonuria
rozpocznij naukę
choroba dziedziczna spowodowana przez brak enzymu przekształcajacego fenyloalaninę w tyrozynę; nieleczona powoduje upośledzenie umysłowe.
fermentacja
rozpocznij naukę
beztlenowy proces wytwarzania ATP w wyniku serii reakcji oksydacyjno-redukcyjnych, w których zwiazki organiczne sa zarówno dawcami (donorami), jak i biorcami (akceptorami) elektronów.
feromon
rozpocznij naukę
wydzielana przez organizm do środowiska zewnętrznego substancja wpływajaca na rozwój lub zachowanie innych osobników tego samego gatunku.
fibroblasty
rozpocznij naukę
komórki tkanki łacznej wytwarzajace składniki substancji międzykomórkowej- macierz, włókna i kompleksy białkowo cukrowe.
fibronektyny
rozpocznij naukę
glikoproteiny macierzy pozakomórkowej, które wiaża się z integrynami (receptorami białkowymi w błonie komórkowej).
fikocyjanina
rozpocznij naukę
niebieski barwnik występujacy u cyjanobakterii i krasnorostów.
fikoerytryna
rozpocznij naukę
czerwony barwnik występujacy u cyjanobakterii i krasnorostów.
filamenty pośrednie
rozpocznij naukę
włókniste składniki cytoszkieletu komórki, średnicy (10nm) pośredniej między mikrotubulami (24-25 nm) i mikrofilamentami (7-8 nm).
filogenetyczne drzewo, dendrogram
rozpocznij naukę
schemat w kształcie drzewa przedstawiajacy ewolucję i pokrewieństwa w określonej grupie taksonów.
filogeneza, rozwój rodowy
rozpocznij naukę
historia ewolucji grupy organizmów
fimbrie
rozpocznij naukę
włosowate wyrostki na powierzchni komórki niektórych prokariontów, ułatwiaja bakteriom przyleganie do siebie i do powierzchni zakażanych komórek.
fitochrom
rozpocznij naukę
niebieskozielony barwnik białkowy pełniacy funkcje fotoreceptora w wielu reakcjach fizjologicznych; występuje w dwóch formach, przechodzacych jedna w druga zależnie od stosunku czerwieni do dalekiej czerwieni w świetle.
fitoplankton
rozpocznij naukę
mikroskopijne glony i cyjanobakterie stanowiace zasadniczy składnik większości sieci pokarmowych środowiska wodnego.
fluorescencja
rozpocznij naukę
samorzutna emisja przez dana substancję światła o dłuższej fali (i mniejszej energii) niż długość fali światła pierwotnie przez nia pochłoniętego. Najczęściej jest to emisja światła widzialnego w skutek naświetlenia ultrafioletem.
fosfodiestrowe wiazanie
rozpocznij naukę
wiazanie kowalencyjne między dwoma nukleotydami DNA i RNA; zawiera grupę fosforanowa połaczona z cukramindwóch sasiednich nukleotydów.
fosfoenolopirogronian
rozpocznij naukę
trójwęglowy zwiazek, ważny metabolit pośrednimw glikozie i reagent w poczatkowym etapie wiazania węgla przez rośliny C4 i CAM.
fosfoglicerynian
rozpocznij naukę
ufosforylowany trójwęglowy zwiazek będacy ważnym metabolitem pośrednim.
fosfolipidy
rozpocznij naukę
lipidy, w których dwa kwasy tłuszczowe i grupa zawierajaca fosfor sa zwiazane z glicerolem; zasadniczy składnik błony komórkowej i błon wewnatrzkomórkowych.
fosforanowa grupa
rozpocznij naukę
grupa funkcyjna o słabej kwasowości, uwalniajaca jeden lub dwa jony wodorowe.
fosforowy cykl, krażenie fosforu
rozpocznij naukę
krażenie fosforu w biosferze Ziemi od środowiska abiotycznego poprzez organizmy żywe ponownie do środowiska abiotycznego.
fosforylacja
rozpocznij naukę
przyłaczenie grupy fosforanowej (reszty kwasu fosforowego) do czasteczki organicznej.
fosforylacja oksydacyjna
rozpocznij naukę
wytwarzanie ATP z wykorzystaniem energii uzyskanej w wyniku transportu elektronów przez łańcuch transportu elektronów w mitochondriach, następuje podczas chemiosmozy.

Musisz się zalogować, by móc napisać komentarz.