Cytologia do matury

plazmolemma

błona komórkowa, plazmatyczna struktura komórkowa oddzielająca wnętrze komórki od otoczenia.

polaryzacja

rozdzielenie ładunków elektrycznych o różnych znakach.

białka

podstawowe cząsteczki biologiczne budujące organizmy żywe. Pełnia w komórkach funkcje strukturalne, magazynujące oraz regulujące.

fosfolipidy

tłuszcze, grupa związków, których jedna z reszt kwasu tłuszczowego zostaje zastąpiona grupą fosorową. Maja budowe polarną.

lipidy

tłuszcze grupa związków organicznych budujących błonę komórkowa. Dzielą się na fosfolipidy i glikolipidy.

amfipatyczność/amfifilowość

cecha określająca obecność regionu hydrofilowego i hydrofobowego w cząsteczce.

micele

o cząstki występujące w trwałych emulsjach. Tworzą je związki chemiczne o własnościach amfifilowych.

glikokaliks

glikolipidowa warstwa pokrywająca zewnętrzną powierzchnie błony komórkowej. Zapewnia ochronę mechaniczną i umożliwia układowi odpornościowemu rozpoznanie komórek obcych.

plazmoliza

zjawisko odstawania cytoplazmy i błony komórkowej od ściany komórkowej. Towarzyszy temu utrata wody z komórki.

deplazmoliza

zjawisko odwrotne do procesu plazmolizy, zachodzące wówczas, gdy woda dostaje sie do wnętrza komórki.

retikulum endoplazmatyczne

siateczka śródplazmatyczna- plazmatyczna organellum komórkowe, będące kompleksem błon cytoplazmatycznych, otaczające jądro komórkowe i stanowiące centrum syntezy białek i lipidów.

retikulum granularne

szorstka/agranularna siateczka posiadająca rybosomy

retikulum agranularne

gładka siateczka nie posiadająca rybosomów

struktura Gholgiego

plazmatyczne organellum komórkowe występujące w komórkach eukariotycznych odpowiedzialne za pakowanie, modyfikowanie i transportowanie zagęszczonych substancji w obrębie komórki i po za nią.

glikoproteidy

związki chemiczne powstałe z połączenia peptydów z resztami węglowodanowymi, występują we wszystkich typach komórek eukariotycznych.

lizosom

plazmatyczne organellum komórkowe zawierające enzymy trawienne, odpowiedzialne za trawienie wewnątrzkomórkowe i degradację zbędnych produktów przemiany materii.j

enzymy hydrolityczne

enzymy budujace lizosom uczestniczące w reakcjach z udziałem wody.

glikozygazy

enzymy hydrolityczne wyzstępujące w lizosomach trawiące cukry.

katepsyny

enzymy hydrolityczne występujące w lizosomach trawiące białka

lipazy

enzymy hydrolityczne występujace w lizosomach trawiace tłuszcze

fosfolipiazy

enzymy hydrolityczne występujace w lizosomach i trawiące fosfolipidy.

nukleazy

enzymy hydrolityczne występujące w lizosomach i trawiące kwasy nukleinowe

cystemy/diktiosomy

łukowato wygięty element aparatu Gholgiego

mikrociałko

drobny kulisty pęcherzyk występujący w komórce zawierający enzymy trawienne

glikosysom

mikrociałko występujące tylko w komórkach roślin wyższych. Zawiera enzymy rozkładające kwasy tłuszczowe na cukry proste.

peroksysom

mikrociałko zawierające kataze rozkładającą nadtelek wodoru.

mitochondrium

plazmatyczne organellum komórkowe organizmów eukariotycznych, w którym zachodzi proces oddychania wewnątrzkomórkowego.

Organellum

każda oddzielona od cytozolu błoną komórkową struktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji