Przeszczepy

 0    80 fiszek    nkaes
ściągnij mp3 drukuj graj sprawdź się
 
Pytanie język polski Odpowiedź język polski
Przeszczep autologiczny
rozpocznij naukę
dawcą i biorcą jest ten sam osobnik; przyjmują się na stałe; np. operacje plastyczne
Przeszczep izogeniczny/syngeniczny
rozpocznij naukę
dawca i biorca są identyczni genetycznie (bliźnięta jednojajowe)
Przeszczep allogeniczny/homologiczny
rozpocznij naukę
dawca i biorca należą do tego samego gatunku, ale są odmienni genetycznie
Przeszczep ksenogeniczny/heterologiczny
rozpocznij naukę
dawca i biorca należą do dwóch różnych gatunków
ortotropowy, heterotropowy
rozpocznij naukę
czy przeszczep został założony w miejscu anatomicznie równoważnym dla tego rodzaju tkanki, np. przeszczep jajnika pod torebkę nerki jest heterotropowy
Słabe antygeny transplantacyjne (SAT)
rozpocznij naukę
produkt białkowy praktycznie każdego genu polimorficznego w połączeniu z MHC może indukować odpowiedź transplantacyjną, np. Ag kodowane przez chromosom Y, rozpoznawane jako obce u osobników żeńskich
Biały przeszczep
rozpocznij naukę
przeszczep, który nie przyjął się i nie uległ waskularyzacji
Reakcja na drugi przeszczep
rozpocznij naukę
po dokonaniu następnej transplantacji od tego samego, odmiennego antygenowo dawcy, przeszczep może zostać szybko zniszczony; nacieki w ciągu klikunastu godzin, brak waskularyzacji, 3/4 dzień: zakrzepy w naczyniach przeszczepu; reakcja ma charakter odpowiedzi wtórnej
Jaka odpowiedź jest odpowiedzialna za odrzucenie przeszczepu?
rozpocznij naukę
zarówno komórkowa, jak i humoralna, ale główną rolę odgrywają limf T
Jak biorcy mogą być prezentowane alloantygeny?
rozpocznij naukę
przez APC własne i APC przeszczepu
Leukocyty pasażerskie
rozpocznij naukę
zwykle w przeszczepie są obecne Mf i KD dawcy, mogące pełnić funkcję APC
Rozpoznanie przeszczepu bezp. i pośrednie
rozpocznij naukę
bezpośrednie: APC dawcy z jego Ag wędrują do węzłów chłonnych i aktywują limf T; pośrednie: APC biorcy wnikają do przeszczepu i pobierają Ag przeszczepu i pokazują własnym limf T
Nadostre odrzucenie przeszczepu
rozpocznij naukę
tuż po operacji; jest spowodowane niezgodnością HLA lub ABO; aktywowany jest dopełniacz, powstają zakrzepy wewnątrznaczyniowe, uszkodzony zostaje śródbłonek
Nadostre odrzucanie przeszczepu ksenogenicznego
rozpocznij naukę
człowiek posiada naturalne przeciwciała przeciwko obcogatunkowym Ag polisacharydowym, np. świni, ponadto białka świni hamujące dopełniacz nie działają na ludzki dopełniacz, więc kaskada w przeszczepie nie jest hamowana
Ostre odrzucanie przeszczepu
rozpocznij naukę
występuje często (ponad 75% chorych), zwykle w ciągu pierwszych 3 mies; może pojawic się przy pierwszym przeszczepie u nieuczulonego biorcy; początkowo funkca przeszczepu jest prawidłowa, ale po transplantacji ulega zaburzeniu (u pacjentów przyjmujących leki immunosupresyjne może rozwinąć się później); powstają nacieki leukocytów (głównie Tc!), które uszkadzają śródbłonek, tworzą się zakrzepy w naczyniach przeszczepu; mechanizmem jest nadwrażliwość typu późnego
Przewlekłe odrzucanie przeszczepu
rozpocznij naukę
trwa latami; etiologia wieloczynnikowa, ale najważniejsza jest nadwrażliwość typu późnego; znaczenie ma też czas zimnego niedokrwienia; proliferacja mięśniówki gładkiej końcowych tętniczek prowadzi do ich zamknięcia: rozwija się ognisko niedokrwienne; nacieki komórkowe są niewielkie
Które MHC nie biorą udziału w odrzucaniu przeszczepu?
rozpocznij naukę
III, HLA-DM
Na jakim chromosomie kodowany jest kompleks HLA?
rozpocznij naukę
6
Nierównowaga sprzężenia
rozpocznij naukę
zjawisko występowania pewnych form HLA w danej populacji w wyższym stężeniu niż losowo; wynika z doboru naturalnego
Haplotyp
rozpocznij naukę
kombinacja alleli różynch genów umiejscowionych w jednym crhomosomie i dzidziczonych en bloc
Ile różnych MHC ma człowiek?
rozpocznij naukę
MHC I: po 3 A, B i C; MHCII: po 20 DP, DQ i DR + kombinacje łańcuchów
Czy obecność u biorcy innych Ag niż u dawcy ma wpływ na odrzucenie przeszczepu?
rozpocznij naukę
nie
Przeszczep rogówki: czym się wyróżnia?
rozpocznij naukę
nie wymaga typowania dawcy, ani pooperacyjnej immunosupresji
Które HLA biorą udział w odrzucaniu przeszczepu?
rozpocznij naukę
A, B, C (czyli wszystkie I), DR (II); najważniejsze są DR i B
Jaka jest szansa, że rodzeństwo jest identyczne pod względem HLA-I?
rozpocznij naukę
25%
Co sprawia, że pacjent jest podatniejszy na odrzucenie przeszczepu?
rozpocznij naukę
wysoka wrażliwość, wynikająca z wielokrotnych przetoczeń krwi, ciąż, wcześniejszych przeszczepów
Jaka reakcja jest charakterystyczna dla przewlekłego odrzucania przeszczepu?
rozpocznij naukę
ADCC (cytotoksyczność zależna od przeciwciał)
Jakie limf koordynują komórkowe odrzucanie przeszczepu?
rozpocznij naukę
Th1; aktywują one komórki żerne, limf B i działają bezp. toksycznie przez Fas
Gdzie nie występują MHC I?
rozpocznij naukę
układ nerwowy, rogówka, kom. wydzielnicze trzustki, mm. gładkie i szkieletowe
Jakie cytokiny bezp. uszkadzają kom. przeszczepu?
rozpocznij naukę
IL-1, TNF, limfotoksyna
Metody typowania biorcy
rozpocznij naukę
test krzyżowy (wykrycie przeciwciał we krwi biorcy dla limf dawcy); test cytotoksyczny (mieszanina surowic skierowanych przeciw poszczególnym HLA; pozwala ustalić wzór HLA dawcy i biorcy); alloantygeny HLA-D wykrywa się w mieszanej hodowli limfocytów (MLC: limfocyty dawcy hodowane z limf biorcy: im bardziej się różnią, tym większa proliferacja)
Kiedy oznaczanie HLA-D jest szczególnie ważne?
rozpocznij naukę
przy przeszczepach szpiku
Przyczyny przewlekłego odrzucania przeszczepu
rozpocznij naukę
niedostateczna supresja, niska zgodność HLA, ostre odrzucanie w przeszłości, nadciśnienie, wirus cytomegalii, palenie tytoniu, długie przetrzymywanie narządu przed przeszczepem, hiperlipidemia, za mały narząd względem ciała biorcy
Metody uzyskiwania tolerancji transplantacyjnej
rozpocznij naukę
wstrzykiwanie kom. dawki do płodu, chemio- radioterapia, eliminacja KD z tkanki, działanie UV na tkankę dawcy, podanie biorcy surowicy przeciw antygenom przyszłego dawcy, podanie p-ciał antyidiotypowych, przetaczanie krwi od przyszłego dawcy, wprowadzenie tkanki dawcy do grasicy
Jaki narząd najlepiej się przyjmuje?
rozpocznij naukę
wątroba
Kiedy stosujemy przeszczep szpiku?
rozpocznij naukę
niedobory odporności (zwłaszcza T), niedobór Hb, repopulacja układu immunologicznego po np. napromieniowaniu szpiku w przebiegu białaczki, choroby spichrzeniowe, osteoporoza, białaczki, szpiczak, choroby autoimmunologiczne (niedokrwistość aplastyczna, SM, SLE, RZS)
Kiedy występuje GvH?
rozpocznij naukę
1. biorca nie rozpoznaje limf dawcy jako obcych, 2. biorca ma niewydolny lub niedojrzały ukł. immunologiczny (np. przy przeszczepie szpiku), 3. przeszczep kobieta-mężczyzna, 4. kobieta-dawca jest po ciążach, 5. podeszły wiek dawcy i biorcy, 6. zakażenie wirusem opryszczki
Od czego zależy cieżkosć objawów GvH?
rozpocznij naukę
różnic genetycznych między dawcą a biorcą, liczby podanych komórek i ich kompetencji immunologicznej, składu mikroflory biorcy (może zaostrzać przebieg)
Jaki objaw jest charakterystyczny dla GvH?
rozpocznij naukę
hepatosplenomegalia
Jaki może być przebieg GvH, zaleznie od czasu pojawienia się?
rozpocznij naukę
ostry (do 100dni, objawy jak w ostrej + zmiany skórne, nekroza nabłonków, zaburzenia rytmu, nacieki w płucach, gorączka, biegunka, zwiększona wrażliwość na zakażenia), przewlekły (pow. 100 dni; głównie u osób starszych, słabsze objawy)
HLA-B27 jest związany z podatnością na...
rozpocznij naukę
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zesp. Reitera
HLA-DR3 jest związany ze zwiększoną podatnością na...
rozpocznij naukę
celiakię, zapalenie opryszczkowe, chorobę Addisona, cukrzycę typu I, ch. Gravesa-Basedowa
HLA-DR2 jest związany ze zwiększoną podatnością na...
rozpocznij naukę
zesp. Goodpasture'a
HLA-DR4 zwiększa możliwość zachorowania na...
rozpocznij naukę
RZS
Zmiejszone ryzyko zachorowania na raka jądra i mięsaka Kaposiego jest związane z obecnością...
rozpocznij naukę
HLA-B8, DR3
HLA-B8 zwiększa ryzyko zachorowania na...
rozpocznij naukę
przewlekłe zapalenie wątroby, miastenię
Mechanizm GvH
rozpocznij naukę
reakcja allogeniczna: nieswoiste namnożenie limf Tc i Th oraz wytworzenie poliklonalnych przeciwciał (w tym autoprzeciwciał) przez komórki dawcy w odpowiedzi na rozpoznanie MHC biorcy
Jakie komórki biorą udział w GvH?
rozpocznij naukę
limf T, Mf, NK
Marker komórek macierzystych szpiku
rozpocznij naukę
CD34: cz. adhezyjna, sjalomucyna
Zmniejszone ryzyko zachorowania na malarię wiąze się z obecnością
rozpocznij naukę
HLA-B53; jest częściej spotykany wśród mieszkańców Afryki
serce
rozpocznij naukę
liczy się zgodność grup krwi; po przeszczepie żyje się jeszcze 4–7 lat, ale juŜ po 3–5 latach rozwija się miażdżyca wieńcowa; mogą powstać przeciwciała anty-miozyna
wątroba: immunosupresja i rokowanie w przeszczepie
rozpocznij naukę
immunosupresja skojarzona: CsA + FK506; pacjent przezywa w 90%, natomiast odrzucenie nie reaguje na leczenie
HLA II
rozpocznij naukę
HLA-DQ, DP i DR
Na jakim kom. są obecne HLA II?
rozpocznij naukę
limf B, Mo/Mf, KD, kom. Langerhansa, kom. grasicy
Jakie okoliczności powinien uwzględniać dobór dawcy do biorcy nerki?
rozpocznij naukę
zgodność HLA, brak przeciwciał limfocytotoksycznych u biorcy
Co warunkuje przeszczepienie nerki?
rozpocznij naukę
ujemny wynik próby krzyzowej
Jaki test jest najważniejszy w przeszczepie nerki, do wykluczenia nadostrego odrzucenia?
rozpocznij naukę
corss-match (cytotoksyczny przy użyciu limf dawcy i biorcy)
Przy jakich przeszczepach istotny jest dobór biorcy i dawcy?
rozpocznij naukę
nerka, płuco, trzustka, najprawdopodobniej serce; HLA jest niestotne w przypadku wątroby
Kiedy zgodność HLA może być niepożądana?
rozpocznij naukę
np. w przypadku DR, co może spowodować nawrót choroby podstawowej (zapalenie wątroby)
Kiedy rogówka może zostać odrzucona?
rozpocznij naukę
Gdy dawca przebył infekcję, w wyniku której jest unaczyniona
Jak są przechowywane nerki ze zwłok?
rozpocznij naukę
hipotermia, perfuzja za pomocą specjalnego płynu o składzie zbliżonym do płynu komórkowego
Jaka zgodność jest wymagana w przeszczepie wątroby?
rozpocznij naukę
ABO
Jaką część przeszczepu szpiku stanowią kom. macierzyste?
rozpocznij naukę
mniej niż 1/1000
Skąd mogą być uzyskiwane kom. macierzyste krwiotworzenia?
rozpocznij naukę
szpik, krew obwodowa, krew pępowinowa, wątroba płodowa, u myszy śledziona
Jak otrzymujemy kom. macierzyste?
rozpocznij naukę
najpierw działamy cytostatykami (mieloablacja), a potem, w fazie regeneracji, cytokinami krwiotwórczymi (mobilizacja)
Jak można podac kom. macierzyste?
rozpocznij naukę
wystarczy je podać do krwi, bo krążą i dotrą do szpiku (komórki we krwi obwodowej to tak naprawdę komórki macierzyste szpiku, krew nie ma własnych)
Które komórki macierzyste najszybciej repopulują szpik?
rozpocznij naukę
z krwi obwodowej (tam jest ich większe stężenie niż w szpiku; 2-3 tyg), wolniej ze szpiku (3-4 tyg), a najwolniej z krwi pępowinowej (4-6 tyg)
Ilosć podanych komórek macierzystych a zgodność dawcy i biorcy
rozpocznij naukę
im bardziej są zgodni, tym mniej kom. macierzystych potrzeba (gdy identyczni, teoretycznie wystarczy jedna)
czynnik Steel
rozpocznij naukę
jest ligandem dla rec. c-Kit (CD117), aktywującego wzrost i proliferację kom. hematopoetycznych szpiku; działa synergistycznie z G-CSF
Rec c-Kit
rozpocznij naukę
kodowany przez protoonkogen; kinazy receptora c-kit blokuje się w przewlekłej białaczce szpikowej i ostrej limfoblastycznej (Glivec)
dlaczego usuwanie ze szpiku dawcy limf T (w celu zapobiegnięcia GvH) zwiększa ryzyko odrzucenia przeszczepu?
rozpocznij naukę
bo limf T "torują" dorgę kom. maicerzystym; poza tym w przeszczepie po białaczce w obecności limf dawcy zachodzi reakcja przeszczep przeciwko białaczce
Jakie jest ograniczenie zastosowania krwi pępowinowej?
rozpocznij naukę
jej niewielka objętość: można ją stosować tylko u pacjentów o masie ciała do 30kg
Jakich narządów dot. zazwyczaj GvH?
rozpocznij naukę
ostre wyłacznie skóry, wątroby i przewodu pokarmowego; przewlekłe preferencyjnie tych trzech
Jakie kom. odgrywają najważniejszą rolę w GvH?
rozpocznij naukę
Tc; ostra od dawcy, przewlekła od biorcy (autoimmunizacja)
Jakie powikłania są charakterystyczne dla przeszczepu szpiku?
rozpocznij naukę
GvH, choroba zarostowa żył wątrobowych (VOD), zespół przeciekających włośniczek (śmiertelny)
Bezwzględne przeciwwskazania do przeszczepu serca
rozpocznij naukę
niezgodność ABO, nieodwracalne nadciśnienie płucne, ciężkie uszkodzenie miąższu płucnego, niewydolność wątroby i nerek, współistniejące choroby nowotworowe, niedorozwój umysłowy, ciężka choroba psychiczna, uzależnienie lekowe, alkoholizm
Bezwzględne przeciwskazania do przeszczepu wątroby
rozpocznij naukę
zakażenie HIV, nowotwór, niewydolnosć krążenia, oddechowa, wielonarządowa, ciężkie zakażenia
Czy w rogówce są obecne APC?
rozpocznij naukę
tak, ale tylko w rąbku
Dobór dawcy i biorcy w przeszczepie trzustki
rozpocznij naukę
zgodność ABO, ujemny test krzyżowy, jak największa zgodność HLA
Co łatwiej zostaje odrzucone? płuco czy płuco z sercem?
rozpocznij naukę
samo płuco

Musisz się zalogować, by móc napisać komentarz.