bio

ekologia

dyscyplina biologii zajmująca się badaniem wzajemnych zależności między różnymi organizmami oraz między organizmami a środowiskiem i również jest związana z ochroną środowiska

jak dzieli sie ekologia

autekologia i synekologia

autekologia

bada zależności między organizmami tego samego gatunku

synekologia

bada zależności między organizami innych gatunków

nisza ekologiczna

to wszystko czego organizm potrzebuje do przeżycia i rozrodu

biocenoza

wielogatunkowy zespół populacji występujących n określonym terenie

biotop

środowisko życia biocenozy

ekosystem

biocenoza i biotop

ekosystem dzieli się na

naturalnu i sztuczny

ekosystem naturalny

natural ecosystelasy pustynie, stworzone przez nature

ekosysytem sztuczny

blokowiska stworzony pzez czlowieka

populacja

populationzespół osobnikow tego samego gatunku na określonym terenie

gatunek

zespół osobników o podobnych cechach budowy mający wspólnych przodków i magący swobodnie się krzyżować dając płodne potomstwo

środowisko

wszystko co nas otacza

biosfera

to przestrzeń w której występuje życie sięga od najgłębszych rowów oceanicznych do najwyżesze warstwy atmosfery

środowisko dzieli się na

ożywione i nieożywione

środowisko ożywione

inaczej biotop, budynki powietrze temperatura ciśnienie gleba

środowisko nieożywione

inaczej biocenoza, bakterie rośliny protisty grzybyt zwierzęta

kolejnośc hierarhi

osobnik-populacja-biocenoza-ekosystem-biosfera

cechy populacj

liczebnosc, zageszczenie, rozmieszczenie(losowe, skupiskowe, regularne), rozrodnosc i smiertelnosc, struktura wiekowa(rozwijajaca sie, umierajaca, stabilna), struktura plciowa

tolerancja ekologiczna

zdolność organizmu do przystosowania się do zmian warunków środowiska

endemity

endemicsorganizmy ktore występuja w scisle okreslonych warunkach srodowiskowych np. panda

oddzialywania antagonistyczne

odzdzialywania niekorzystne dla jednej z populacji

drapieznictwo

populacja a zabija populacje b np kot i mysz pajak i mucha,

kokurencja wewnatrz gatunkowa

populacja a wspolzawodniczy z A np sosna i sosna, wilk i wilk

konkurencja miedzy gatunkowa

populacja a wspolzawodnizy z konkurencja b np swierk i dab sroka i wrobel

allelopatia ujemna

szkodliwy wplyw substancji chemicznych populacji a na populacje b np koper na marchewke mak polny na zyto krwawnik na trawy

amensalizm

jednostronna relacja w ktorej czynnosci zyciowe i obeznosc populacji a wplywa niekorzystnie na populacje b np. pędzlak i bakterie, brzoza i sosna

oddzialywanie nieantagonistyczne

zadna populacja nie ponosi szkod a niektore korzysci

mutualizm

wspolzycie populacji a i b oparte na obustronnyh korzysciach konieczne do przezycia np grzyby i glony

komensalizm

populacja a czerpie korzysci z populacji b dla ktorej jest to obojetne np. ptak i drzewa skarabeusz i kula gnoju

allelopatia dodatnia

populacja a wydziela zwiazki chemiczne korzystne dlla populacji b np. fiolek polny i zyto

neutralizm

brak wzajemnych oddzialowywan np zyto i baciany

czynniki srodowika dziela sie na

abiotyczne i biotyczne

czynniki abiotyczne

inaczej nieozywione to temperatura woda swiatlo powietrze cisnienie opady skala

czynniki biotyczne

inaczej zywe to np rosliny spierzeta grzyby mchy pierwotniaki czlowiek pasozyty

na co wplywaja organizmy

na siebie nawzajem i na srodowisko w ktorym wystepuja

srodowisko moze byc

lądowe i wodne

środowiko lądowwe gęstość zaludnienia, zawartosc tlenu, dwutlenka wegla, wahania temperatury, warunki swietlne

mało, 21%, ok 0,04%, bdb, bdb

środowisko wodne gęstość zaludnienia, zawartosc tlenu, dwutlenka wegla, wahania temperatury, warunki swietlne

duża, ok 3,5 %, ok 1,7%, niewielkie, ilość światła zmniejszająca się wraz z głębokością

drapieżnik

aktywnie poluje na osobnika drugiego gatunku-ofiare- ktora jest dla niego pozywieniem. to glownie miesazercy i protisty zwierzecopodobne. Maja ostro zaostrzone kły lub wystające linie zgryzu, sa wytrzymale szybkie doskonale zmysly np, jastrzab

selekcja

przezywanie organizmow najlepiej dostosowanych a jednoczesnie eliminowanie tych krtore sa slabo dostosowane

ofiara

ma dobrze rozwiniete zmysly, maskujace wyglad, szybkossc

strategia obrony ofiar przed drapieznikami dzieli sie na

czynna i bierna

czynna strategia obrony

inaczej aktywna, dlugie konczyny np antylopa, ostre kolce np jez, rogi kopyta np losie, nieprzyjemny zapach np skunks

bierna strategia obrony

upodobnianie sie do srodowika np kameleon patyczakprzypomina wygladem jadowite gatunki zwierzat np waz mleczny, motyle

roślinożerca

żywi się wyłącznie pokarmem roślinnym. mają szerokie płaskie zęby bez kłów, przezuwacze mają długi mięsisty język o twrdej szorstkiej powierzchni. żołądkiskładająsiez4komórgdziezachodziwieloetapowtrawieniecięzkostrawnejglukozynpdrzewoiglaste

strategia obrony przed rosliinozercami

obecnosc kolorow, cierni, substancje trujace np paproc, sybstancje parzace np pokrzywa

konkurencja

nazywamy relacje miedzy organizmami, które współzawodniczą o organiczne zasoby środowiska np strzygonia choinkowa i grzyby

pasożytnictwo

forma współżycia dwóch organizmów, gdy jeden czerpie korzysci a drugi ponosi szkody,żyją kosztem żywiciela, czlowiek glista clowiek pijawka. Dziela sie na zewnetrzne n-p pcha i wewenetrzne np glista

pijawka lekarska

ma przyssawki uklad pokarmowy silnie rozbudowany, oddyha tlonowo i ma uklad rozrodczy silnmie rozbudowany

tasiemiec ubrojony

ma haczyki i przyssawki nie ma ukladu pokarmowe bo jedzenie jest wchlaniane przec ialo, oddycha tlenowo i beztlenowo, ma silnie rozbudowany uuklad rorodnczy i skalda duzo ilosc jaj

glita ludzka

da malo wyspecjalizowany uklad pokarmowy, oddycha tlenowo i beztlenowo, ma silnie rozbudowany uklad rozrodczy i sklada duzo jaj

protokooperacja

symbioza nie obowiazkowa np pustelnik io ukwial rekin i cyzsciciel

lańcuch zależności pokarmowych

to zależności pokarmowe w danym ekosystemie oznaczajace ze jeden organizm jest pokarmem dla drugiego, a materia zawarta w ich tkankach przechodzi z organizmu zjadaneho do organizmu zjadajaacego

ogniwa lancucha

producenciroslinyprzeprowadzajacafotosyntezekonsumenci1rzeduroslinozercykonsumenci2rzedumiesozercydrapieznicykonsuemnci3rzeduwiekszemiesozercyidrapieznicydestruenciprotistygrzybyroztoczaorganizyktórerozkladajamartwamaterieorganiczna na zwiazki proste

rodzaje lancuchow

spasania, detrytusowy,

lancuch spasania

pierwsze ogniwo to producent-kapusta > zajac > wilk > człowiek

lancuch detrytusowy

pierwsze ogniwo to martwa materia organiczna opadle liscie >dzdzownic>KURA>LIS

sieć pokarmowa

sieć w którym jedno ogniwo jest pokarmem dla kilku innych

lancuch jeziora

rzęsa wodna > kaczka > lis

lancuch lasu

poziomka > ślimak >żaba

lancuch pola uprawnego

ziemniaki > mysz > myszołów

krązenie materii

przekształcanie materii nieorganicznej w organiczną i przekazywanie jej do do producentów przez konsumentów kolejnych rzędów do destruentów