Monarchia Jagiellonów

wojna 13 letnia? (ROK)

1454 - 1466

Przyczyny wojny 13- letniej

- chęć odzyskania Pomorza Gdańskiego -osłabienie Krzyżaków -Związek Pruski (1440 ) -powstanie anty krzyżackie -akt o inkorporacji Prus

Najważniejsze wyd. wojny:

1. Początkowe sukcesy krzyżaków 2. Wynajęcie armii zaciężnej (polska) 3. sukcesy polaków 4. 1446 - II pokój toruński 5. Przyłączenie do Polski: Warmii i Pomorza Gdańskiego 6. Pozostała część państwa Krzyżackiego stała się lennem Polski

1519

kolejna wyprawa na krzyżaków

1525

* złożenie hołdu lennego przez Hohenzollerna * sekularyzacja państwa Krzyżaków

sekularyzacja (wyjaśnij)

przejście do stanu świeckiego (odejście od zasad religii)

Przyczyny wojen z Rosją

-odrodzenie się państwa Moskiewskiego -spór o Inflanty -ekspansja terytorialna -proces zbierania ziem ruskich

Polityka dynastyczna

wszelkie działania podejmowane przez daną dynastię w celu zwiększenia jej znaczenia i stanu posiadania

1385

Unia w Krewie

1440

Zawarcie Unii Polsko - Węgierskiej

1454

akt o inkorporacji Prus

1515

układ we Wiedniu

Cechy polskiego renesansu

- czerpanie ze włosów Włoskich - studia młodzieży Polskiej we Włoszech

mecenat

opieka ludzi zamożnych nad artystami

przykłady mecenatów:

Zygmunt Stary, Zygmunt August, Marcin Promer, Stanisław Hosjusz, Zamojski

Zabytki i twórcy polskiego renesansu:

a) architektura - Wawel, Sukiennice, Ratusz w Poznaniu b) nauka -Mikołaj Kopernik, Maciej Miechowita c) literatura -Jan Kochanowski -Mikołaj Rej d) literatura polityczna - ks. Stanisław Orzechowski

Przyczyny nie powodzenia reformacji w Polsce:

- wielość wyznań - wielonarodowość i wielokulturowość Rzeczpospolitej - trwanie przy katolicyzmie władcy i ludu - brak zjawisk nagannych w Polskim kościele

demokracja szlachecka

ustrój Rzeczpospolitej obowiązujący od XVI w. co upadku państwa. Charakteryzował się równością w obrębie stanu szlacheckiego, zwiększenie roli szlachty i kosztem władzy królewskiej.

koszycki

1374 - Ludwik Węgierski

czerwiński

1422 - Władysław Jagieło

warecki

1423- W. Jagieło

jedleński

1430 - W. Jagieło

cerwicko - mieszawski

1454 - Kazimierz Jagiellończyk

Piotrkowski

1496 - Jan Olbrycht

nihil nowy

1505

Reformy wewnętrzne

- ruch egzekucyjny - powstanie wojska kwarcialnego - utworzenie trybunałów dla Litwy i Polski

Przemiany gospodarcze i społeczne po II pokoju toruńskim:

a) intensywny rozwój handlu b) wzrost znaczenia Gdańska c) rozwój gospodarki folwarczno - pańszczyźnianej e) rozwój kultury f) wzrost znaczenia szlachty g) pojawienie się towarów luksusowych

Przyczyny dążenia do zawarcia Unii Realnej

- groźba bez potomnej śmierci - niebezpieczeństwo rozpadu Rzeczpospolitej i Litwy, co równa się z osłabieniem państw - litewska szlachta domagała się przywilejów - upodobanie się ustrojów społecznych państw

1569

zawarcie Unii Realnej w Lublinie

Postanowienia Unii Realnej

-połączenie Rzeczpospolitej i Litwy w jedno państwo -wspólny władca, sem i senat -wspólny ustrój i prawa - odrębne urzędy, wojska, moneta i sądownictwo - przyłączono do Polski tereny - bezpośrednia granica z Moskwą - wspólna polityka zagraniczna

pakt Pagonwenta

dokument zawierający obietnice kandydata do zrealizowania po wyborze na króla

artykuły henrykowskie

dokument zawierający najważniejsze zasady ustrojowe Rzeczpospolitej