POLSKI XVI wiek- pojęcia

 0    52 fiszki    Glosolalia
ściągnij mp3 drukuj graj sprawdź się
 
Pytanie język polski Odpowiedź język polski
Andegawenowie
rozpocznij naukę
Młodsza linia Kapetyngów, wywodząca się z Francji.
Ludwik Andegaweński
rozpocznij naukę
Następca Kazimierza Wielkiego, zyskał poparcie możnowładców małopolskich. Władał największym terytorium w XVI-wiecznej Europie. Sojusznik zakonu krzyżackiego i Luksemburgów. Nadał szlachcie przywilej w Koszycach.
Przywilej szlachecki
rozpocznij naukę
Prawo zwalniające szlachtę od pewnych obowiązków, bądź nadające jej szczególne uprawnienia.
Elżbieta Łokietkówna
rozpocznij naukę
Matka Ludwika Andegaweńskiego, sprawowała w jego imieniu rządy w Polsce.
Przywilej koszycki
rozpocznij naukę
Wydany przez Ludwika węgierskiego w 1374r. Zwalniał szlachtę z podatków z wyjątkiem 2 groszy z łana kmiecego. Na każdy podatek król musiał uzyskać zgodę szlachty, udział w pospolitym ruszeniu ograniczono do teryt. państwa.
Litwa właściwa
rozpocznij naukę
Żmudź z Wilnem, Kownem i Trokami.
Giedymin
rozpocznij naukę
Książę litewski. Za jego panowania wzrosło znaczenie Litwy.
Jadwiga Angdegaweńska
rozpocznij naukę
Córka Ludwika Andegaweńskiego, zaręczona początkowo z Wilhelmem Habsburgiem poślubiła Władysława Jagiellończyka i królem Polski.
Władysław Jagięłło
rozpocznij naukę
Wielki książę litewski, a po ślubie z Jadwigą władca Polski. Ojciec Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka.
Władysław Warneńczyk
rozpocznij naukę
Syn Władysława Jagięłły i Zofii Holszańskiej. Król Polski i Węgier. Zginął podczas bitwy pod Warną.
Witold
rozpocznij naukę
Wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagięłły. Początkową wojnę z Władysławem zakończył pokój w Ostrowie lubelskim i ugoda wileńsko-radomska, a w końcu unia w Krewie. Przegrał z Tatarami nad Worsklą.
Ugoda w Ostrowie Lubelskim
rozpocznij naukę
Ugoda polsko-litewska, zawarta przez Witolda i Władysława Jagięłłę.
Worskla
rozpocznij naukę
Miejsce bitwy wielkiego księcia litewskiego- Witolda z Tatarami, zakończona porażką Litwy.
Bitwa pod Warną
rozpocznij naukę
Bitwa rozegrana we wschodniej Bułgarii między Turkami, a Władysławem Warneńczykiem, królem Polski i Węgier.
Zjazd wiedeński
rozpocznij naukę
Spotkanie cesarza Maksymiliana I z Władysławem, królem Czech i Węgier oraz Zygmuntem I. Zawarto układ dynastyczny; w razie wygaśnięcia czesko-węgierskiej linii Jagiellonów tron mieli przejąć Habsburgowie. Tak się stało po śmierci Ludwika w bitwie pod Mohaczem w 1526r.
Nowa Marchia
rozpocznij naukę
Terytorium, wżynające się między Pomorze, a Wielkopolskę, odkupione od Brandenburgii przez Krzyżaków.
Drezdenko
rozpocznij naukę
Gród. W wyniku polsko-krzyżackiego sporu o niego wybuchła wojna z zakonem krzyżackim.
Jan Długosz
rozpocznij naukę
Kronikarz, który zrelacjonował bitwę pod Grunwaldem, choć nie brał w niej udziału (urodził się później).
Mełno
rozpocznij naukę
Jezioro, miejsce pokoju polsko-krzyżackiego, w którym krzyżacy zrzekli się Żmudzi na rzecz Litwy.
Unia horodelska
rozpocznij naukę
Unia polsko-litewska. Litwa miała pozostać odrębnym państwem z własnym księciem na czele, rody litewskie zostały włączone w herbiarz polski, oba państwa miały odbywać zjazdy w sprawach wyboru władcy oraz innych, ważnych dla obu stron. Zawarta po zwycięstwie w walkach z krzyżakami.
Związek Pruski
rozpocznij naukę
Zgrupowanie pruskiego mieszczaństwa i szlachty, skierowane przeciwko nadużyciom urzędników krzyżackich. Zwrócili się o pomoc do Kazimierza Jagiellończyka, a gdy ten przyłączył do Polski Prusy, wybuchła wojna z krzyżakami, zwana "trzynastoletnią".
Folwark
rozpocznij naukę
Duże gospodarstwo rolne lub rolno-hodowlane produkujące na zbyt.
Statut warcki
rozpocznij naukę
Wydany przez Władysława Jagiełłę. Zezwalał szlachcie na rugowanie krnąbrnych i nieposłusznych sołtysów.
Jan Olbracht
rozpocznij naukę
Król polski, wydał przywilej piotrkowski.
Przywilej piotrkowski
rozpocznij naukę
Wydany przez Jana Olbrachta, zakazywał mieszczanom posiadania dóbr ziemskich i ograniczył ich dostęp do urzędów kościelnych. Szlachta została zwolniona z opłat celnych.
Przywilej czerwiński
rozpocznij naukę
Wydany przez Władysława Jagielłę, zabraniał konfiskaty majątków szlacheckich bez wyroku sądowego.
Przywilej jedlneńsko-krakowski
rozpocznij naukę
Wydany przez Władysława Jagiełłę, wprowadzał zasadę neminem captivabimus.
Przywilej cerekwicko-nieszawski
rozpocznij naukę
Wprowadzony przez Kazimierza Jagiellończyka. Król nie mógł zwołać pospolitego ruszenia ani nałożyć nowych podatków bez zgody szlachty.
Aleksander
rozpocznij naukę
Król Polski i wielki książę litewski, brat Jana Olbrachta. Wprowadził przywilej mielnicki i konstytucję nihili novi.
Przywilej mielnicki
rozpocznij naukę
Wprowadzony przez Aleksandra. Przekazywał on rzeczywista władzę w państwie w ręce senatorów.
Konstytucja nihili novi
rozpocznij naukę
Uchwalona przez Aleksandra w Radomiu. Na jej mocy jedynie sejm walny stanowił nowe prawa, a posłem i senatorem mógł zostać jedynie szlachcic.
Orsza
rozpocznij naukę
Wygrana bitwa wojsk polsko-litewskich przeciwko wojskom moskiewskim.
Karol V
rozpocznij naukę
Cesarz. Poparł Albrechta Hohenzollerna w mediacjach z Polska, w wyniku czego zawarto niekorzystny dla Polski rozejm.
Księstwo Pruskie
rozpocznij naukę
Zsekularyzowany przez Albrechta Hohenzollerna zakon krzyżacki. Sekularyzacji dokonano za radą Marcina Lutra, by ratować państwo przed uzależnieniem od Polski.
Gotthard Kettler
rozpocznij naukę
Mistrz zakonu kawalerów mieczowych. Pod naporem Zygmunta Augusta zsekularyzował zakon i poddał go polskiemu zwierzchnictwu, występując przeciw inwazji moskiewskiej.
Flota kaperska
rozpocznij naukę
Stworzona przez Zygmunta Augusta flota. Mogła zostać wynajęta przez inne państwo do walki z nieprzyjacielem.
Komisja Morska
rozpocznij naukę
I państwowy urząd do spraw morskich, stworzony przez Z. Augusta podczas wojny z Moskwą o dominium Maris Baltici.
Stanisław Karnkowski
rozpocznij naukę
Biskup, opracował statut regulujący zwierzchność polskiego władcy nad Gdańskiem.
Sejm w Lublinie
rozpocznij naukę
Sejm polsko-litewski, na którym Zygmunt August wystąpił o zmianę charakteru unii personalnej. Stw. unię realną, powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów.
Jakub Uchański
rozpocznij naukę
Arcybiskup gnieźnieński, sprawujący władzę jako interrex podczas pierwszego bezkrólewia, po śmierci Z. Augusta.
Jan Firlej
rozpocznij naukę
Marszałek wielki koronny, czuwający nad bezpieczeństwem państwa podczas I bezkrólewia.
Stefan Batory
rozpocznij naukę
Mąż Anny Jagiellonki, władca Polski i Siedmiogrodu. Powołał piechotę wybraniecką, ustanowił rejestr kozacki, zreformował armię. Powołał Trybunał Koronny i Litewski. Prowadził wojnę z Moskwą i Szwecją.
Trybunał Koronny i Litewski
rozpocznij naukę
Sądy ostatniej instancji, powołane przez Stefana Batorego.
Piechota wybraniecka
rozpocznij naukę
Piechota stworzona przez Stefana Batorego, do której rekrutowano co 20. chłopa z dóbr królewskich.
Jama Zapolska
rozpocznij naukę
Miejsce podpisania rozejmu z Moskwą, która zwróciła Polsce ziemie połocką i Inflanty. Za panowania Stefana Batorego.
Menonici
rozpocznij naukę
Odłam anabaptyzmu Menno Simonsa. Nie uznają hierarchii kościelnej, nie przysięgają, nie służą w wojsku, uznają dwa sakramenty: chrzest i eucharystię.
Konfederacja w Sandomierzu
rozpocznij naukę
Spotkanie luteran, braci czeskich i wyznawców kalwinizmu, ułatwiająca współpracę tych religii.
Konfederacja warszawska
rozpocznij naukę
Akt tolerancji wyznaniowej, wprowadzony w czasie I bezkrólewia.
Szymon Budny
rozpocznij naukę
Arianin, dokonał kompletnego przekładu Biblii.
Jakub Wujek
rozpocznij naukę
Polski kontrreformator i tłumacz Biblii.
Stanisław Hozjusz
rozpocznij naukę
Biskup, który sprowadził do Polski jezuitów.
Unia brzeska
rozpocznij naukę
Unia, podczas której powstał odłam unicki, zachowujący obrzędy prawosławne, ale podległy papieżowi.

Musisz się zalogować, by móc napisać komentarz.